رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، میگوید که گفتوگوهای فنی با جمهوری اسلامی برای تعیین «گامهای عملی» ازسرگیری کامل بازرسیها پیشرفت داشته است.
گروسی روز دوشنبه هفدهم شهریور طی سخنانی در نشست شورای حکام ابراز امیدواری کرد که این گفتوگوها «طی چند روز آینده» به نتیجه برسد. او با تأکید بر این که «زمان زیادی باقی نمانده»، یادآور شد که قانون داخلی تازهای که توسط جمهوری اسلامی درباره تعلیق همکاری با آژانس تصویب شده، تعهدات پادمانی جمهوری اسلامی ذیل معاهده انپیتی را تغییر نمیدهد و «اگر حسن نیت و احساس مسئولیت باشد» هنوز فرصت هست.
گروسی با اشاره به حملات نظامی خرداد و تیر به تاسیسات هستهای و نظامی جمهوری اسلامی در ایران که به توقف فعالیتهای راستیآزمایی و خروج بازرسها انجامید، گفت در سه ماه گذشته آژانس برای راستیآزمایی ذخایر اورانیوم با غنای بالا در ایران دسترسی نداشته و بدون اجرای کامل اقدامات پادمانی «آژانس قادر به ارائه هیچ نتیجه یا اطمینانی درباره برنامه هستهای [جمهوری اسلامی] نخواهد بود.» او افزود تنها استثنا «بازرسی چند روز پیش در نیروگاه بوشهر» بوده است.
این تحولات در حالی روی میدهد که سه کشور اروپایی با حمایت ایالات متحده روند فعالسازی «مکانیسم ماشه» را آغاز کردهاند و به صراحت گفتهاند بازگشت نظارتهای آژانس و شفافسازی وضعیت مواد با غنای بالا برای توقف این روند ضروری است. در واشنگتن نیز یک سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده به صدای آمریکا گفت جمهوری اسلامی باید برای حل مسئله هستهای «مذاکرات دیپلماتیک مستقیم و جدی» با آمریکا انجام دهد و ایالات متحده «برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای همه اقدامات لازم را انجام خواهد داد». او همچنین خبرهای مربوط به تغییر آرایش سامانههای خنککننده در نطنز را از نزدیک زیر نظر داشتن آمریکا توصیف کرد.
در پسزمینه این فشارها، دیوید آلبرایت، رئیس موسسه علوم و امنیت بینالملل، با انتشار تصاویر ماهوارهای تازه از نطنز مدعی شد بخش عمده خنککنندهها بهقصد کاهش آسیبپذیری در برابر حملات بعدی جابهجا و پراکنده شده و «کارخانه غنیسازی نطنز پس از جنگ ۱۲ روزه همچنان تعطیل است». در عرصه سیاسی آمریکا نیز دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، با تشریح ابعاد عملیات مشترک آمریکا علیه تاسیسات فردو، اصفهان، و نطنز آن را «بینقص» خواند و گفت «هر بمب دقیقاً به هدف خورد.»
به گفته گروسی، اگر «گامهای عملی» برای ازسرگیری راستیآزمایی طبق توافق پادمانی نهایی شود، «سایر روندهای دیپلماتیک» نیز روی زمین مساعدتری پیش خواهد رفت. به این ترتیب، سرنوشت پرونده هستهای جمهوری اسلامی در کوتاهمدت به نتیجه گفتوگوهای فنی و بازگشت فوری بازرسیهای آژانس گره خورده است.