چابهار، بندر آزاد تجاری در استان سیستان و بلوچستان و تنها بندر اقیانوسی ایران است.
منطقه آزاد تجاری چابهار مانند دیگر مناطق آزاد تجاری ایران با هدف رشد و توسعه اقتصادی، سرمایه‌گذاری و افزایش درآمد عمومی، حضور فعال در بازارهای جهانی و منطقه‌ای، تولید و صادرات کالاهای صنعتی و تبدیلی، اوایل دهه ۱۳۷۰ خورشیدی تاسیس شد.
اما طی یک دهه گذشته منطقه آزاد تجاری چابهار به خاطر اعمال تحریم های بین المللی، به بندری در حالت رخوت تبدیل شده است ولی با توجه به شکل گیری توافق جامع اتمی ایران، مقامات ایران امیدوارند که رونق اقتصادی بار دیگر به این بندر بازگردد.
در بندر منطقه آزاد تجاری چابهار در جنوب شرقی ایران، کشتی باری اقیانوس پیمایی دیده نمی شود. این منطقه سال ها به منزله دروازه ایران به بازارهای کشورهای جنوب و جنوب شرق آسیا بوده است.
بسیاری از شرکت های خارجی پس از اعمال تحریم های بین المللی غرب در واکنش به گسترش برنامه بحث بر انگیز اتمی در سال ۱۳۸۴، از ایران خارج شدند.
ولی با توجه به شکل گیری توافق جامع اتمی ایران با قدرت های جهانی که در صورت حصول توافق، کاهش تحریم ها را به دنبال خواهد داشت، به نظر می رسد که وضعیت کنونی در حال تغییر است.
سعید مقدم سرپرست سرمایه گذاری در منطقه آزاد چابهار معتقد است که خیز شرکت های خارجی به این منطقه شروع شده است. او می گوید حضور دوباره آنها زمان خاصی نمی برد، چون خیلی از شرکت های خارجی قبلا در منطقه آزاد چابهار حضور داشتند.
به گفته سعید مقدم از سال گذشته مقدمات حضور مجدد و پرقدرت شرکت های خارجی در مناطق آزاد شروع شد.
تهران محدودیت ورود خارجی ها به این منطقه را برای جلب سرمایه گذاری کاهش داده است. مانند معافیت مالیاتی به مدت ۲۰ سال، کاهش تعرفه های گمرکی و تضمین ۱۰۰ درصدی بازگشت سرمایه و سود ناشی از آن.
حدود دو هزار شرکت که نیمی از آنها از پاکستان، افغانستان و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس هستند در این منطقه حضور دارند.
هم اکنون تهران در نظر دارد که این منطقه را به مرکز فعالیت پتروشیمی و گردشگری تبدیل کند.
نعمت الله رستگار، صاحب یک فروشگاه لوازم برقی معتقد است که با رونق ساخت و ساز، مردم به نقل مکان به این منطقه علاقه مندتر شده اند.
او می گوید: «قبلا به این شکل نبود، الان اینجا بهتر می شود زندگی کرد، زندگی داره کم کم داره پیشرفت می کند، قبلا خونه اینجا زیاد نبود، داره زیاد میشه. چون می بینند اینجا دریای خوبی، جاهای تفریح خوبی داره، اینجا را برای زندگی انتخاب می کنند.»
مراکز خرید بزرگی در منطقه آزاد تجاری وجود دارد که مشتریان می توانند کالاهای مورد نیاز خود را با قیمت های ۳۰ تا ۴۰ درصد ارزانتر از دیگر مناطق ایران خریداری کنند.
اما استان سیستان و بلوچستان که دارای جمیعت پر تعداد اهل سنت است با مشکل امنیتی مواجه است.
از سال ۲۰۱۲ تاکنون گزارش از حمله مرگباری در این منطقه آزاد تجاری گزارش نشده است، اما هر از چند گاهی گزارش هایی از درگیری های مسلحانه در این استان منتشر می شود.
حامد علی مبارکی مدیر عامل این منطقه امیدوار است که با رونق اقتصادی مساله امنیت بهبود یابد: «توسعه و رونق اقتصادی بستر بهبود مسائل امنیتی است. همچنین مردم باید در حل امورات خود مشارکت داشته باشند.»
پروژه های توسعه و بازسازی زیرساخت های این منطقه با ساختن هتل ها، بزرگراه های جدید و فرودگاه محلی آغاز شده است. چابهار، دروازه بازرگانی در جنوب ایران بار دیگر به بازگشت به تجارت جهانی چشم دوخته است.
