وال استریت جورنال در گزارشی نوشت: ایران هفته گذشته با تعهد به جایگزینی یورو به جای دلار در مبادلات ارزی به جمع کوچک اما رو به رشد کشورهایی پیوست که می کوشند از دهه ها استیلای واحد پول آمریکا کم کنند.
چین ماه گذشته اولین قراردادهای نفتی جهان بر مبنای «یوآن» را ارائه کرد تا به تلاش ها برای افزایش جایگاه واحد پول آن کشور ادامه بدهد. ونزوئلا اوائل سال جاری میلادی واحد پول مجازی مبتنی بر بیت کوین را راه اندازی کرد. روسیه ذخایر طلای خود را متنوع می کند تا از دلار فاصله بگیرد. هیچ یک از این کوشش های جدید تهدیدی برای نقش جهانی دلار نبوده است.
بعضی تحلیلگران می گویند حرکت بعضی دولت ها علیه دلار استفاده از نارضایی بسیاری از کشورها از جمله متحدان آمریکا از سیاست های تجاری ایالات متحده، رویکرد واشنگتن نسبت به متحدانش و علائم متناقض دولت ترامپ درباره ترجیح اش به یک دلار قوی است.
افزایش تردیدها در این حوزه ها ممکن است سرانجام به تلاش ها برای ایجاد یک واحد پول جایگزین دامن بزند. اما در حال حاضر بعید است به توفیق بیانجامد.
کنت روگوف، استاد دانشگاه هاروارد و اقتصاددان ارشد پیشین صندوق بین المللی پول، می گوید: «ایالات متحده از تحریم های مالی به شدت استفاده می کند، البته که کشورهایی مانند روسیه و ایران به هر کار ممکن برای دور شدن از دلار دست می زنند.»
این اولین بار نیست که ایران تلاش می کند از دلار فاصله بگیرد. هوگو چاوز و محمود احمدی نژاد، روسای جمهور پیشین ونزوئلا و ایران، زمانی از کاهش ارزش دلار استقبال کرده و می گفتند نفت به یورو قیمت بهتری خواهد داشت.
با این وجود معاملات بازار نفت و تقریبا تمام مواد خام در جهان همچنان به دلار انجام می شود. از آن زمان تا کنون ریال سه چهارم ارزش خود را از دست داده و از آغاز سال جاری میلادی ۱۴ درصد سقوط کرده است. مردم در بازار آزاد در تهران برای دریافت دلار صف کشیدند. طی همین دوره زمانی «بولیوار» واحد پول ونزوئلا تقریبا تمام ارزش خود را از دست داد.
استفاده از «یوآن» در بازار نفت در ماه فوریه تنها یک و شش دهم درصد مبادلات را تشکیل می داد.
تلاش این کشورها زمانی موثرتر خواهد بود که مقام های آن ها از کنترل واحد پول شان دست بردارند.