لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
جمعه ۹ آذر ۱۴۰۳ ایران ۰۶:۰۶

دومین دارنده ذخایر گاز دنیا، وارد کننده گاز است


ناصر سودانی، نایب رییس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی از «تحریم پیش دستانه» فروش گاز ایران به اروپا خبر داده است.
او روز دوشنبه به خبرگزاری مهر گفت:«ایران شیرهای گاز را به روی اتحادیه اروپا می بندد».

به گفته آقای سودانی، مجلس شورای اسلامی پیش نویس طرح «تحریم صادرات گاز به اروپا» توسط ایران را تصویب کرده است. او همچنین گفته «کشور های خریدار گاز ایران» با تحریم گاز ایران کنار نمی آیند. او از پاکستان، لبنان، عراق، سوریه، آسیای میانه، هند و برخی کشورهای عربی به عنوان بازار های گاز ایران نام برده است.

اظهارات ناصر سودانی دو پرسش را بر می انگیزد:

آیا ایران اساسا یک صادر کننده مطرح گاز در جهان به شمار می رود؟

ایران به چه کشورهایی گاز صادر می کند؟


ایران بعد از روسیه، دومین ذخایر گاز جهان را دارد. اما به رغم داشتن این ذخایر بزرگ، ایران از واردکنندگان گاز در جهان به شمار می رود. جمهوری اسلامی ایران به ترکیه و ارمنستان گاز صادر می کند و از ترکمنستان گاز وارد می کند. ایران همچنین مسیر انتقال گاز جمهوری آذربایجان به منطقه نخجوان است، و جمهوری آذربایجان با صادرات گاز به ایران، هزینه انتقال گاز به نخجوان را به ایران می پردازد. بخش عمده صادرات گاز ایران به ترکیه است.

اداره اطلاعات انرژی آمریکا در اکتبر ۲۰۱۲ اعلام کرد درآمد روزانه ایران از صادرات گاز به ترکیه حدود ۱۰ میلیون و پانصد هزار دلار است.

یکی از میادین بزرگ گاز در جهان پارس جنوبی نام دارد که در خلیج فارس واقع است. این میدان میان ایران و قطر، که سومین ذخایر گاز جهان را دارد، مشترک است. قطر اکنون بزرگترین صادر کننده گاز طبیعی مایع یا LNG در جهان است. این درحالی است که ایران سال ها با صادرات گاز طبیعی مایع که تاسیسات خاصی را لازم دارد، فاصله دارد.

گاز طبیعی مایع به کشور تولید کننده آن این امکان را می دهد که صادرات گازش به لوله های انتقال گاز و کشورهای ترانزیت وابسته نباشد و از طریق دریا، بتواند تولید خود را به پنج قاره جهان صادر کند.

ژاپن، کره جنوبی و هند از خریداران اصلی گاز طبیعی مایع قطر هستند. رشد اقتصادی کشورهای شرق و جنوب شرقی آسیا و نیاز آن ها به انرژی بیشتر، چشم انداز روشنی را پیش روی قطر گذاشته است.

قطر علاوه بر اینکه گاز بیشتری از میدان مشترک پارس جنوبی تولید می کند، نفت بیشتری نیز از این لایه های مشترک نفتی این میدان برداشت می کند.

در غرب ایران، بازار کشور های اروپایی قرار دارد که از جمله به گاز روسیه و جمهوری آذربایجان متکی هستند. اختلافات چند سال پیش میان روسیه (شرکت گازپروم) و اوکراین بر سر قیمت گاز که به بسته شدن شیر گاز روسیه به سمت اروپا برای چند روز منجر شد، باعث شده است تا اروپایی ها به فکر جایگزین های دیگری برای گاز و متنوع کردن منابع گازی خود باشند.

در شرق ایران نیز، بازار بزرگ کشورهای آسیایی قرار دارد. چین و هند با رشد خیره کننده اقتصادی و کشور پر جمعیت پاکستان، به منابع جدید انرژی نیاز دارند.
با این همه، ایران تاکنون هنوز نیز نتوانسته است گاز خود را حتی از طریق خط لوله به پاکستان صادر کنند. مذاکرات برای صادرات گاز ایران به پاکستان و هند بیش از دو دهه پیش آغاز شد اما در سال های اخیر هند از شرکت در این مذاکرات منصرف شد.
روابط خارجی ایران با کشور های دیگر بر سر برنامه اتمی اش و عدم اطمینان درباره مسیر خط لوله انتقال گاز از طریق پاکستان، از جمله دلایلی بود که باعث شد هند به واردات گاز از ایران در آینده نزدیک چندان خوش بین نباشد.

اما در جنوب ایران، قطر با استفاده از فناوری تولید گاز طبیعی مایع، مانع وابستگی به خط لوله را از میان برداشته است و گاز خود را به کشور های دور دست صادر می کند. اکنون قطر در میان ده کشوری است که شهروندانش از بالاترین درآمد های سرانه در جهان برخوردارند.

تولید و صادرات گاز در ایران به دلایل گوناگونی از جمله عدم سرمایه گذاری کافی در سال های پس از انقلاب، تحریم های بین المللی، و تغییر مدیریت های پیاپی در وزارت نفت پایین تر از حد انتظار است. عدم توجه به پتانسیل های ایران نظیر در اختیار داشتن منابع بزرگ گاز، جایگاه ایران در جغرافیای سیاسی و همچنین عدم درک مقوله «امنیت انرژی» در جهان امروز از سوی رهبران ایران از جمله دلایلی است که این کشور را با در اختیار داشتن دومین منابع گاز جهان امروز به یک کشور وارد کننده گاز طبیعی تبدیل کرده است.
XS
SM
MD
LG