بخش دوم گزارش وزرات امورخارجه ایالات متحده آمریکا درباره وضعیت حقوق بشر در ایران
ب: ناپدیدشدگان
گزارش هائی دایر بر آدم ربائی با انگیزه سیاسی درطول سال دریافت شد. ماموران لباس شخصی و مقام های امنیتی بدون اخطار قبلی روزنامه نگاران و فعالان سیاسی را ربوده و بازداشت کردند، بی آن که در چند روز اول یا حتا بیشتر به خانواده هایشان دراین زمینه اطلاع بدهند، یا آنها با خانواده هاشان تماس بگیرند(بحش ۱- د). به خانواده های زندانیان اعدام شده اغلب در این باره اطلاع رسانی نشد.
زمانی پس از دوم ژانویه به گزارش عفو بین الملل مقامها سورنا هاشمی و علیرضا فیروزی، دانشجویان دانشگاه زنجان را که درسال ۲۰۰۸ به خاطر افشای تعرض جنسی به یک دختر دانشجو اخراج شده بودند، بازداشت کردند. این بازداشت تا شش هفته بعد رسما اعلام نشد.
فیروزی عضو فعالان حقوق بشر ایران است که بسیاری از اعضای آن درموج دستگیری های مدافعان حقوق بشر در ماه مارس بازداشت شدند. مقام های زندان اوین چهارم آوریل هاشمی و در ۱۲ مه فیروزی را به قید وثیقه آزاد کردند.
روز هشتم نوامبر شش تن از هواداران آیت الله حسین کاظمینی بروجردی روحانی طرفدارجدائی دین از سیاست که درزندان بسر می برد، بازداشت شدند.
روز ششم دسامبرمهندس محمد مهمان نواز از طرفداران آیت الله بروجردی به دادگاه ویژه روحانیت احضار و درمکان نامعلومی زندانی شد. تاپایان سال درباره مکان زندانی شدن او اطلاع رسانی صورت نگرفت.
فیض الله عرب سرخی ازمرکزیت مجاهدین انقلاب اسلامی ، سازمان طرفداراصلاحات، در طی سال بازداشت و در اوین زندانی بود. منابع از محکومیت وی به شش سال زندان خبر داده و می گویند نمی دانند وی چه زمان و در چه دادگاهی محاکمه شده است.
درژوئیه ۲۰۰۹ افراد ناشناس، عرب سرخی را بدون ارائه حکم، یا کارت شناسائی، بازداشت کردند. ادعا می شود زندانبانان اوین عرب سرخی را کتک زده اند، تابدانجا که بستری شده است.
ندای سیز آزادی می گوید در دهم آوریل عرب سرخی با سپردن وثیقه ده میلیون تومانی به مدت پنج روز به مرخصی رفت.روز ۱۹ دسامبر مقامات فاطمه عرب سرخی دختر فیض الله عرب سرخی را نیز به زندان بردند ودرپایان سال به قید وثیقه آزاد کردند.
فدراسیون یهودیان ایران- آمریکا گزارش داد یازده یهودی درفاصله سالهای ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۷ درایران ناپدید شده اند. درسال ۲۰۰۷ شاهدان گفته اند برخی ازاین یهودیان را دراوین دیده اند.
ج- شکنجه، مجازات و سایر رفتارهای بیرحمانه ،غیر انسانی و توهین آمیز
شکنجه به موجب قانون اساسی و قوانین ممنوع است؛ اما بنا به گزارش های موثق و متعدد، ماموران امنیتی و زندانبانان اقدام به شکنجه زندانیان و بازداشت شدگان کردند.
در گزارش پنجم فوریه سازمان ملل متحد درباره شکنجه آمده است: ادعاهای موثقی درباره شکنجه افراد در پی بازداشت های پس ازتظاهرات سال ۲۰۰۹ با انگیزه های سیاسی ازسوی نیروهای امنیتی دریافت شده است.
از جمله شکنجه های معمول و بدرفتاری با زندانیان، سلول انفرادی طولانی، و ممنوعیت کامل از همه چیز که به آن شکنجه سفید می گویند، کتک زدن، تجاوز به زندانی، تحقیر جنسی، نگهداری بلندمدت زندانی دروضعیت غیرعادی، لگدزدن با پوتین نظامی، کشیدن ناخن پا، سوزاندن بدن با آتش سیگار، با کابل برق به پشت، پاشنه و کف پاهازدن مدام، را باید نام برد.
