سازمان حقوق بشر ایران، همزمان با ادامه اعتراضها در استان سیستان و بلوچستان به مناسبت سالگرد «جمعه خونین زاهدان»، از جامعه جهانی خواست «کشتار حکومتی در زاهدان» را به عنوان «جنایت علیه بشریت» مورد بررسی قرار دهد.
این نهاد حقوق بشری روز شنبه هشتم مهر، با اشاره به «وسعت» و «سازمانیافتگی» «کشتار» مردم بلوچ در جمعه خونین زاهدان و با تاکید بر امکانپذیربودن اجرای عدالت در قبال جمهوری اسلامی، خواستار ارجاع پرونده این کشتار به نهادهای قضایی بینالمللی شد.
پس از تجمع معترضان علیه تجاوز یک فرمانده پلیس به یک دختر نوجوان بلوچ در هشتم مهر سال ۱۴۰۱، ماموران کلانتری در زاهدان به سوی معترضان و رهگذران تیراندازی کردند و موجب کشتهشدن دستکم صد تن و جراحت صدها تن دیگر شدند.
این روز به عنوان «جمعه خونین زاهدان» لقب گرفته و جمعههای اعتراضی زاهدان که پس از آن آغاز شد نیز تاکنون ادامه یافته است.
مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان، اعلام کرده است که شماری از مجروحان جمعه خونین نابینا شده و برخی هم قطع نخاع شده یا پایشان را از دست دادهاند.
محمود امیریمقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، «کشتار بیش از صد معترض مرد و زن و کودک» را مصداق «جنایت علیه بشریت» دانست و خواستار «محاکمه» علی خامنهای و «نیروهای سرکوبگر تحت فرمان او» شد.
مدیر سازمان حقوق بشر ایران این رویداد را یکی از «خونینترین جنایات سی سال گذشته» حکومت جمهوری اسلامی خواند و با یادآوری تداوم اعتراضات هفتگی مردم زاهدان طی یک سال اخیر اشاره کرد که «جمهوری اسلامی نتوانست مقاومت مردم بلوچستان برای رسیدن به حقوق بنیادین خود را در هم بشکند.»
برخی از حقوقدانان، سرعت رسیدگی به پرونده معترضان و اعدام آنها را با صادر نشدن حکم برای متهمان کشتار بیش از صد تن در زاهدان پس از گذشت یک سال مقایسه کردهاند.
محسن برهانی، کارشناس حقوقی منتقد حکومت، این نکته را «ناهمگونی در سیاست قضایی» خوانده است،
نیروهای سرکوبگر در سالگرد جمعه خونین زاهدان در روز هفتم مهر سال جاری بار دیگر به سوی معترضان در شهرهای مختلف استان سیستان و بلوچستان تیراندازی و یا گاز اشکآور پرتاب کردند.
به گزارش منابع حقوق بشری، حدود ۳۰ تن از معترضان مجروح شده و بیش از ۵۰ تن دیگر، از جمله تعدادی کودک، نیز هدف بازداشتهای «گسترده و فلهای» ماموران حکومت در چند شهر از جمله زاهدان، خاش و میرجاوه قرار گرفتهاند.
مهدی نخلاحمدی، روزنامهنگار، در گفتگو با صدای آمریکا تداوم جمعههای اعتراضی زاهدان را ناشی از انبوه مطالبات بیپاسخ و درایت مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان، دانسته است.