خط تولید پهپاد ایرانی ابابیل-۲ روز سهشنبه با حضور محمد باقری، رییس ستاد کل نیروهای مسلح ایران، در تاجیکستان افتتاح شد. این نخستین بار است که جمهوری اسلامی به صورت رسمی خط تولید یک پهپاد عملیاتی را در کشوری دیگر راهاندازی میکند.
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی افتتاح این کارخانه تولید پهپاد در تاجیکستان را «نقطه عطفی» در همکاریهای نظامی بین دو کشور عنوان کرده و ابراز امیدواری کرده است که در آینده همکاریها و تعاملات نظامی دو کشور افزایش یابد.
جمهوری اسلامی در سالهای اخیر همواره متهم بوده است که از پهپادهای نظامی شناسایی و یا انتحاری خود برای اهداف و مقاصد «غیردفاعی» نیز استفاده میکند و با در اختیار قرار دادن آنها به برخی گروههای شبهنظامی یا تروریستی، منافع کشورهای همسایه یا منافع غرب و آمریکا در منطقه را مورد تهدید قرار میدهد.
بر اساس گزارش سیزدهم اردیبهشتماه بازرس کل منصوب کنگره ایالات متحده در مورد «عملیات عزم راسخ» که اصالتا برای مقابله با گروه تروریستی «داعش» سازماندهی شده است، «شبهنظامیان مورد حمایت تهران» همچنان از توانایی انجام «عملیات مخرب» از جمله «حملههای پهپادی» برخوردارند و میتوانند علیه منافع آمریکا و نیروهای ائتلافی وارد عمل شوند.
گزارش تازه بازرس کل منصوب کنگره میگوید که شبهنظامیان مورد حمایت ایران هنوز تهدیدی علیه نیروهای آمریکایی در عراق محسوب میشوند.
ژنرال کنت مککنزی، فرمانده پیشین فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام)، اسفند ۱۴۰۰ در ارزیابی مکتوبی ضمن ابراز نگرانی نسبت به «برنامه هواپیماهای بدون سرنشین ایران»، اعلام کرد که «ناوگان پهپادی ایران» از پهپادهای تجاری به ناوگانی تبدیل شده که از نظر سرعت، برد، دقت، مقاومت در برابر جنگ الکترونیک، و وزن کلاهک جنگی، دستکمی از «موشکهای کروز» ندارد و آنها را «در اختیار گروههای نیابتی خود» قرار میدهد.
عربستان سعودی از جمله کشورهای منطقه است که همواره نسبت به پهپادهایی که جمهوری اسلامی در اختیار گروههای نیابتی شبهنظامی خود از جمله «حوثیهای یمن» قرار میدهد، اعتراض کرده و آن را خطری جدی علیه امنیت کشور خود دانسته است.
در این حال، نگرانی از اقدامات نظامی فرامرزی جمهوری اسلامی محدود به منطقه خاورمیانه، کشورهای حاشیه خلیج فارس یا آسیای میانه نمیشود. بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل، اسفند ۱۴۰۰ گفته بود که دولت متبوع او اطمینان دارد «موشکهای هدایتشونده دقیق ایرانی» به ونزوئلا تحویل داده شدهاند تا روی پهپادهای پیشرفته ایرانی «مهاجر» و مدلهای مشابه، نصب شوند.
هشدار اسرائیل مبنی بر این که ایران در ساخت پهپادهای جنگی به ونزوئلا کمک میکند، نگرانیهایی را در مورد امکان استفاده از این پهپادها برای حملات تروریستی برانگیخته است.
در ماههای گذشته دولت ترکیه از جمله بزرگترین فروشندگان پهپادهای نظامی در منطقه، حجم مهمی ازتولیداتش را در اختیار اوکراین قرار داده و کییف نیز از این هواپیماهای بدون سرنشین علیه تهاجم نظامی روسیه به خاک کشورش استفاده کرده است.
با توجه به تلاشهای سالیان اخیر آنکارا برای نزدیکی بیشتر به دوشنبه و امضای «توافقنامه همکاری نظامی» در فروردینماه ۱۴۰۰ میان وزرای دفاع ملی ترکیه و تاجیکستان و همچنین فروش پهپادهای «بیرقدار»، برآورد میشود که تهران نیز تلاش دارد تا حضور نظامی و تجهیزاتی خود در آسیای میانه را به بهانه مسابقه تسلیحاتی این کشور با قرقیزستان بر سر اختلافات جدی مرزی، افزایش دهد.