صنعت کشاورزی ایران در وضعیت بحرانی قرار دارد. روزنامه جهان صنعت عنوان اصلی صفحه اول خود را روز پنج شنبه ۲۶ آبان ماه به این موضوع اختصاص داده است و در گزارشی با عنوان «چیزی تا نابودی کشاورزی نمانده» نوشته است: «اظهار نظرهای مسئولان بخش کشاورزی که از حمایت تولید داخلی حرف می‌زنند با آمار هفت ماهه واردات بسیار متفاوت است چرا که از ۱۰ قلم عمده کالاهای وارداتی به کشور شش کالا از محصولات کشاورزی بوده از این رو به کسانی که می‌گویند فاتحه بخش کشاورزی خوانده شده باید حق داد!»
به نوشته این روزنامه «ذرت»، «برنج»، «گوشت»، «کنجاله» و سایر آخال جامد از دانه سویا، قند و شکر از نیشکر تصفیه شده و «روغن خام سویا» شش قلم عمده واردات را به خود اختصاص دادند.»
این در حالی است که به نوشته جهان صنعت، «ایران از نظر اقلیمی شرایط مساعدی برای کشت انواع محصولات کشاورزی و پرورش دام و طیور دارد اما محصولات کشاورزی همچنان به کشور وارد می شود تا کم کم جز وارد کننده‌های بزرگ محصولات کشاورزی محسوب شویم.»
در هفت ماهه نخست امسال ایران، ۸۲۸ میلیون دلار دانه ذرت دامی وارد کرده که نشان از رشدی بیش از ۳۰ درصد نسبت به سال گذشته دارد.
در همین زمان ایران ۶۲۹ میلیون دلار برنج وارد کرده است که نشان از رشدی بیش از ۲۲ درصدی دارد. واردات گوشت گاو در ۷ ماهه نخست امسال معادل ۴۸۸ میلیون دلار بوده که نسبت به سال گذشته بیش از ۱۱ درصد افزایش نشان می دهد. ۴۶۹ میلیون دلار از واردات ایران به کنجانه و دانه سویا اختصاص یافته که بیش از ۲ درصد رشد یافته است. بر اساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران تا مهر ماه امسال، ۴۶۳ میلیون قند و شکر از نیشکر تصفیه نشده وارد ایران شده است. هم چنین ۴۴۰ میلیون دلار نیز، برای واردات روغن خام سویا هزینه شده است که در قیاس با سال گذشته از نظر وزنی رشدی ۳۲ درصدی و از نظر ارزشی بیش از ۹۱ درصد رشد کرده است. غلات هم جزو اقلام عمده وارداتی محسوب می شود که بر اساس آمار رسمی در هفت ماه نخست امسال از نظر وزنی بیش از ۱۶ درصد و از نظر ارزشی بیش از ۴ و نیم درصد رشد داشته است.
جمشید اسدی، کارشناس و استاد اقتصاد در فرانسه در این زمینه به صدای آمریکا گفت: «زمانی که آقای احمدی نژاد به قدرت رسید سیاست اصلی ایشان این بود که با واردات محصولات کشاورزی به قول خودشان سطح تورم را پایین نگه دارند از این رو به دنبال این سیاست رفتند که کالاهای کشاورزی را به قیمت ارزان تر از آن چیزی که در کشور تولید می شود وارد کنند تا همان طور که گفتم تورم را به فرض خودشان پایین نگه دارند. این سیاست دو کمبود اصلی داشت، نخست اقتصاد ایران یک اقتصاد رقابتی، بازار بنیاد و به عبارتی یک اقتصاد آزاد نیست از این رو امر واردات در دست افراد خاصی است که این اشخاص هم به دنبال آن نبوده و نیستند که کالای با کیفیت را با پایین ترین قیمت وارد ایران کنند. انحصار در واردات رانت خورای را در اقتصاد ما گسترش داد ، بدیهی است که در چنین وضعیتی واردات به مانند سم مهلکی برای ساختار کنونی اقتصاد ایران است. همان طور که شاهد بودیم این امر باعث شد که تولید کنندگان کوچک از بین بروند، سطح اشتغال سقوط کند و تورم نیز بالا رود و به این وضعی برسیم که امروز خود نهادهای رسمی کشور هم دارند به آن اعتراف می کنند.»
پیش تر سایت الف متعلق به احمد توکلی، رئیس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی (۲ آبان ماه) در گزارشی با عنوان «تضعیف استقلال غذایی نتیجه سیاست واردات محور» نوشته است: « بررسی آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران بیانگر آن است که از سال ۱۳۸۴، میزان و ارزش واردات گوشت قرمز روند افزایشی به خود گرفته است و تلاش های صورت گرفته برای تنظیم بازار گوشت با اتکا به واردات، کشور را از لحاظ خود اتکایی استراتژیک در مقوله غذایی با مشکل مواجه کرده است.»
