«دیده‌بان حقوق بشر» روز سه‌شنبه ۳۰ مرداد با انتشار بیانیه‌ای از «افزایش هشدار دهنده» اعدام‌ها در ایران خبر داد و خواستار لغو احکام اعدام شد.
به گفته این سازمان، قوه قضائیه جمهوری اسلامی دست‌کم ۸۷ تن را در یک ماه پس از انتخابات حکومتی ریاست جمهوری اخیر در ایران اعدام کرده است.
یکی از اعدام شدگان، رضا رسایی، معترض اهل صحنه در استان کرمانشاه و پیرو آیین یارسان، بود که در اعتراضات سراسری «زن - زندگی - آزادی» در ایران در سال ۱۴۰۱ بازداشت شده بود. این اعتراضات در پی کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد آغاز شد.
دیده‌بان حقوق بشر گزارش داد که علاوه بر موج اعدام‌های پس از انتخابات حکومتی اخیر، جمهوری اسلامی در روز ۱۶ مرداد ۲۹ تن را در دو زندان اعدام کرد؛ ۲۶ تن در زندان قزل‌حصار و ۳ تن در زندان مرکزی کرج.
این گزارش می‌گوید که ۱۷ تن به اتهام «قتل عمد»، ۷ تن با اتهامات «مرتبط با مواد مخدر»، و ۲ تبعه افغانستان به اتهام «تجاوز جنسی»، اعدام شدند.
دیده‌بان حقوق بشر سال‌ها است که نقض جدی رویه قضایی و محاکمه‌های ناعادلانه در دادگاه‌های جمهوری اسلامی را مستند کرده است.
ناهید نقشبندی، پژوهشگر در دیده‌بان حقوق بشر، می‌گوید: «مقامات ایرانی در حالی که انتخابات ریاست جمهوری اخیر خود را به عنوان شاهدی بر تغییر واقعی در بوق و کرنا می‌کنند، اعدام‌های بسیاری را انجام می‌دهند.»
او می‌افزاید: « برای اینکه این شعارهای تبلیغاتی معنادار باشد، مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری جدید ایران، باید فوراً برای لغو احکام اعدام موجود، تعلیق مجازات اعدام، و اقداماتی برای اصلاح قوه قضائیه، مداخله کند.»
جمهوری اسلامی مدت‌ها است که به شکلی گسترده از مجازات اعدام استفاده می‌کند، از جمله در واکنش به اعتراضاتی که در آن معترضان تحت تعقیب و اعدام شده، از حقوق اساسی خود برای آزادی بیان و تجمع مسالمت‌آمیز استفاده می‌کردند.
دیده‌بان حقوق بشر با استفاده از مجازات اعدام در هر شرایطی به دلیل ظلم ذاتی آن مخالف است.
سازمان حقوق بشر ایران گزارش داده است که جمهوری اسلامی در شش ماه نخست سال میلادی جاری دست‌کم ۲۴۹ تن را اعدام کرده است که ۱۴۷ تن به جرایم مواد مخدر مرتبط بودند.
سازمان عفو بین‌الملل همچنین گزارش داده که جمهوری اسلامی مسئول ۷۴ درصد از کل اعدام‌های ثبت‌شده در سراسر جهان در سال گذشته میلادی بوده است. اعدام‌شدگان شامل اقلیت‌های قومی، به ویژه بلوچ، زنان، و افرادی که هنگام ارتکاب جرم کودک بودند، می‌شود.
