مصاحبه‌های اختصاصی صدای آمریکا، با تعدادی از زنان کنشگر و تحلیل‌گر حقوق زنان در تهران، اصفهان، رشت، مشهد و کرج نشان می‌دهد که زنان معترض به حجاب اجباری، از مانور «طرح نور» «بیش از آن که بترسند، خشمگین شده‌اند و این خشم آنها را برای پیدا کردن ابتکارات تازه منسجم‌تر کرده است.»
در پی مانور تازه جمهوری اسلامی موسوم به «طرح نور» که همزمان با حمله موشکی به اسرائیل آغاز شد و به گفته ناظران و فعالان مدنی، هدف آن ایجاد «رعب و وحشت» در میان مردم، به ویژه زنان است، صدای آمریکا نظر تعدادی از کنشگران زن در داخل ایران را جویا شده که در ادامه می‌خوانید.
یک معلم خصوصی که بعد از گذشت چند روز از بازداشت کوتاه مدتش، هنوز خاطره خشونت ماموران گشت ارشاد آزارش می‌داد به صدای آمریکا گفت: «حالم خوب نیست اما هرگز عقب نشینی نباید بکنیم.» و با صدایی لرزان ادامه داد: « من با موهایم با بدنم دارم می جنگم، نه برای فقط خودم، برای این همه آن کشته‌ها و اعدامی‌هایی که در جنبش زن، زندگی، آزادی دادیم ، برای خون مهسا و نیکا.»
این کنشگر حقوق زنان که در ماه‌های گذشته بارها تجربه تذکر از «ماموران و خودسرها» را داشت، در پاسخ به این سوال که چه چیزی در روش‌های برخورد عوامل طرح نور فرق کرده است، گفت :«این دفعه مردها هستند که به تو حمله می‌کنند. من از مردی که فریاد بزند و با خشونت با من رفتار کند بشدت می‌ترسم، اگر زن باشد نمی‌ترسم ولی از فریاد مردها ترس دارم.»
او با در نظر گرفتن اینکه مبارزه زنانه در طول دو سال گذشته چقدر « باعث تغییر روابط جنسیتی و زیاد شدن احترام پسرها به دخترها شده است» اضافه کرد با این وجود هنوز ترس از تجاوز و خشونت مردانه در اکثر زنان «مثل من» نهادینه شده و « روش تازه آنها برای ایجاد رعب و وحشت، تحریک همین نوع ترس در بدنه اجتماعی» است.
یک آموزشگر مدنی حقوق زنان درباره روش‌های مبارزه با دور تازه ایجاد ارعاب و وحشت به صدای آمریکا گفت: « آنها به ما اعلام جنگ داده‌اند و بدن ما عرصه این جنگ شده است» بنابراین «بی‌گدار نباید به آب زنیم».
این متخصص توانمندسازی زنان افزود که این روزها، روش‌های مختلف «افزایش مهارت‌های دفاع از خود» چه از نظر «حقوقی و روش مواجهه با مأموران» و چه از زاویه «خود مراقبتی و روش های روانی مبارزه با ترس و وحشت » در لیست‌های گروهی زنان «زیاد صحبت می‌شود.»
با این حال از نظر یک تحلیل‌گر اجتماعی و فعال جنبش زنان، رویکردهای متفاوتی نسبت به « نحوه کنشگری» در برابر عاملان «طرح نور» و «خودسرها» وجود دارد. او گفت که « ما در مورد کوتاه نیامدن» در برابر آنها « توافق داریم، اما مرتب راه حل‌های متفاوتی را بر اساس تجربه‌های فردی خودمان» پیدا می‌کنیم.
این فعال حقوق زنان ضمن اشاره به لزوم انعطاف‌پذیری و پرهیز از هیجان‌زدگی در انتخاب روش‌های مختلف؛ گفت که چه روش ما ظاهر شدن در مناطق حساس و درگیری مستقیم با «گماشته‌های طرح نور» باشد و چه اتخاذ روش‌های مختلف پرهیز از تنش « مهم است که به حد و طاقت خودمان» آگاه باشیم.
یک مربی ورزشی دهه هفتادی که از تابستان ۱۴۰۱ به یاد ندارد که با «حجاب اجباری مورد نظر حکومت» در خیابان‌ها ظاهر شده باشد؛ درباره ابتکارات زنان در مقابله با فشارهای ماموران طرح نور گفت: «من همیشه یک جور عمل نمی‌کنم، برای هر موقعیتی یک راهی دارم.»
او که «با وجود حجاب نداشتن» همیشه مجبور است در مناطق اصلی شهر رفت و آمد کند، افزود که «این روزها انگار همه مردم در خیابان‌ها هوای هم را بیشتر دارند» و محل تجمع ماموران را « به هم سریع خبر می‌دهیم و از آنجا تا می‌توانیم رد نمی شویم.»
این ورزشکار جوان تشریح کرد که برعکس پرهیز از تنش با ماموران «برخورد ما با خودسرها فرق دارد. تا بتوانیم با آنها گلاویز می‌شویم، آنها هیچ حقی ندارند به ما بگویند چه بپوشیم و چطور بگردیم.»
برای دسته بزرگی از زنان و جوانانی که با جنبش زن زندگی آزادی تبدیل به کنشگران مدنی شده‌اند، «مبارزه فعلی این است که با وجود ماشین‌های گشت ارشاد و افراد آتش به اختیار» حضور خود را در خیابان‌ها حفظ کنند.
یکی از آنها که دهه هشتادی است می‌گوید «خیابان مهم است و ما در این موقعیت نباید جاخالی بدهیم». او که به آموزشگاه زبان می‌رود، می‌گوید که طرح نور باعث انزوا و خانه نشینی بعضی از هم نسل‌هایش شده است اما «من و دوستانم این روزها مخصوصا روی نیمکت‌های خیابان‌های شلوغ می‌نشینیم تا پیام بدهیم ما عقب نشینی نمی‌کنیم.»
این کنشگر مدنی جوان می‌گوید که «فشار اصلی که این روزها برما جوانان زیاد شده است از طرف خانواده هایمان است.» او تشریح کرد که در این مدت دو سال «همیشه آزاد بودم که پوشش‌ام را خودم را انتخاب کنم اما این روزها ترس خانواده باعث شده جلوی مرا بگیرند.»
اسامی و مکان مصاحبه افراد مورد مصاحبه با خبرنگار صدای آمریکا برای حفظ امنیت آنها، محفوظ است. زمان این گفتگوها در فاصله ۹ تا ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ است.
