لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
دوشنبه ۵ آذر ۱۴۰۳ ایران ۰۳:۵۸

اقتصاد ایران، همچنان وابسته به نفت است


با وجودی که بسیاری از کارشناسان اقتصادی ایران و ناظران بین المللی اتفاق نظر دارند که در صورت لغو تدریجی تحریم ها و توافق های احتمالی آتی بین ایران و قدرت های غربی در مورد برنامه اتمی جمهوری اسلامی در بلندمدت چشم انداز مثبتی در انتظار تهران خواهد بود. اما واقعیت هایی که در عرصه اقتصادی زندگی روزمره ایرانیان را تحت تاثیر قرار داده اند هنوز علائم از تغییر جدی و یا کوتاه مدت نشان نمی دهند.

گرانی سرسام آور، تورم، بیکاری، پرداخت حقوق معوقه کارگردان و برخی از کارمندان دولت، افزایش قیمت ها از جمله معدود عواملی هستند که زندگی روزمره و معیشت مردم ایران را به شدت دشوار کرده اند.

گرچه کارشناسان و ناظران معتقدند گروه اقتصادی که با دولت جدید حسن روحانی همکاری می کند بسیار باتجربه تر و کارکشته تر از گروه همکاران دولت محمود احمدی نژاد هستند اما میراث که دولت های پیشین به ویژه رانت خواری، فساد اداری و ناکارآمدی دولت احمدی نژاد برای بدنه اقتصاد ایران به جای گذاشته اند چالش هایی نیستند که در کوتاه مدت قابل جبران باشند.

براساس گزارش «بانک جهانی»، اقتصاد ایران در سال ٢٠١٤ وضعیت بهتری نسبت به سال قبل خواهد داشت و رشد اقتصادی ایران در این سال افزایش و بیکاری و تورم کاهش می‌یابد. در این گزارش پیش بینی شده است اقتصاد ایران در سال ٢٠١٤ به رونق بازگردد و رشد یک درصدی تجربه خواهد کرد.

براساس آمار رسمی در ایران نرخ بیکاری در سال ٢٠١٣ در ایران بیش از ١٥.٣ درصد بوده اما بسیاری از کارشناسان نرخ واقعی بیکاری را بسیار بالاتر ارزیابی کرده اند.

نشریات اقتصادی ایران روز جمعه ٢٥ بهمن از افت شدید ارزش سهام و سقوط قیمت ها در بازار بورس تهران خبر دادند.

روزنامه دنیای اقتصاد نوشته است بازار سهام کماکان در مسیر نزول پرشتاب در حرکت است و طی هفته جاری افت ٧.٣ درصدی داشته و با وجودی که نیمه دی ماه سال جاری به نقطه اوج ١٢ درصدی رسیده بود اما با سقوط حدود ١٠ هزار واحدی شاهد کاهش ارزش سهام بود.

این نشریه می نویسد «رشد بی‌پروای قيمت سهام در سه ماه گذشته كه با اتكا بر برخی خوش‌بيني‌های عمومی نسبت به چشم‌انداز سياسی شكل گرفته بود، اينك جای خود را به سقوط سهمگين ناشی از برآورده نشدن انتظارات سرمايه‌گذاران در زمينه امكان رشد سودآوری شركت‌ها داده است».

مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی اخیراً پس از بررسی وضعیت تامین اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر کشور اعلام کرده است «نبود بیمه های اجتماعی و تضمین مناسب آتیه روستاییان از دلایل عمده مهاجرت نیروی کار فعال روستایی به شهرها محسوب می شود».

طی سال های گذشته دشواری هایی همچون خشکسالی، کمبود منابع و تجهیزات مورد نیاز دامداران و کشاورزان سبب شد بسیاری از میوه ها و سبزیجات خارجی جایگزین محصولات داخلی شوند که روزگاری معیشت کشاورزان و روستاییان از تولید و پرورش آن ها می گذشت. کشاورزان و روستاییان نیز به دلیل فقدان فرصت های شغلی و امنیت مالی به شهرهای بزرگتری کوچ کردند که خود با چالش های جدی بیکاری و رکود جدی روبرو هستند.

کاهش ارزش ریال، افزایش بی سابقه قیمت دلار و تبادلات مالی و پولی، افزایش سرسام آور قیمت برق و گاز و آب، مواد غذایی اساسی همچون نان، گوشت و مرغ و تخم مرغ و میوه ها و سبزیجات بر زندگی روزمره مردم ایران فشارهای بی شماری وارد کرده است.

کارگران ایرانی شهرهای مختلف نیز با دشواری های بسیاری روبرو هستند. قراردادهای کوتاه مدت، عدم امنیت شغلی، عدم پرداخت حقوق های معوقه این اقشار آسیب پذیر، اخراج و بیکارسازی کارگران به دلیل اعتراض های سیاسی و اجتماعی، نارضایتی از شرایط اشتغال، بیمه و کمبود شرایط امنیتی در کارخانه ها و مشاغل دشوار و خطرناک سبب شده است تعداد زیادی از کارگران با چالش های مالی بسیاری روبرو باشند.