زندانبان برای تنبیه هرچه بیشتر زندانی، ابتدا بدن اورا خیس می کند و بعد با کابل برق به جان او می افتند. مواردی از شوک الکتریکی به اندام های جنسی گزارش شده است.
زندانیان را درمواردی گاه آنچنان سیلی زده اند که زندانی کر شده یا با سیلی زدن به صورت موجب نابینائی زندانی شده اند. گاه زندانی را سم خورانیده و مسموم کرده اند.
بعضی زندان ها از جمله: اوین به خاطر شکنجه دادن زندانیان سیاسی مخالف رژیم به طور مداوم و بیرحمی زندانبان انگشت نما شده اند.
مقامها همچنین بازداشتگاه های غیرعلنی و مخفی دارند و این بازداشتگاه ها در حوزه اداره زندان های کشور نیست. دراین مکان های مخفی با زندانیان بدرفتاری می شود. حکومت مدام از شکنجه سفید بویژه علیه زندانیان سیاسی استفاده می کند. این امر اغلب در بازداشتگاه های خارج از اداره زندانها از جمله: دربند ۲۰۹ زندان اوین اجرا می شود.
گزارش هائی دایر بر مرگ زندانی بر اثر شکنجه ماموران امنیتی در طول سال دریافت شده.( بخش ۱ -الف).در طول سال رهبران کارگری و زندانیان سیاسی شکنجه شده اند. عربه ای اهوازی گفته اند درسال ۲۰۰۹ مقامهای حکومتی به شکنجه و تجاوز جنسی فعالان عرب اقدام کرده اند( بخش ۶ -اقلیتها).
کانون حمایت از زندانیان می گوید در روز ۱۸ مه زندانبانان اوین محمد نوری زاد ستون نویس پیشین کیهان، مستندساز و وبلاگ نویس را آنقدر زده اند که قدرت بینائی اش را تا حدی ازدست داده است . جرم او تبلیغ علیه نظام، و توهین به رهبر، رئیس جمهوری و رئیس دستگاه قضائی عنوان شده است.
دادگاه نوری زاد را به سه سال و نیم زندان و پنجاه ضربه شلاق محکوم کرد. کانون حمایت از زندانیان درنامه ای به صادق لاریجانی نگرانی خود را از بدرفتاری درزندان با نوری زاد به اطلاع وی رساند.
نوری زاد روز ۲۴ ژوئن با سپردن وثیقه سیصد میلیون تومانی به مرخصی رفت؛ اما در بیستم اوت پس ازآن که در وبلاگ خود خطاب به رهبر مطالب انتقادآمیزی نوشت، مقامها وی را به زندان بازگرداندند.
نوری زاد درتاریح دهم دسامبر دراعتراض به نحوه محاکمه خود و بدرفتاری زندانبانان دست به اعتصاب غذا زد. روز شانزدهم دسامبر مقامها بستگان وی را همراه با همسر یک رهبر اصلاح طلب که برای آگاهی از وضعیت نوری زاد در مقابل زندان اوین جمع شده بودند، بازداشت کردند.
مقامهای زندان به گزارش کانون مدافعان حقوق بشر ازوی بازجوئی و با او بدرفتاری کردند.
در ۲۵ اوت برادر یوسف سلیمان، فعال آذری، گزارش کرد مقامهای زندان برادرش را درمعرض شوک الکتریکی و داروهای روانگردان قرارداده اند. سلیمان روز شانزدهم ژوئن بازداشت شد؛ اما تا پایان سال اتهامی علیه وی اقامه نشد.
بنا به گزارش سوم اوت کمیته گزارشگران حقوق بشر ایران در طی سال بازجویان وزارت اطلاعات در سلول های انفرادی احمد باب فعال کرد را درسپتامبر ۲۰۰۹ بازداشت کرده و از او خواسته اند به ارتباط با گروه های مخالف حکومت اعترا ف کند. با خودداری باب ازاعتراف، سه دندان وی توسط بازجو با انبردست کشیده شد.
بازجوها با باتون باب را کتک زده، و او را به تخت بسته و اندامش را آنقدرکش دادند که ازهوش رفت. بازجوها همچنین مدام به این زندانی فحاشی می کرده اند.
