وبسایت «پالیگراف»، پروژه راستیآزمایی صدای آمریکا، اخبار و تصاویر منتشر شده در شبکه «ایکس» درباره حملات موشکی ایران و پاکستان را بررسی کرده است.
پس از حملات متقابل موشکی ایران و پاکستان در اواخر دی ماه، موجی از اخبار جعلی درباره تشدید درگیری این دو قدرت منطقهای در ایکس منتشر شد.
سخنان و اسناد ساختگی، چه از سوی روزنامهنگاران معتبر، و چه در حسابهای ناشناس منتشر شد، و میلیونها کاربر مطالب مشکوک را به اشتراک گذاشتند.
در آستانه حملات تلافی جویانه پاکستان علیه جمهوری اسلامی در ۲۷ دی، آرون زلین، پژوهشگر معتبر آمریکایی و بنیانگذار وبسایت «جهادولوژی»، که در مورد جنبشهای افراط گرای اسلامی در جهان گزارش میدهد، پستی به زبان عربی در وبسایتی که به نظر میرسید متعلق به ارتش پاکستان است، به اشتراک گذاشت.
در آن پست ادعا شده بود که نیروهای پاکستانی «وارد ایران شدند» و «تعدادی از پایگاههای گروههای تروریستی جداییطلب مستقر در ایران را با موشک و پهپاد هدف قرار دادند و منهدم کردند.»
وبسایت «پالیگراف» این ادعا را نادرست میداند و اشاره میکند که هیچ منبع موثقی، خبری مبنی بر ورود نیروهای پاکستانی به ایران در ۲۷ دی گزارش نداده است. با این حال، پستی با نام کاربری «پکآرمیایآر»، سه میلیون بار بازدید و اشتراک گذاری شده است.
آرون زلین درباره این پست نوشت: «پاکستان پاسخ میدهد».
پکآرمیایآر، خود را حساب رسمی ارتش پاکستان به زبان عربی معرفی میکند.
این حساب کاربری تقریباً یک سال پیش ایجاد شد و بیش از ۳۴ هزار دنبال کننده دارد، که در مقایسه با بیش از ۶ میلیون دنبال کنندهٔ حساب رسمی انگلیسی زبان ارتش پاکستان، بسیار اندک است.
حساب رسمی ارتش پاکستان در شبکه ایکس علامت خاکستری دریافت کرده است؛ برچسبی که فقط به نهادهای دولتی و مقامات تایید شده و نهادهای چندجانبه مانند سازمان ملل داده میشود.
در مقابل، حساب پکآرمیایآر علامت آبی دارد که هر کاربر با اشتراک «ممتاز» در شبکه ایکس به آن دسترسی دارد.
ایکس در این باره این طور توضیح میدهد: «مطالب بارگذاری شده در حسابهایی با اشتراک علامت آبی، برای تأیید اینکه با معیارهای فعال، قابلتوجه و معتبر بودن که در روند پیشین استفاده میشد، مطابقت دارند یا نه، بررسی نمیشوند.»
پالیگراف در ادامه مینویسد: در واقع، کاربران دیگری با علامت آبی در ایکس وجود دارند که خود را به عنوان حسابهای رسمی ارتش پاکستان توصیف میکنند.
علاوه بر این، حساب علامت خاکستری ارتش پاکستان، از اردیبهشت ۱۴۰۲غیر فعال بوده است. اما حسابهای علامت آبی فعال هستند و دستکم روزی دو پست میگذارند. محتوای آنها معتبر به نظر میرسد، و در مورد نیروهای مسلح پاکستان، اغلب فیلمها و عکسهای میهن پرستانه، و تعدادی تبلیغات نظامی ارائه میکنند.
این کاربران با علامت آبی که به عنوان حسابهای رسمی ارتش پاکستان ظاهر میشوند، اغلب از لحن و زبانی متفاوت از بیانیههای رسمی ارتش استفاده میکنند، که برخی از آنها شامل تهدید مستقیم و ارجاع مذهبی به سبک جهادی میشود.
یک پست مجازی دیگری در ایکس مدعی شد که پاکستان خبرنگاران را از گزارش در مورد حملات هوایی ایران منع میکند.
روزنامهنگار هندی «آدیتیا راج کائول»، سردبیر اجرایی شبکه ۹ تلویزیون هند هم این ادعا را تأیید و منتشر کرد.
راج کائول یک نسخه از آنچه به نظر میرسید یک سند دولتی پاکستان است، منتشر کرد که در آن آمده بود: «به همه رسانهها دستور داده میشود که هیچ خبری را منتشر و پخش نکنند.»
او در مورد این سند نوشت که دولت پاکستان «تمام خبرنگاران را از بازدید از مناطق آسیب دیده از حملات هوایی ایران منع کرد».
وزارت اطلاعات و تلویزیون پاکستان به این پست واکنش نشان داد و نوشت که این سند یک «یادداشت جعلی و ساختگی» است.
وبسایت راستیآزمایی هندی «نیوز چکر» سند ارسال شده توسط را بررسی کرد و تشخیص داد که جعلی است. این وبسایت با خبرنگاران پاکستانی هم مصاحبه کرد، و آنها گفتند دولت چنین ممنوعیتی اعمال نکرده است.
در این حال، پست راج کائول بیش از ۱۹۵ هزار بار دیده و اشتراک گذاری شده است؛ و هر چند مقامات پاکستانی و نیوز چکر آن را رد کردهاند، هنوز در شبکه ایکس دیده میشود.