رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز دوشنبه ۱۵ خرداد اعلام کرد که ذخایر اورانیوم غنیشده ایران طی سه ماه، بیش از یک چهارم افزایش یافته است.
رافائل گروسی خطاب به هیأت مدیره آژانس گفت که این ذخایر شامل اورانیوم غنی شده تا تا ۲۰ درصد، و بیش از ۱۰۰ کیلوگرم ذخایر اورانیوم با غنای بالا تا ۶۰ درصد است.
بنا بر بیانیهای که روز دوشنبه ۱۵ خرداد در سایت آژانس بینالمللی انرژی اتمی منتشر شد، گروسی اضافه کرد که آژانس به مدت دو سال و سه ماه، قادر به انجام فعالیتهای راستیآزمایی و نظارت بر برجام، از جمله در ارتباط با تولید و موجودی سانتریفیوژ، آب سنگین و کنسانتره سنگ اورانیوم نبوده است؛ از جمله در دوره پس از خرداد ۱۴۰۱، که هیچ تجهیزات نظارتی مربوط به اجرای مفاد برجام، نصب و راه اندازی نشد.
جمهوری اسلامی سال گذشته دستور داد تجهیزاتی که تحت توافق هستهای برجام نصب شده بود، برداشته شود.
به گفته رافائل گروسی، تجهیزاتی که دوباره نصب شدهاند تنها بخش کوچکی از تجهیزاتی است که آژانس بینالمللی انرژی اتمی در نظر داشت مطابق توافق اسفند گذشته با جمهوری اسلامی برای بهبود عملکرد نظارت خود بر فعالیتهای هستهای ایران نصب کند.
رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی در بخش دیگری از سخنانش اشاره کرد که جمهوری اسلامی تنها با بخشی از الزامات بازرسی هستهای همکاری میکند.
رافائل گروسی با تشریح آن چه «گامهای مثبت» جمهوری اسلامی در بازگرداندن برخی از جنبههای نظارت هستهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی نامید، به هیأت مدیره این نهاد گفت: «اما این تنها گوشهای از آن چیزی است که ما پیشبینی میکردیم و آن چه اکنون باید اتفاق بیافتد، یک روند پایدار و بیوقفه برای انجام تمام تعهدات مندرج در بیانیه مشترک، بدون تأخیر بیشتر است.»
آژانس بینالمللی انرژی اتمی چندی پیش در گزارشی اعلام کرد که ایران پاسخی رضایتبخش درباره یکی از سایت هستهای خود به نام «سایت مریوان» که در آن بقایای اورانیوم یافت شده بود، ارائه کرده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، یک مقام ارشد آژانس گفت که وجود ذرات اورانیوم به دلیل وجود یک معدن و آزمایشگاه تحت مدیریت اتحاد شوروی سابق در آن مکان است و آژانس پرسش دیگری در این باره ندارد.
این موضوع با انتقاد شدید نخستوزیر اسرائیل مواجه شد. به نوشته رویترز، بنیامین نتانیاهو، آژانس بینالمللی انرژی اتمی را به نظارت ناکارآمد بر فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی متهم کرد و افزود: آژانس در معرض خطر سیاسیشدن است.
او اضافه کرد: «ایران همچنان به دروغ گفتن به آژانس بینالمللی انرژی اتمی ادامه میدهد» و «تسلیم شدن آژانس در برابر فشار ایران» را «لکهای سیاه در کارنامه» این نهاد دانست.
به گفته آقای نتانیاهو، «اگر آژانس تبدیل به سازمانی سیاسی شود، فعالیت نظارتی آن در ایران و گزارشهایش درباره فعالیتهای هستهای ایران بیاهمیت خواهد شد.»
در این ارتباط، رافائل گروسی روز دوشنبه گفت که ایران «توضیح احتمالی» برای وجود اورانیوم ضعیف شده در سایت مریوان ارائه کرده است.
او اشاره کرد که «ارزیابی ما برای این مکان همچنان پا بر جا است و تکرار می کنم که مسائل پادمانی باقیمانده ناشی از تعهدات تهران، ذیل توافقنامه پادمان جامع بین ایران و آژانس است و همچنان باید حل و فصل شود تا آژانس بتواند تضمین کند که برنامه اتمی ایران کاملا صلحآمیز است.»
ایالات متحده بارها ضمن تاکید بر ضرورت جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به جنگافزار هستهای، تصریح کرده است که دیپلماسی اولویت اول ایالات متحده در رسیدن به این هدف است، اما اگر ایران مسیر دیپلماسی را رد کند در آن صورت «همه گزینهها روی میز است تا اطمینان حاصل شود که ایران به سلاح هستهای دست نخواهد یافت.»