دلار آمریکا در ایران در یک سال اخیر ۳۰ درصد گران شده است. روزنامه تهران امروز در شماره روز شنبه ۵ آذر ماه خود در این زمینه نوشته است: «سال گذشته همین موقع قیمت هر دلار در بازار ارز غیر رسمی ۱۰۵۵ تومان بود و اکنون هر دلار در بازار غیر رسمی ۱۳۵۶تومان است یعنی تفاوت قیمتی میان این دو می شود ۳۰۱ تومان می شود.»
البته قیمت دلار به سیر صعودی خود ادامه می دهد، به گزارش خبرگزاری فارس که بعد از ظهر روز شنبه ۵ آذر ماه انتشار یافت: «التهاب بازار ارز امروز به حدی رسیده که قیمت دلار ساعتی تغییر می کند و هم اکنون قیمت دلار به ۱۳۸۰ تومان رسیده است.»
به گزارش همین خبرگزاری «عدم فروش ارز به مردم توسط برخی صرافی‌ها موجب شده تا قیمت دلار بار دیگر گران‌تر از قبل شود این افزایش قیمت‌ها در حالی روی می دهد که بانک مرکزی اقدامی برای بازگشت آرامش به بازار انجام نمی‌دهد. حتی اگر بانک مرکزی برنامه‌ای برای کنترل بازار ارز داشته باشد ضعف اطلاع‌رسانی یا انعکاس سیاست‌های این بانک موجب شده تا این تصور شکل بگیرد که سیاست‌گذار پولی برنامه‌ای برای بازار ارز ندارد.»
نرخ دلار در بازار ارز ایران تنها در ظرف یک هفته اخیر ۶۵ تومان گران شده است.
احمد علوی، کارشناس و استاد اقتصاد مالی در سوئد، در این زمینه به صدای آمریکا گفت: «اگر بخواهیم در پی شناخت این علت باشیم باید سه علت را در نظر بگیریم، یکی عوامل بلند مدت و بنیادی هستند مثل عرضه و تقاضا که امروز به یک نقطه عطف رسیده است و این حاصل جریانی است که مرکب از ناکارآمدی دولت در تنش زدایی داخلی و خارجی و همین طور محاصره اقتصادی ایران است، منتها یک عامل روانی هم در این هفته موثر بوده، و آن هم مرتبط با اعلام تشدید تحریم ها است.که باعث می شود عوامل اقتصادی و فعالین عرصه اقتصادی با توجه به بدتر شدن اوضاع پوشش دفاعی به خود گرفته، و برای جلوگیری از زیان خودشان اقدامات احتیاطی انجام بدهند. اما نباید فراموش کرد که برخی از شرایط آشفته بازار استفاده می کنند و با استفاده از چند نرخی بودن دلار فعالیت های سفته بازی ، سودگرایانه و دلالی خود را گسترش می دهند ، البته اساسا این افراد به خود حاکمیت وصل هستند زیرا که با روابطی که دارند می توانند دلار ارزان دولتی بخرند و در بازار آشفته ارز ایران گران تر بفروشند و از این طریق سود کلان به جیب بزنند.»
موسی الرضا ثروتی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی، بعد از ظهر روز شنبه ۵ آذر ماه در گفت و گو با پایگاه خبری تحلیلی فرارو، گفت: «در حالی که غرب در بحران است و ارزش پولشان سقوط کرده است، دلیلی ندارد که ارزش پول ما هم سقوط کند و این نشان می‌دهد که مدیریت بانک مرکزی مناسب نبوده و اگر مناسب بود عکسش باید اتفاق می‌افتاد و قدرت پول ما باید افزایش می‌یافت و نه کاهش.»
به گفته این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی، «وضع مدیریت دولت در سیاست‌های ارزی و بانکی به شدت غلط و اشتباه است و همین سیاست‌های نادرست باعث شده است که چنین وضعیتی پیش بیاید.»
