* هادى طرفى خبرنگار پيشين تلويزيون العربيه كارشناس مسايل عرب ، داراى مقاله هاي متعددى به زبان عربى درباره روابط ايران با جهان عرب است. هادى طرفى اكنون خبرنگار آزاد و مقيم لندن است و این تحلیل را برای سایت فارسی صدای آمریکا نوشته است:
توافق اتمی بین ایران وک شورهای غربی هرچند که با نشانه هایی از عدم برخورد مسلحانه و تحمیل هزینه های اضافی به کشورهای منطقه همراه است اما اغلب کشورهای عربی از توافق اخیر بین ایران وقدرت های بزرگ اظهار نگرانی کرده اند.
این نگرانی ریشه در رقابت های منطقه ای، تحولات طولانی پرونده اتمی وحوادث جاری خاورمیانه دارد. چرخش ناگهانی مقامات جمهوری اسلامی وتعامل مستقیم با آمریکا رقابت بر سر نقش «ژاندارم منطقه» را دوباره زنده کرده و این نگرانی را در میان کشورهای همسایه این کشور به وجود آورده است که مبادا این توافقات به قیمت کنارگذاشتن آنها از عرصه تعاملات منطقه ای وجهانی منتهی شود.
در واقع سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران وچالش های فراوان آن با غرب با مطرح شدن پرونده اتمی این فرصت را به کشورهای عربی داد تا روابط خود را با غرب بیش از گذشته تقویت کنند واز انزوای بین المللی همسایه خود سود ببرند.
این روند اما هزینه هایی هم برای آنها داشته است؛ غرب برای حل مساله اتمی دو راه حل «دیپلماتیک» و «تهدید نظامی» را در پیش گرفت اما در هر دو روش منافع کشورهای عربی تهدید شد.
در بحث دیپلماتیک بر اساس سیاست چماق وهویجی که کشورهای غربی در پیش گرفتند امتیازهای سخاوتمندانه ای به تهران ارائه شد هر چند که اغلب پیشنهادها رد شد. از طرف دیگر مذاکره کنندگان اتمی ایران، علاوه بر مساله اتمی پرونده های دیگری از جمله مساله بحرین و سوریه را روی میز مذاکرات گذاشتند واین گمان را که ایران به بهانه برنامه اتمی در پی امتیازگیری وتقویت جایگاه منطقه ای خویش است ، بیش از پیش تقویت کرد.
همچنین درگیری های لفظی مقامات غربی و ایران وتهدید به حمله نظامی این فرصت را به مقامات سیاسی وفرماندهان سپاه داد که از تهدید کشورهای عربی دریغ نکنند. در ذهن مقامات تهران مکان آغاز هجوم احتمالی خاک کشورهای همسایه ای است که روابط نزدیکی با آمریکا دارند و چند پایگاه نظامی خارجی را دربرگرفته اند. مقامات سپاه طی سال های گذشته به شکل تحقیرآمیزی علیه این کشورها موضع گرفتند. و آنها را به «نابودی» و «حمله موشکی» تهدید کردند.
توافق اخیر اما در شرایطی صورت گرفت که کشورهای عربی درگیر بحران سوریه هستند؛ رژیم بشار اسد به سرکوب وکشتار مردم خویش مشغول است و همپیمان آن روابط خود را با غرب تقویت کرده است.
از نگاه مخالفان اسد، کشورهای غربی به جای فشار بر این رژیم و همپیمانان آن در حال بازسازی روابط خویش با همپیمان اصلی رژیم سوریه هستند.
احمد جربا رئیس ائتلاف ملی سوریه که مورد حمایت همه کشورهای عربی است ماه گذشته در لندن گفت اگر حمایت های ایران نبود مخالفان از خیلی وقت پیش رژیم اسد را سرنگون می کردند. مخالفان اسد در حالی که برای بسیج جامعه جهانی علیه رژیم وحامیان آن تلاش می کنند اکنون کشورهای غربی را در حال توافق با عمده ترین حامی اسد می بینند واین تحول را یک ناکامی سیاسی بزرگ تلقی می کنند.
با این حال حتی اگر شکل تحولات منطقه ای این گونه نبود، برنامه اتمی جمهوری اسلامی ایران از نگاه کشورهای عربی به عنوان یک عامل «برتری جویی منطقه ای» تلقی می شد به ویژه این که سند چشم انداز بیست ساله ای که در مجمع تشخیص مصلحت نظام تدوین شده است هدف اجرای این برنامه را تقویت جایگاه منطقه ای نظام تعریف کرده است.
