مراسم چهارمین سالگرد سرنگون‌سازی هواپیمای اوکراینی به وسیله شلیک موشک‌های سپاه پاسداران روز یکشنبه ۱۷ دی به طور هم‌زمان در شهرهای مختلف جهان از جمله تورنتو، مونترآل، اوتاوا، ونکوور، لندن، و پاریس برگزار شد.
در چهارمین سالگرد واقعه سرنگون‌سازی پرواز پی‌اس ۷۵۲ بر فراز آسمان تهران با شلیک موشک‌های سپاه که موجب کشته شدن تمام سرنشینان هواپیمای مسافربری متعلق به اوکراین شد، حامد اسماعیلیون، مهرزاد زارعی، و عظمت اژدری، سه تن از اعضای خانواده‌های دادخواه این واقعه در گفت‌وگو با خبرنگاران صدای آمریکا بر ضرورت پی‌گیری دادخواهی تأکید کردند.
- حامد اسماعیلیون: از مسیر دادخواهی برنمی‌گردیم
حامد اسماعیلیون، با شرح روند پی‌گیری پرونده برای رفتن به دادگاه لاهه و ثبت آن در دیوان بین‌المللی دادگستری، به صدای آمریکا گفت که «اصرار داشتیم این پرونده به دیوان بین‌المللی کیفری باید ارجاع بشود، اما چون کشورها حمایت نکردند، خود انجمن به صورت مستقل این کار را انجام داد» اما «روند دیوان بین‌المللی دادگستری هم به صورت موازی پی‌گیری می‌شد» که «وقتی مذاکرات به نتیجه نرسید، هشدارنامه‌هایی برای جمهوری اسلامی فرستاده شد و نهایتا وقتی حل اختلاف هم به جایی نرسید، در ماه جولای پرونده به دادگاه لاهه رفت.»
به گفته اسماعیلیون، «طبق آخرین خبردر ۱۶ اکتبر (۲۴ مهر) قاضیان دیوان لاهه به چهار کشور یک سال فرصت دادند تا شکواییه خود را ثبت کنند و پس از آن جمهوری اسلامی یک سال فرصت دارد که پاسخ دهد.»
او که همسرش پریسا اقبالیان و دخترش ریرا اسماعیلیون از قربانیان سرنگون‌سازی هواپیمای اوکراینی هستند، درباره فراز و نشیب‌های روند دادخواهی به صدای آمریکا گفت: «برای من پیروزی یا شکست معنایی ندارد، بلکه این سفر برای رسیدن به حقیقت و عدالت مهم است.»
اسماعیلیون اضافه کرد، «آن روزی مهم است که از آن کسی که به هواپیما شلیک کرد» تا «آن کسی که فرمان شلیک را داد همه در یک دادگاه عادلانه حاضر بشوند و من و خانواده‌ها در آن دادگاه بنشینیم و از زندگی‌های از دست رفته بگوییم.»
او با بیان این که «همسر و دختر من هم در زمره هزاران و میلیون‌ها ایرانی هستند که جانشان را از دست دادند»، گفت: «من پذیرفته‌ام که دیگر برنمی‌گردند. آنچه که باقی مانده این مسیر [دادخواهی] است و از روز اول با خودم عهد کردم که تا روزی که ممکن است این مسیر را ادامه بدهم. از این مسیر برنمی‌گردم و ما از این مسیر برنمی‌گردیم.»
- مهرزاد زارعی: دادخواهی بدون سرنگونی جمهوری اسلامی صورت نمی‌گیرد
مهرزاد زارعی، پدر دادخواه آراد زارعی نیز در تورنتو به صدای آمریکا گفت: «زمانی که شخصی، یک پدر یا یک مادر عزیزترین دارایی‌اش که فرزندش است از دست می‌دهد، چیز دیگری برای از دست دادن ندارد.»
او با تأکید بر این که در جنایاتی از جمله آبان ۹۸، سرنگون‌سازی هواپیمای اوکراینی، کوی دانشگاه، و «خیزش ملی» ۱۴۰۱، فرقی نمی‌بیند، تأکید کرد: «بین عزیزانی که به قتل رسیدند فرقی نمی‌بینم و به خاطر همین دیدگاه تنها و کوچکترین کاری که می‌توانم انجام دهم این است که صدای عزیزانی باشم که بی‌صدا هستند و مورد ظلم و جنایت و قتل قرار گرفته‌اند و با فشارهای امنیتی در جمهوری اسلامی مجبور به سکوت شده‌اند.»
