خرید فروشگاه‌های زنجیره‌ای «هول فودز» توسط شرکت آمازون، به مبلغ ۱۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار، نشان داد که شرکتهای تکنولوژی برای تامین نیاز خود به گسترش، به کسب‌وکارهائی در بیرون از دایره تخصص خود، روی می‌آورند و به تدریج، روی قدرت وثروت بیشتری دست می‌اندازند.
روند کارتل سازی، که ظهور تکنولوژی پیشرفته در دهه ۱۹۸۰ یکی از اسباب ختم آن دانسته می‌شد، اینک به کمک تکنولوژی پیشرفته، به صورت دیگری باز می‌گردد.
شرکت «آمازون» تا پایان سال ۲۰۱۷، مراحل خرید فروشگاه‌های زنجیره‌ای «هول فودز» را به اتمام خواهد رسانید. این معامله با پرداخت ۱۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار پول نقد به صاحبان سهام «هول فودز» جوش خورد. آمازون برای جلب موافقت هیات مدیره «هول فودز»، ۲۷ درصد بیشتر از قیمت بازار، به سهام‌داران «هول فودز» پول نقد پرداخت می‌کند.
گسترش شرکتهای تکنولوژی در رشته‌های مختلف و نامربوط به کسب‌وکار اصلی آنها، به شکل گرفتن بنگاه‌های عظیمی منجر می‌شود که مثل کارتل‌های دهه‌های میانی قرن بیستم، از حمل و نقل گرفته تا نفت و گاز، فیلم سینمائی و کالاهای تولیدی را زیر یک چتر می‌آورند.
«دیوید استریتفلد» در روزنامه «نیویورک تایمز» می‌نویسد آمازون با سرمایه‌گذاری ۱۳.۷ میلیارد دلاری در «هول فودز»، برای خود جای پائی در کسب و کار ۸۰۰ میلیارد دلاری مواد غذائی، بدست آورد.
انحصار چند قطبی
اما «آمازون» تنها شرکت فناوری نیست که با گسترش سریع، روی کسب‌وکارهای دیگر، دست می‌اندازد. مسیری که شرکتهای رقیب یا همکار آمازون در پیش گرفته‌اند، نشان می‌دهد که به سوی «اولیگاپولی» یا انحصار چند قطبی، پیش می‌روند.
اپل، که با تولید کامپیوترهای ارزان خانگی شروع کرد، اینک در مخابرات، و تولید و توزیع سرگرمی دیجیتال، یکی از چند شرکت سرآمد جهان است. در صنایع واقعیت مجازی فعالیت می‌کند و اینک میخواهد کار خود را با تولید خودروهای خودران، و فیلم سینمائی و سریال، گسترش دهد، و ضمنا با وارد شدن به کار واسطگی در نقل و انتقال پول، میخواهد با بانک‌ها رقابت کند.
شرکت «آلفابت» که با «گوگل»، از راه فروش آگهی‌های مخاطب‌شناس، ثروتمند شد، اینک تولیدکننده نرم‌افزار سیستم عامل «اندروید» است، که بیشتر از هر سیستم عامل دیگری در جهان، در انواع تلفن‌های همراه، تبلت‌ها و کامپیوترهای دستی و رومیزی، نصب شده است، و پیشگام تکنولوژی خودروهای خودران، مبتکر توزیع اینترنت از طریق بالن، و فعال در رشته‌های دیگر، از جمله تولید روبات برای کمک به سربازان در جبهه هاست.
«کریستوفر میمز» در «وال استریت جورنال» می‌نویسد فلسفه مدیران شرکتهای فناوری نوین این است که کلید حل مشکلات همه صنایع عالم را در دست دارند. ترکیب این فلسفه، با خصلت کلاسیک جاه طلبی و بلندپروازی انسان، به تمرکز تدریجی کسبوکارها در دست چند شرکت معدود انجامیده است.
کسبوکارها، از بخش فروش گرفته تا تولیدی ها و موسسات بیمه و بانکداری، چاره‌ای ندارند که یا به شرکت تکنولوژی تبدیل شوند یا اجازه دهند که توسط یک شرکت تکنولوژی، بلعیده شوند. این روند، تاهمین اواخر، قابل پیش‌بینی نبود.
بنا به گزارش «وال استریت جورنال»، ۱۵ سال پیش، هیچ کس فکر نمی‌کرد که چند شرکت معدود تکنولوژی انحصاری، نیروی انسانی متخصص و سرمایه خود را برای بلعیدن شرکتهای دیگری خارج از کسب و کار خود، به خدمت گیرند. اما اینک، این سئوال مطرح است که جامعه تا چه حد می‌تواند تمرکز منابع در دست چند شرکت خاص را تحمل کند.