احمد علوی، در واکنش به اظهارت این نمانیده مجلس شورای اسلامی، به صدای آمریکا گفت: «مدیریت ارزی البته ضعیف بوده است. چند بار هم مدیریت ارزی کشور عوض شده است که نشان از فقدان استراتژی و نبود یک راهبرد اساسی است. اما این که مسئله مدیریت بتواند مسائل ساختاری و کلان حکومت را حل کند چنین هم نیست. مسائل ارزی بخشی از سیاست های کلی اقتصادی است که در عرصه اقتصاد کلان تعیین می شود و حکومت در این عرصه بوده که مشکل داشته و از این رو مدیریت ارزی در حال حاضر تنها می تواند اندکی در این زمینه تاثیر بگذرد.»
در حالی که خبرگزاری مهر بعد از ظهر روز شنبه ۵ آذر ماه با اشاره به بی توجهی بازار به مصوبات شورای پول و اعتبار مبنی بر تعدیل نرخ ارز و تک نرخی کردن دلار، از شکست سیاست بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در زمینه کاهش قیمت دلار خبر داد. خبر آن لاین روز چهارشنبه ۲ آذر ماه اعلام کرد: «در حال حاضر بر مبنای دلار آزاد حدود ۱۳۴۳ هر گرم طلا با عیار ۲۴ در بازار داخلی معادل ۷۳۳۶۰ تومان قیمت دارد ولی قیمت فروش سکه بانکی بر مبنای هر گرم طلای عیار ۲۴ با قیمتی معادل ۸۲ هزار تومان مورد محاسبه قرار گرفته است یعنی بانک مرکزی برای تبدیل قیمت حدود ۵۴ دلاری هر گرم طلا به جای نرخ رسمی (۱۰۹۰تومان)، مسافری (۱۱۹۷تومان) و یا آزاد (۱۴۳۴تومان) با دلار ۱۵۲۰ تومانی قیمت گذاری و به بازار عرضه کرده است.»
به نوشته خبر آن لاین، «این نحوه محاسبه بانک مرکزی در عمل باعث می شود این شبهه در میان کارشناسان اقتصادی تقویت شود که بانک مرکزی به جای یک ناظر و برنامه ریز بازارهای پولی و بازارهای فرعی مرتبط با آن به عنوان یک سوداگر خود را به دست جریان بازار سپرده است و معلوم نیست از این طریق به دنبال چه هدفی در بازار عمل می کند، آیا واقعا تنها دغدغه بانک مرکزی تامین بودجه ریالی دولت است؟ آیا بانک مرکزی به نبال حفظ ارزش دلار به جای ریال است؟ آیا بانک مرکزی واقعا می داند از بازار های ارز و طلا چه می خواهد؟»
احمد علوی، در پاسخ به پرسش های مطرح شده به وسیله خبر آن لاین، به صدای آمریکا گفت: «همین تفاوت آشکار می تواند نرخ پنهان یا داخلی و نرخ آشکار یا بیرونی را نشان دهد، بانک مرکزی نه اراده ای دارد و نه توانایی آن را در خود می بیندکه بتواند قیمت دلار را مهار کند ، بنابر این چشم اندازه ای که به طور واقعه ای بانک مرکزی فارق از تبلیغات دارد این است که قیمت دلار افزایش پیدا خواهد کرد و اساسا بازیگران عرصه اقتصاد هم بر این باورند. بنابر بر این بانک مرکزی هم تلاش می کند با گران کردن قیمت سکه جلوی زیان احتمالی خودش را بگیرد.»
عبدالرضا ترابی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز، روز سه شنبه ۱ آذر ماه در گفت و گو با خبرگزاری مجلس شورای اسلامی (خانه ملت) گفت: «متاسفانه دست‌هایی در کار بود و نرخ ارز دولتی را از ۵۰ تومان تا ۸۰ تومان افزایش دادند که با این افزایش، بازار سیاه به وجود آمد، از سوی دیگر با توجه به این‌که نرخ سود سپرده‌های بانک را کم کرده بودند، نقدینگی بازار به سمت خرید طلا و ارز رفت.»
به گفته این کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، «در صورت ادامه این روند، بهای دلار به ۲۰۰۰ تومان نیز می‌رسد که دیگر قابل کنترل نخواهد بود.»