زارعی اضافه کرد: «خانواده‌هایی را می‌شناسم که نازنینشان را به قتل رسانده‌اند و بعد به خانه‌شان آمده و با فشار اسلحه و زور و با پرونده‌سازی باعث شدند که این عزیزان دیگر صدایی نداشته باشند.»
پدر دادخواه آراد زارعی افزود: «به عنوان کسی که فریاد دادخواهی می‌کند و پیگیر دادخواهی است، باید صدای همه عزیزانمان را برسانیم، فرقی نمی‌کند پویا باشد یا پژمان، یا ستار بهشتی و ندا آقاسلطان. بین هیچ یک از این عزیزان فرقی نیست.»
مهرزاد زارعی همچنین گفت: «ما برای دادخواهی مردم عزیز ایرانمان و کسانی که به قتل رسیده‌اند مبارزه می‌کنیم و این دادخواهی صورت نخواهد گرفت به جز سرنگونی جمهوری اسلامی و ما برای این سرنگونی مبارزه می‌کنیم.»
- عظمت اژدری: تا جمهوری اسلامی هست هیچ کس در امان نیست
همچنین عظمت اژدری، خواهر دادخواه غنیمت اژدری، در حاشیه مراسم لندن برای یادبود چهارمین سالگرد سرنگون‌سازی هواپیمای اوکراینی به دست سپاه پاسداران، به صدای آمریکا گفت: «تنها چیزی که می‌تواند مرهم دردهای ما باشد، این است که دادخواهی به ثمر بنشیند.»
او اضافه کرد: «اگر چه باور داریم هیچ عدالتی نمی‌تواند عزیزانمان را به ما برگرداند، اما این راه را ادامه می‌دهیم و امیدمان این است که بتوانیم سرداران [سپاه] و مقامات بالای جمهوری اسلامی را به دادگاه‌های بین‌المللی بکشانیم و جمهوری اسلامی بفهمد این طور نیست که هر کاری دلش خواست بکند و هیچ مکافاتی در پی ندارد.»
خواهر دادخواه غنیمت اژدری با اشاره به «ثبت پرونده در دادگاه بین‌المللی دادگستری»، افزود: «هدفمان این است که این پرونده در دادگاه بین‌المللی کیفری نیز ثبت بشود و پرونده را به ایکائو ببریم که آن جا هم پی‌گیری شود. سپاه پاسداران در لیست تروریستی قرار بگیرد، و پلیس فدرال کانادا پرونده جنایی باز کند.»
او با تأکید بر این که «راه درازی در پیش است»، گفت: «ولی ما ادامه می‌دهیم.»
عظمت اژدری تأکید کرد: «دردمان را به کار بزرگ تبدیل کردیم و این که از سوگواری پایمان را فراتر گذاشتیم و دادخواهی را انجام دادیم، ما را سرپا نگه داشت و این کارها باعث می‌شود مرهمی بر درد ما باشد، ولی مرهم اصلی زمانی است که به دادخواهی برسیم.»
او همچنین افزود: «چهار سال پیش این موقع هرگز فکر نمی‌کردیم چنین سرنوشت شومی برای ما رقم خورده. تا جمهوری اسلامی هست هیچ کس در امان نخواهد بود، چه در ایران و چه خارج از ایران.»
به گفته اژدری، «دادخواهان دارند به هم پیوند می‌خورند» و دادخواهی «به نتیجه خواهد رسید»، هرچند «فشارها روز به روز دارد بر دادخواهان افزایش می‌یابد.»
هم‌زمان، مراسمی نیز برای یادبود چهارمین سالگرد سرنگون‌سازی هواپیمای اوکراینی با شلیک موشک‌های سپاه، در پاریس برگزار شد.
فرامرز بهار، یکی از برگزارکنندگان این مراسم، با اعلام این که این برنامه «به درخواست خانواده‌های جان‌باختگان در ۳۰ کشور جهان» برگزار شده، گفت: «گرد هم آمدیم تا صدای دادخواهی باشیم.»
او ضمن محکوم کردن «جنایت‌های دیگر» جمهوری اسلامی در ایران، ابراز امیدواری کرد که ایرانیان خارج از کشور، «با هم‌آوایی» بتوانند «صدای گویای مردم ایران» باشند.
تجمع شماری از ایرانیان مقیم آلمان در برلین، یکی دیگر از برنامه‌های برگزار شده در خارج از کشور برای یادبود چهارمین سالگرد کشته شدن سرنشینان هواپیمای مسافربری اوکراینی از سوی سپاه پاسداران بود.