منابع گوناگون می گویند در طول سال، مقام های زندان اوین محمد داوری، رئیس ستاد انتخاباتی مهدی کروبی و سردبیر سایت سحام نیوز را که تا سپتامبر ۲۰۰۹ دربازداشت بود، شکنجه داده و مورد ایذاء و بدرفتاری قرار داده اند.
به گفته سحام نیوز، متعلق به کروبی، هدف از شکنجه وادارکردن داوری آن بوده که وی نسبت به ادعای مهدی کروبی دایر بر تقلب انتخاباتی را علنا مورد تردید قراردهد.
در ۲۲ ژوئیه رضا رفیعی فروشانی درنامه به رئیس دستگاه قضائی صادق لاریجانی گفته است زندانبانان با وی بدرفتاری کرده و او را وادار به اعتراف کرده اند. رفیعی فروشانی درروزهای پس از انتخابات سال ۲۰۰۹ بازداشت و در طول چهل و سه روز بازجوئی درسلول انفرادی نگاه داشته شد.
خامنه ای در ماه های ژوئن و سپتامبر سعیدحجاریان روزنامه نگار، مقام اطلاعاتی پیشین، و مشاور رئیس جمهوری قبلی را مورد بخشودگی قرار داد. وی درماه اوت اززندان اوین آزاد شد. درطول بازجوئی درگرمای تابستان وی را درمعرض نور مستقیم آفتاب قرار داده، سپس با گذاشتن یخ بر پوست بدنش تپش قلب وی را بالا می برده اند.
سعید حجاریان براثر سوء قصدی که درسال ۲۰۰۲ به وی صورت گرفت به ستون مهره هایش آسیب جدی وارد شد. از آن تاریخ وی با صندلی چرخدار حرکت می کند. باید داروهای چندی را درطول شبانه روز مصرف نماید؛ اما فعالان حقوق بشر می گویند درطول بازداشت از دادن دارو به وی خودداری می شده و ادعا می شود با خوراندن داروهای روانگردان وضعیت روانی او را تحلیل می برده اند.
در اکتبر ۲۰۰۹ حجاریان در دادگاه نمایشی حاضر شد. دادگاه انقلاب وی را به پنج سال زندان به اتهام تشویق به ناآرامی های پس ازانتخابات محکوم کرد.
ابراهیم شریفی در پایان سال به خارج کشور رفت. در ژوئن ۲۰۰۹ پس از بازداشت به خاطر شرکت در تظاهرات ضد دولتی از سوی بازجویان امنیتی مورد تعرض جنسی قرارگرفت. در اوت ۲۰۰۹ یک مرد ناشناس که به گمان شریفی، مامور امنیتی بوده، به شریفی هشدارمی دهد درکمیسیون مجلس درمورد بدرفتاری با او گواهی ندهد. شواهدی که نشان دهد دولت درباره بدرفتاری با شریفی تحقیقی انجام داده باشد، دردست نیست.
مریم صبری درپایان سال درخارج ازایران مقیم شد. به گزارش دیده بان حقوق بشر درژوئیه ۲۰۰۹ ماموران مریم را پس ازآن که در عکسهای گرفته شده از تظاهرات شناسائی کردند، بازادشت کردند. سایت متعلق به سپاه پاسداران تصویر تظاهرات ضددولتی را چاپ کرد و از طرفداران دولت خواست افراد درعکس ها را شناسائی کنند تا به بازداشت شان اقدام شود.
مریم می گوید زندانبانان چهار نوبت به وی تجاوزکرده و در ماه اوت ۲۰۰۹ وی را آزاد کرده اند.
ابراهیم مهتری فعال سیاسی و دانشجوی رشته کامپیوتر درخارج از ایران مقیم شد. وی دراوت ۲۰۰۹ از سوی ماموران سپاه از محل کارش ربوده و به مکانی در شرق تهران منتقل شد.
مهتری به گزارشگران حقوق بشر گفته است در دوران بازداشت زندانبانان بشدت وی را کتک زده و با باتون وی را مورد تجاوزقرار داده اند.
