رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین الملل انرژی اتمی، درباره رفع ممنوعیت دسترسی برخی از بازرسان آژانس به شماری از تاسیسات هسته‌ای ایران ابراز ناامیدی کرد.
رافائل گروسی روز چهارشنبه ۴ مهر در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد با اشاره به تلاش آژانس برای رفع این ممنوعیت از سوی جمهوری اسلامی ایران گفت که «متاسفانه این فرصت از دست رفته است.»
اعمال محدودیت علیه برخی از بازرسان آژانس در سال گذشته که از سوی حکومت ایران صورت گرفت با محکومیت شدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مواجه شد.
آژانس از این ممنوعیت تازه به عنوان اقدامی «بی‌سابقه» یاد کرد و آن را «ضربه‌ای بسیار جدی» به توانایی خود برای بازرسی معنادار از تاسیسات هسته‌ای ایران خواند.
پس از آن شورای حکام آژانس، متشکل از ۳۵ کشور، با صدور قطعنامه‌ای خواستار افزایش همکاری جمهوری اسلامی ایران با آژانس و رفع ممنوعیت دسترسی بازرسان این نهاد ناظر هسته‌ای شد.
رافائل گروسی به رویترز گفته است مقامات جمهوری اسلامی ایران که تا چند ماه قبل از احتمال رفع این محدودیت سخن می‌گفتند حالا اعلام کرده‌اند که بازرسان دچار ممنوعیت را دیگر به فهرست بازرسان مجاز آژانس بازنمی‌گردانند. او افزود که بنابراین «متاسفانه این فرصت از دست رفته است.»
مدیر کل آژانس بین الملل انرژی اتمی در عین حال ابراز امیدواری کرد که ماه آینده میلادی در ملاقات با مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم در جمهوری اسلامی، برای برخی از بن‌بست‌ها میان آژانس و حکومت ایران بر سر موضوعاتی همچون کشف بقایای اورانیوم در یکی از سایت‌های اعلام‌نشده هسته‌ای جمهوری اسلامی و گسترش نظارت بر برخی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران راهکاری بیابد.
به گزارش رویترز تحولات تازه احتمال تلاش رافائل گروسی برای رفع ممنوعیت دسترسی بازرسان آشنا به فعالیت‌های غنی‌سازی در برنامه هسته‌ای ایران را با ابهام مواجه کرده است. به گفته دیپلمات‌ها، در حال حاضر در فهرست تیم بازرسان مجاز آژانس در ایران فقط یک کارشناس غنی‌سازی باقی مانده است.
اهمیت حضور کارشناسان آشنا به غنی‌سازی اورانیوم در آنجاست که یکی از بازرسان مجرب آژانس بیش از یک سال و نیم قبل، در ژانویه سال ۲۰۲۳ میلادی، توانست از تغییری ظریف و در عین حال قابل‌ملاحظه در سانتریفیوژهای غنی سازی اورانیوم را که ایران به آژانس اطلاع نداده بود، پرده بردارد.
این تغییر به افزایش ۸۴ درصدی سطح غنی‌سازی اورانیوم ایران منجر شد.
رویترز به نقل از دیپلمات‌ها گزارش داده است بازرسی که موفق به شناسایی این تغییر شده بود و از کارشناسان روسی غنی‌سازی اورانیوم در آژانس بشمار می‌رود مدتی بعد از سوی جمهوری اسلامی از فهرست بازرسان مجاز آژانس برای دسترسی به سایت‌های هسته‌ای ایران کنار گذاشته شد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز ۸ شهریورماه در گزارشی محرمانه اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران با سرپیچی از خواسته‌های بین‌المللی، ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود در سطح «نزدیک به درجه تسلیحاتی» را افزایش داده است.
به گفته کارشناسان افزایش خلوص اورانیوم غنی‌شده از ۶۰ درصد به خلوص تسلیحاتی ۹۰ درصدی صرفا به «یک گام کوتاه و فنی» نیازمند است.
روزنامه گاردین هم اخیرا به نقل از منابع خود گزارش داد که بریتانیا و آمریکا نسبت به احتمال تبادل فناوری ودانش هسته‌ای روسیه در ازای دریافت موشک‌های بالستیک از جمهوری اسلامی ابراز نگرانی کرده‌اند.
منبع: رویترز، گزارش‌های پیشین صدای آمریکا
