کانادا، سوئد، اوکراین، و بریتانیا روز چهارشنبه ۱۴ تیر ۱۴۰۲ از دیوان بین‌المللی دادگستری خواستند که دادگاه رسیدگی به پرونده جمهوری اسلامی ایران در سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی را آغاز کند.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روز ۱۸ دی ۱۳۹۸ و اندکی پس از به پرواز در آمدن هواپیما از فرودگاه «امام خمینی» در حومه تهران با شلیک دو موشک آن را سرنگون کرد و همه ۱۷۶ سرنشین آن را کشت.
مقامات جمهوری اسلامی پس از چند روز انکار شلیک موشک به هواپیما و پس از این که آمریکا اعلام کرد شواهدی دارد که نشان می دهد جمهوری اسلامی چنین کاری کرده است، سرانجام اعتراف کردند که به «اشتباه» هواپیمای مسافری را در حومه پایتخت ساقط کردند.
بیشتر سرنشینان هواپیما ایرانی‌تبار بودند و بسیاری از آنها شهروندی کانادا، سوئد، اوکراین، و بریتانیا را داشتند.
مخالفان جمهوری اسلامی می‌گویند اگر آن قربانیان شهروندی کشورهای دیگر را نداشتند مشخص نبود که این پرونده با توجه به سابقه جمهوری اسلامی در پنهان‌کاری چه روندی پیدا می‌کرد.
کانادا همراه با بریتانیا، سوئد، و اوکراین شش ماه پیش از-جمهوری اسلامی خواستند که با داوری الزام‌آور از طریق کنوانسیون سازمان ملل که برای محافظت از هواپیماهای تجاری در برابر حمله طراحی شده است، موافقت کند.
اما آنها گفتند از آن جا که جمهوری اسلامی با این درخواست موافقت نکرد، پرونده به سرعت تحویل دیوان بین‌المللی دادگستری می‌شود.
ملانی جولی، وزیر امور خارجه کانادا، پیشتر گفته بود «وقت تمام است» و «همان طور که به خانواده‌های قربانیان قول داده بودیم، ایران را به دلیل سرنگونی پرواز پی‌اس ۷۵۲ به دیوان بین‌المللی دادگستری می‌بریم.»
وزیر امور خارجه کانادا، بر شفافیت، پاسخگو کردن جمهوری اسلامی، و عدالت تاکید کرده بود و گفت خانواده‌های قربانیان مستحق این موارد هستند.
در درخواست این چهار کشور از دیوان بین المللی دادگستری که به دادگاه جهانی نیز شهرت دارد آمده است که ایران یک رشته تعهدات خود در «کنوانسیون مونترال» را که در ارتباط با تضمین امنیت سفر هوایی غیرنظامی است، نقض کرد و از تدابیر پیشگیرانه برای جلوگیری از ساقط کردن کردن هواپیمای اوکراینی، و همچنین از انجام تحقیقات و محاکمه جنایی بی طرفانه، شفاف، و منصفانه، خودداری کرد.
این مطلب بر اساس گزارش رویترز تنظیم شده است