ایلنا، خبرگزاری کار ایران روز ١٦ بهمن سال جاری از بیکارسازی ٨٠ کارگر ایران تایر خبر داد. براساس این گزارش ٢٥٠ کارگر کارخانه ایران تایر به دلیل فرار سیدن زمان خاتمه قرارداد کاری، کاهش نیروی کار و دلایل دیگر از کار برکنار شده است.

یکی از نمایندگان کارگران معترض به شرایط کاری در ایران تایر به ایلنا گفته است شرایط کار بعضی از کارگران به دلیل کمبود نیروی کار در کارخانه، به جای سه شیفت ٨ ساعته، سه شیفت ١٢ ساعته کار می کنند.

کارگرانی که از کار بیکار شده اند ضمن ابراز ناباوری نسبت به از دست دادن حقوق ماهانه و معیشت زندگی شان از کارفرما خواسته اند «تا ١٠ درصد حقوق ماهانه شان را کسر کند یا به طور موقت ٢ یا ٣ ماه بدون حقوق منتظر بهبود وضعیت کارخانه بمانند» با این وجود ظاهراً به دلایل مالی و واردات ماشین آلات پیشرفته تولید تایر، نیاز به کارگران کاهش پیدا کرده است.

براساس گزارش ایلنا، به دلیل اخراج تعداد زیادی از کارگران و کمبود نیروی انسانی کارخانه ایران تایر فعالیت قسمت هایی همچون ساخت لاستیک هاری سواری، رادیال و نخی را به حالت نیمه تعطیل درآورده است. شرکت ایران تایر از شرکت های تابعه بنیاد مستضعفان است که بیش از نیمی از سهام آن متعلق به بنیاد و بقیه آن به سایر سهامداران تعلق دارد.

عصر نو روز ٢٤ بهمن سال جاری گزارش داد کارگران ایران خودرو بیش از یک ماه است که نسبت به کمبود دستمزد و فشار کاری اعتراض کرده اند. ایران خودرو ادعا کرده است به دلیل افت شدید فروش خودرو و زیان های مالی ناشی از تحریم ها به ناچار دستمزد کمی به کارگران می دهد.

ایسنا، خبرگزاری دانشجویان ایران روز جمعه (٢٥ بهمن) از کاهش ٩٠ درصدی صادرات خودرو در کشور خبر داد. این خبرگزاری همچنین گزارش داده است صادرات خودروهای سواری در ١٠ ماهه اول سال جاری فقط ١٥ صدم درصد از کل صادرات غیرنفتی ایران را به خود اختصاص داده بود. از سویی دیگر قیمت خودرو در مقایسه با سال گذشته با افزایش ١٥.١٣ درصدی مواجه شده است.

بسیاری از دولتمردان جمهوری اسلامی اذعان کرده اند که فشارهای اقتصادی که مردم طی چند سال گذشته متحمل شده اند، به دلیل تحریم های اقتصادی بوده اند که علیه ایران اعمال شده است.
شرکت های بین المللی و به ویژه غول های تجارت اروپا و آسیا برای بازگشت به ایران و از سرگیری مبادلات بازرگانی ابراز تمایل کرده اند.

ایران ذخایر غنی نفت و گاز دارد و کارشناسان امور انرژی معتقدند با وجود چشم انداز بلندمدت احتمال کاهش تقاضا برای نفت خاورمیانه و استخراج نفت و گاز در کشورهایی همچون آمریکا و کانادا اما پیش بینی شده است، اما جایگاه ایران در زمینه صادرات نفت و گاز طی سال های آینده حفظ خواهد شد.

نصرت الله اسپیاری، عضو کارگروه اصلاح قراردادهای وزارت نفت به خبرگزاری تسنیم گفته است «در صورت لغو تدریجی تحریم ها و افزایش تولید و برداشت گاز از ذخایر و میدان های متعارف نفت و گاز ایران همچون پارس جنوبی، پارس شمالی، لاوان، کیش، فرزاد، فروز ٨ ایران قطب بزرگ تولید و صادرات گاز جهان خواهد شد و این در حالی است که استخراج نفت و گاز از منابع نفت و گاز غیرمتعارف سایر نقاط جهان به ویژه آمریکا و کانادا تا چند دهه دیگر به پایان خواهد رسید».

هیات های تجاری کشورهای مختلف جهان طی یکی دو ماه گذشته به ایران سفر کرده و چشم انداز بهبود مناسبات بازرگانی با ایران را مورد ارزیابی قرار داده اند.
XS
SM
MD
LG