رهگذران این جوان را بیهوش کنار خیابان یافتند. از بدنش خون جاری بود و دست و پایش را بسته بودند. وی را به بیمارستان منتقل کردند. پزشکی قانونی روز بعد گزارش مربوط به مهتری را به دستگاه قضائی داد. پس ازآزادی مهتری، پزشک متوجه شد که مقام ها گزارش درمورد وی را از بین برده اند.
گزارش کتک خوردن پیمان فتاحی درسال ۲۰۰۸ به روز نشده است.
بخشی از مجازاتهای بدنی دستگاه قضائی بیرحمانه و غیرانسانی اند از جمله: سنگسار( بخش یک الف)، قطع اندام برای دزدی مکرر، و شلاق.
بنا به گزارش یازدهم اکتبر چاپ شده در سایت خبرگزاری نیمه دولتی ایسنا محمود ذوقی، دادستان مشهد، گفته است: قطع دست و پا که درحضور سایر زندانیان به صورت مکرر صورت می گیرد؛ یک مجازات عادی و رو به افزایش است.
محمدجوادلاریجانی، رئیس هیات نمایندگی ایران به شورای حقوق بشر درسخنانی در شورا گفته است: حکومت، این مجازاتها را بیرحمانه و غیر انسانی نمی داند و از نظر فرهنگی توجیه پذیرند.
در ۱۶ اکتبر قاضی مردی را به اتهام دزدی از مغازه شیرینی فروشی به قطع دست محکوم کرد. روز ۲۴ اکتبر به گزارش رسانه های محلی این حکم اجرا شد.
در ۲۳ اکتبر به گزارش رسانه های دولتی: قاضی ای در یزد به قطع دست یک مرد به اتهام دزدی رای داد.
ابراهیم رئیسی معاون دستگاه قضائی ایران گفته است قطع اندام بر اساس قانون و یک مجازات الهی است که موجب افتخار ماست.
در یازدهم دسامبر به گزارش رسانه های داخلی دیوان عالی کشور حکم قصاص یک مرد را به جرم اسیدپاشیدن برصورت شوهر زنی که دوست داشته، تایید کرد. تا پایان سال اطلاعی درمورد اجرا شدن این حکم دریافت نشد.
به گزارش سازمان عفو بین الملل، حاکمیت در طی سال تحقیق محدودی را درباره گزارش مجازات یا رفتار بیرحمانه یا شکنجه، و برخورد غیرانسانی یا توهین آمیز آغاز کرد. دراین تحقیق ها توجه عمده به پنهان نگاه داشتن بدرفتاری ها بوده و نه آنکه بخواهند حقیقت را افشا و عاملان بدرفتاری و شکنجه را مجازات کنند.
د: شرایط زندان ها و بازداشتگاه ها
شرایط زندان بد بود. مدام از کمبود آب و مشکلات بهداشتی شکایت شده است. زندانیان مدام مورد ارعاب و تبعیض واقع شده اند. بسیاری را در سلول های انفرادی نگاه داشته وآب و غذای کافی به آن ها نداده و از مراقبت های پزشکی و غذا برای اعتراف گیری استفاده شده است.
یک مشکل دیگر: تراکم بیش ازحد زندان ها بود. بسیاری از زندانیان کف زمین می خوابیده اند.
کمیته دانشجوئی دفاع از زندانیان سیاسی در گزارش ۱۱ ژوئن اعلام کرد بند ۴ زندان گوهر دشت(رجائی شهر) ۸۰۰ زندانی را در خود جای داده. درحالی که گنجایش آن تنها برای ۲۴۰ زندانی است. حمام دراین بند نیست و تنها هشت دستگاه توالت دارد. بسیاری از زندانیان شکوه می کنند که زندانبان عامدانه مدت های دراز آنها را درمعرض هوای سرد قرار می دهد؛ درحالی که دارو به قدرکافی درزندان یافت نمی شود. عفو بین الملل و گزارشگران بدون مرز گزارش دادند در شانزدهم ژوئیه بسیاری از زندانیان درزندان های گوناگون بویژه در اوین و گوهردشت به حمله قلبی دچارشدند یا مشکلات دبگر قلبی پیدا کردند. مقامهای زندان بنا به همین گزارش از انتقال زندانیان بیمار به بیمارستان خودداری کرده اند؛ حتا زمانی که بیمار به درمان درخارج زندان نیاز مبرم داشته و پزشکان زندان هم آن را تجویز کرده بودند.
ادامه دارد...