توافق اتمی بین ایران وک شورهای غربی هرچند که با نشانه هایی از عدم برخورد مسلحانه و تحمیل هزینه های اضافی به کشورهای منطقه همراه است اما اغلب کشورهای عربی از توافق اخیر بین ایران وقدرت های بزرگ اظهار نگرانی کرده اند.
این نگرانی ریشه در رقابت های منطقه ای، تحولات طولانی پرونده اتمی وحوادث جاری خاورمیانه دارد. چرخش ناگهانی مقامات جمهوری اسلامی وتعامل مستقیم با آمریکا رقابت بر سر نقش «ژاندارم منطقه» را دوباره زنده کرده و این نگرانی را در میان کشورهای همسایه این کشور به وجود آورده است که مبادا این توافقات به قیمت کنارگذاشتن آنها از عرصه تعاملات منطقه ای وجهانی منتهی شود.
در واقع سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران وچالش های فراوان آن با غرب با مطرح شدن پرونده اتمی این فرصت را به کشورهای عربی داد تا روابط خود را با غرب بیش از گذشته تقویت کنند واز انزوای بین المللی همسایه خود سود ببرند.
این روند اما هزینه هایی هم برای آنها داشته است؛ غرب برای حل مساله اتمی دو راه حل «دیپلماتیک» و «تهدید نظامی» را در پیش گرفت اما در هر دو روش منافع کشورهای عربی تهدید شد.
در بحث دیپلماتیک بر اساس سیاست چماق وهویجی که کشورهای غربی در پیش گرفتند امتیازهای سخاوتمندانه ای به تهران ارائه شد هر چند که اغلب پیشنهادها رد شد. از طرف دیگر مذاکره کنندگان اتمی ایران، علاوه بر مساله اتمی پرونده های دیگری از جمله مساله بحرین و سوریه را روی میز مذاکرات گذاشتند واین گمان را که ایران به بهانه برنامه اتمی در پی امتیازگیری وتقویت جایگاه منطقه ای خویش است ، بیش از پیش تقویت کرد.
همچنین درگیری های لفظی مقامات غربی و ایران وتهدید به حمله نظامی این فرصت را به مقامات سیاسی وفرماندهان سپاه داد که از تهدید کشورهای عربی دریغ نکنند. در ذهن مقامات تهران مکان آغاز هجوم احتمالی خاک کشورهای همسایه ای است که روابط نزدیکی با آمریکا دارند و چند پایگاه نظامی خارجی را دربرگرفته اند. مقامات سپاه طی سال های گذشته به شکل تحقیرآمیزی علیه این کشورها موضع گرفتند. و آنها را به «نابودی» و «حمله موشکی» تهدید کردند.
توافق اخیر اما در شرایطی صورت گرفت که کشورهای عربی درگیر بحران سوریه هستند؛ رژیم بشار اسد به سرکوب وکشتار مردم خویش مشغول است و همپیمان آن روابط خود را با غرب تقویت کرده است.
از نگاه مخالفان اسد، کشورهای غربی به جای فشار بر این رژیم و همپیمانان آن در حال بازسازی روابط خویش با همپیمان اصلی رژیم سوریه هستند.
احمد جربا رئیس ائتلاف ملی سوریه که مورد حمایت همه کشورهای عربی است ماه گذشته در لندن گفت اگر حمایت های ایران نبود مخالفان از خیلی وقت پیش رژیم اسد را سرنگون می کردند. مخالفان اسد در حالی که برای بسیج جامعه جهانی علیه رژیم وحامیان آن تلاش می کنند اکنون کشورهای غربی را در حال توافق با عمده ترین حامی اسد می بینند واین تحول را یک ناکامی سیاسی بزرگ تلقی می کنند.
با این حال حتی اگر شکل تحولات منطقه ای این گونه نبود، برنامه اتمی جمهوری اسلامی ایران از نگاه کشورهای عربی به عنوان یک عامل «برتری جویی منطقه ای» تلقی می شد به ویژه این که سند چشم انداز بیست ساله ای که در مجمع تشخیص مصلحت نظام تدوین شده است هدف اجرای این برنامه را تقویت جایگاه منطقه ای نظام تعریف کرده است.
