ابوالحسن بنی صدر نخستین رییس جمهوری ایران در مقالهای در روزنامه هافینگتن پست نوشت بنبست هستهای بین ایران و ایالات متحده، در نتیجه بنبستهای متعددی است که رژیم ایران خود را در آن محصور کرده است.
وی در ادامه، به چهار مورد از «بنبستهای» مورد اشاره خود پرداخت، و نوشت بنبست اولی به مساله اقتصاد نفت محور و مصرفگرای ایران بر میگردد.
به اعتقاد آقای بنی صدر، این مشکل بخش مولد اقتصاد ایران را از بین میبرد و فرصتی است طلایی برای نهادهای مافیایی نظامی- مالی را که از پولهای نفتی ارتزاق کردهاند، و در نهایت موجب میشود که اقتصاد ایران در رده ۱۳۶ فهرست اقتصادهای شفاف و غیرفاسد قرار گیرد.
این وضعیت اقتصادی ایران با وجود تحریمها زمینهساز فساد بیشتر نیز است. به قولی یکی از وزیران دولت حسن روحانی، تحریمها و فساد مالی و اداری، مانند دو لبه قیچی، اقتصاد کشور را تحت فشار گذارده است.
بنبست دوم مساله اتمی ایران است، که ریشه در نظام سیاسی حکومت ایران دارد، یعنی رقابت بین نهادهای مختلف حاکمیتی، که از زمان آیتالله خمینی وجود داشت و در زمان آیتالله خامنهای که به نیروی نظامی سپاه پاسداران اتکا دارد، تشدید شد.
علاوه بر این بیماری رهبر جمهوری اسلامی ایران و ضعف بدنی او، موجب شده که بیت رهبری مکانی برای رقابت و دخالت در امور داخلی ایران تبدیل شود.
بنبست سوم، نوع نظام حکومتی در جمهوری اسلامی ایران است، یعنی رهبر باید قدرت متمرکز در نهاد خود را به دیگران بسپارد، قدرتی که با پایمال کردن حقوق ملت میسر گشته است.
این منصب نیز باید قابل تغییر باشد و همچنین قدرت بیشتری به مردم داده شود. در حالی که این مساله همواره موجب اصطکاک بین رهبری و رییس جمهوری بوده و هست، و تا زمانی که اصل ولایت فقیه پا برجاست، راه به جایی نخواهد برد.
نویسنده در ادامه، به خاطرهای از دوران زمامداری آیتالله خمینی اشاره کرد و نوشت، در آن زمان وقتی که من به بی قانونی و تقلب فراوان در نتیجه برگزاری نخستین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی اعتراض کردم، آقای خمینی به من گفت اگر همه مردم بگویند آری و من بگویم خیر، نه گفتن من مهم است، و اجرا میشود.
بنبست بعدی روابط منطقهای ایران است.
تهران باید درباره این که چگونه با ائتلاف ایجاد شده بین عربستان سعودی، مصر و اسرائیل در قبال دخالتش در عراق، سوریه، لبنان و یمن و حتی نحوه مبارزهاش با داعش و القاعده، بیاندیشد.
عربستان با سیراب کردن بازار از نفت خام، به اقتصادهای نفت محور ایران و روسیه، که از حامیان جدی حکومت بشار اسد در سوریه هستند، فشار وارد کرده است.
نخستین رئیس جمهوری ایران در پایان راه حلهایی را نیز ارائه کرد. مانند این که ایران به تمامی درخواستهای آمریکا در مذاکرات اتمی در ازای گشایش کامل ایران به بازارهای جهانی تن در دهد؛ حق و حقوق شهروندان خود را کاملا محترم شمرده و به پایمال کردن حقوق آنها با از بین بردن سلطه نهادهای مافیایی نظامی- مالی خاتمه دهد.
علاوه بر اینها، دادن اجازه آزادی عمل به همه شهروندان برای استیفای کامل حقوق خود، یعنی اجرای کامل بخش جمهوری از سیستم سیاسی ایران.
* برگردان فارسی این مقاله تنها برای آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.