سایت الف کمی بعد (۷ آبان ماه) در گزارشی جداگانه با عنوان «زنگ بیدار باش رکود تورمی برای تصمیم گیران اقتصاد» نوشت: «نگاهی به ترکیب واردات همچنین نشان می دهد، بعد از شمش آهن و فولاد، دو کالای استراتژیک دانه ذرت دامی و برنج در رده های بعدی اقلام عمده وارداتی قرار دارند.
کاهش صادرات و واردات می تواند به نشانه ای از رکود تعبیر شده و همزمانی آن با تورم، می تواند زنگ خطر را برای تصمیم گیران اقتصاد کشور نسبت به تشدید پدیده رکود تورمی به صدا درآورد.»
جمشید اسدی، با اشاره به این موضوع که «خوشبختانه به علت رقابتی که بین آقای توکلی و آقای احمدی نژاد وجود دارد بسیاری از آمارهای دست اول و قابل اعتماد اقتصادی به وسیله سایت الف منتشر می شود» به صدای آمریکا گفت: «به نظر من اقتصاد بازار بیناد مهم است نه الزاما این که تاکید بر این کنیم که همه کالاهای باید در داخل کشور تولید شود.»
جمشید اسدی همچنین افزود: «این که در گزارش سایت الف بر خودکفایی کشاورزی و غذایی تاکید شده باز بر می گردد به شرایط موجود در یک کشور، اگر کشوری اقتصاد بازار بنیاد داشته باشد دلیلی ندارد که همه محصولات کشاورزی و حتی صنعتی را در داخل تولید کند. آن هم زمانی که توجیه اقتصادی نداشته باشد. اما در مورد مسئله ایران سیاست های نابخردانه در ۳۳ سال اخیر کشور را در بن بست قرار داده، که در این بن بست نه خبری از به اصطلاح خودکفایی غدایی است و نه شاهداقتصاد آزاد و بازار بنیاد هستیم.»
روزنامه اعتماد در شماره روز چهارشنبه ۲۵ آبان ماه خود در گزارشی با عنوان «وزارت کشاورزی، ورود ممنوع» نوشته است: «به اذعان بسیاری از فعالان حوزه کشاورزی شاید بتوان گفت که وزرای جهاد کشاورزی در دولت‌های نهم و دهم در مقایسه با وزرای پیشین به لحاظ عمل به برنامه‌های توسعه در زمینه کشاورزی، موفق نبوده‌اند و همچنین این وزرا از جمله دست نیافتنی ترین وزرای کابینه دولت محسوب می‌شوند.»
به نوشته این روزنامه «ولی‌الله داوودآبادی، دبیر انجمن صنایع تولید و صادرکنندگان آبمیوه ایران بر این نکته تاکید می کند و می گوید که درهای اتاق وزیر به روی صنف ما بسته است. داوودآبادی در این باره می گوید که صنعت آبمیوه طوری است که باید به صورت مستمر با وزارتخانه و شخص وزیر در ارتباط باشیم اما از طریق هیات مدیره تاکنون نتوانسته ایم هیچ جلسه ای با وزیر جهاد کشاورزی برای حل مشکلات داشته باشیم. داوودآبادی با بیان اینکه مواد اولیه صنعت آبمیوه و کنستانتره از طریق کشاورزی در کشور تامین می‌شود می‌گوید که در حال حاضر ارتباط ما با وزیر و حتی معاونان ایشان قطع است. دبیر انجمن صنایع تولید و صادرکنندگان کنستانتره با اشاره به بسته بودن درهای وزارت جهاد کشاورزی به روی انجمن‌های تخصصی می‌گوید که وزارتخانه و شخص وزیر باید از انجمن‌ها به عنوان بازوهای مشورتی استفاده کنند.»
جمشید اسدی، در واکنش به گزارش روزنامه اعتماد، با لحنی طنز آلود به صدای آمریکا گفت: «نباید کم لطفی کرد آقای احمدی نژاد یک انسجام کاملی در سیاست های خود برقرار کرده است و آن این است که اگر کارشناسان را به وزارت کشاورزی راه نمی دهند در عوض کارشناسان را وزارت خانه های دیگر هم راه نمی دهند.»
جمشید اسدی، بر این باور است که شکست سیاست های اقتصادی محمود احمدی نژاد تنها بخشی از شکست های اقتصادی سه دهه گذشته است.
