گسترش زورگیری و افزایش سرقتهای خشن، همزمان با روزافزونی فقر، به درجه نگرانکنندهای در ایران رسیده است، به طوری که این روزها تقریبا هر روز اخبار و تصاویر نگران کنندهای از زورگیری، خفتگیری و سرقت مسلحانه در رسانهها منتشر میشود.
تصاویر این مدل دزدیها که عمدتا به فیلمهای پلیسی و جنایی شباهت دارند، موجی از نگرانی را در میان مردم و خانوادهها ایجاد کرده است، به طوری که محسنی اژهای رئیس قوه قضاییه هم مجبور به واکنش شد و با تایید افزایش سرقت و ناامنی در جامعه گفت: «زورگیران و مرتکبان سرقتهای خشن باید سریع شناسایی و دستگیر شوند.»
او همچنین گفت که لازم است در هر دادسرایی شعبهای ویژه برای رسیدگی سریع و قاطع به سرقتهای خشن و زورگیریها ایجاد شود.
یک روز قبلتر هم دادستان کل کشور از مردم خواسته بود با موبایلهای خود از سرقتهای خشن فیلمبرداری و مستندسازی کنند و در دستگیری سارقان با پلیس همکاری کنند.
اما سوال این است که اگر مردم از یک سرقت فیلمبرداری و آن را در رسانههای اجتماعی و فضای مجازی منتشر نکنند، پلیس و نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی تا چه حد توان مبارزه و مقابله با این خلافکاران و بزهکاران را دارند؟
احمدرضا اصغرپور، جامعهشناس و استاد دانشگاه به همشهریآنلاین گفته: «خفتگیری جزو جرائم خیلی خشن محسوب میشود که قطعا یکی از دلایل آن، اوضاع اقتصادی نابسامان و گسترش فقر است.»
او با انتقاد از پلیس در تاکید به رفتارهای خودمراقبتی مردم در برابر سارقان و زورگیران افزود: «تاکید بر اینگونه رفتارها نشاندهنده نداشتن قدرت کافی پلیس است که میتواند تبعات بسیار بدی در جامعه داشته باشد.»
طرفداران حاکمیت که تا همین چند سال پیش، ایران را امنترین کشور خاورمیانه معرفی میکردند و از مردم میخواستند تا به علت این امنیت، شکرگزار نظام و نیروهای امنیتی به ویژه سپاه باشند هم امروز از این ناامنی به ستوه آمده و در شبکههای اجتماعی همچون توییتر خواستار برخورد جدی و حتی خشن مسئولان با این پدیده هستند.
کارشناسان «اختلاف طبقاتی، برخورد نکردن با مفسدان دانهدرشت، ضعف در قوانین و بیانگیزگی نیروی انتظامی» را از دلایل افزایش سرقتها بهویژه بعد از به اصطلاح جراحی اقتصادی در دولت رئیسی میدانند.
حسین رحیمی، فرمانده انتظامی تهران بزرگ، اواخر خرداد با تایید افزایش آمار سرقتها در تهران طی سه ماه نخست سال ۱۴۰۱ گفته بود: «سرقتها در طول سه ماه، هفت درصد افزایش یافته و باید برای این موضوع، فکری جدی کرد.»
مهدی حاجیان، سخنگوی نیروی انتظامی هم اسفند ۱۴۰۰ گفته بود:« علاوه بر افزایش آمار سرقتاولیها نسبت به سال قبل از آن، سن برخی سارقان نیز به زیر ۱۸ سال رسیده است.»
روزنامه «جمهوری اسلامی» از رسانههای نزدیک به روحانیون سنتی حاکم بر ایران در شماره روز سهشنبه یکم شهریور با اعلام این که «وضعیت بد اقتصادی» عدهای را وادار به «سرقت و زورگیری» کرده، نوشت : قوانین برخورد با دزدان و زورگیرها «کارآمدی لازم» را برای بازدارندگی ندارند.
این روزنامه در ادامه، با بیان اینکه راهکار متداول «برخورد با معلول» نمیتواند مشکل را «ریشهای» حل کند، «راه علاج واقعی و جدی» ناهنجاریهایی مانند دزدی، را برطرف کردن واقعی «بحران اقتصادی » ذکر میکند.