سه کارشناس سیاست خارجی در آمریکا در گفتگو با کامبیز توانا، خبرنگار بخش فارسی صدای آمریکا ضمن تاکید بر اهمیت عملیاتی که به کشته شدن شماری از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سوریه منجر شد، آن را نمایش قدرت اسرائیل در قبال جمهوری اسلامی و ارسال پیامی قوی از سوی اورشلیم به تهران دانستند.
در پی حمله منتسب به اسرائیل که روز دوشنبه به کنسولگری جمهوری اسلامی در دمشق صورت گرفت، چند عضو ارشد سپاه از جمله محمدرضا زاهدی، فرمانده ارشد نیروی قدس سپاه پاسداران (شاخه نیروی قدس سپاه در سوریه و لبنان)، حسین امین الله، رئیس ستاد کل نیروی قدس سپاه پاسداران (شاخه نیروی قدس سپاه در سوریه و لبنان)، و محمد هادی حاج رحیمی، دوست صمیمی و جانشین زاهدی کشته شدند.
مایکل پریجنت، کارشناس ارشد اندیشکده هادسون، به صدای آمریکا گفت که کشته شدن محمدرضا زاهدی «پیامی صریح از سوی اسرائیل به تهران و همچنین پیامی صریح به حزبالله (لبنان)، به ویژه حسن نصرالله» بوده است.
او با اشاره به اینکه محمدرضا زاهدی مسئول انجام حملات در سوریه و لبنان از جمله علیه اسرائیل بود، تاکید کرد که «این پیامی واضح و یک هدف مشروع بود، چون جمهوری اسلامی از کنسولگری به عنوان مقر فرماندهی عملیات نیروی قدس و سپاه پاسداران استفاده میکند.»
پریجنت بر این باور است که «نصرالله برای واکنش به این حمله منتظر نظر تهران خواهد ماند» و پیشبینی کرد که واکنش به این حمله، «حملهای محدود، به احتمال زیاد در شمال عراق» خواهد بود؛ همانند دو حمله ای که منجر به قتل تاجران کرد به عنوان نیروهای موساد در آن منطقه شد.
وی اضافه کرد که پس از آن، فرماندهان سپاه به رهبر جمهوری اسلامی میگویند که پیامی واضح به اسرائیل و آمریکا و متحدان اسرائیل در شمال عراق فرستادند.
این کارشناس مسایل خارجی در مورد واکنش احتمالی آمریکا، با توجه به وجود اصطکاکهایی میان دولت این کشور و اسرائیل، گفت: دستگاههای اطلاعات مرکزی و نیروهای نظامی آمریکا از چنین عملیاتی حمایت میکنند، ولی کاخ سفیدِ، دولت بایدن و وزارت امور خارجه ممکن است از آن حمایت نکنند.
او اشاره کرد که «اسرائیل دارد به آمریکا نشان میدهد که میشود فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران را که مشغول طراحی برای عملیات تروریستی است، از بین برد.»
این کارشناس ارشد اندیشکده هادسون ابراز امیدواری کرد که در پشت صحنه، دولت آمریکا چراغ سبز خود را برای این حمله نشان داده باشد و گفت: ممکن است بیایند و به صورت عمومی بگویند ما با آن موافق نیستیم، ولی این حمله، برای اسرائیل و آمریکا خوب بود، چون محمدرضا زاهدی مسئول عملیات در سوریه و لبنان و حمله به تاسیسات آمریکا در سوریه و نیز مسئول جان سه آمریکایی بود که در مرز اردن و سوریه کشته شدند.
مایکل پریجنت در مورد احتمال فعال شدن گروههای نیابتی جمهوری اسلامی مانند حوثیها، شبهنظامیان در عراق و سوریه و حتی حزبالله لبنان ابراز عقیده کرد که «این حمله را اسرائیل را انجام داد و نه آمریکا» و گفت: «هرگونه حمله علیه آمریکا در این مقطع باعث میشود به آن پاسخ داده شود. در نتیجه فکر نمیکنم که جمهوری اسلامی بخواهد در حال حاضر چنین کاری علیه نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه انجام دهد.»
وی در این مورد به تجربه حمله جمهوری اسلامی به پایگاه عینالاسد در عراق اشاره کرد که «حملهای هماهنگ شده» بود که دولت ترامپ به جمهوری اسلامی اجازه داد برای حفظ ظاهر انجام دهند.
آقای پریجنت همچنین گفت که «پیامی که اسرائیل به تهران داد، این بود که ما میتوانیم فرماندهان سپاه را حتی در کنسولگری شما هدف قرار دهیم و اگر به حمایت از حماس، حزبآلله و حوثیها ادامه دهید، هدف بعدی در خاک ایران خواهد بود. اسرائیل همان چیزی را میداند که دولت ترامپ هم از آن مطلع بود و دولت جو بایدن از آن بیاطلاع است. اینکه میشود قاسم سلیمانی را هدف قرار داد و جمهوری اسلامی را به عقب نشینی واداشت، میشود محمدرضا زاهدی را هدف قرار داد و تهران را مجبور به عقب نشینی کرد.»
تخاصم میان نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی و اسرائیل بالا گرفته است
الی کوهانیم، مقام سابق وزارت امور خارجه آمریکا، نیز به صدای آمریکا گفت: «این حمله را به اسرائیل منتسب میکنند که نشان میدهد تخاصم میان نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی و اسرائیل بالا گرفته است.»
او اشاره کرد که در ساعات آخر یکشنبه شب، شبهنظامیان عراقی تحت حمایت جمهوری اسلامی حملهای پهپادی یا هوایی به یک پایگاه در ایلات در جنوب اسرائیل داشتند و افزود که این حمله، «نشاندهنده تشدید درگیری میان نیابتیهای جمهوری اسلامی و اسرائیل» بود که به دنبال آن، اسرائیل حملهای تلافیجویانه علیه فرمانده سپاه انجام داد.
الی کوهانیم درباره احتمال تشدید درگیریها در منطقه از سوی جمهوری اسلامی یا نیابتیهای جمهوری اسلامی گفت: «چیزی که جمهوری اسلامی با موفقیت انجام میدهد، فعال کردن حلقه نیروهای نیابتی است تا از هرگونه حمله تلافیجویانه به خاک ایران جلوگیری شود و در این استراتژی موفق بوده است.»
این مقام سابق وزارت امور خارجه ایالات متحده با اشاره به سخنان مقامهای سابق اسرائیل مبنی بر اینکه باید به سر مار حمله کرد، اضافه کرد که «شاید زمانی باشد تا اسرائیل و غرب به واکنش به نیابتیها پایان دهند و حملات خود را روی رژیم و هدفهای آن انجام دهند.»
وی به رغم طرح احتمال تشدید درگیری در منطقه گفت: «فکر نمیکنم جمهوری اسلامی هنوز توانسته باشد این موضوع را هضم کند که حماس، به عنوان یکی از اصلیترین گروههای نیابتیاش، در حال از بین رفتن از سوی نیروهای ارتش اسرائیل است. حماس نفسهای آخرش را میکشد و اسرائیل میگوید از آنها فقط چهار گردان در رفح باقی مانده است.»
الی کوهانیم گفت: «به نظر میرسد اسرائیل و دولت جو بایدن به نوعی به تفاهم رسیدهاند که انتظار میرود به زودی اسرائیل وارد رفح شود و این هفته شاهد بودیم دولت بایدن اعلام کرد تسلیحات بیشتری به اسرائیل میدهد. برای همین فکر کنم برای رژیم جمهوری اسلامی سخت است بپذیرد یکی از نیابتیهای اصلیاش که میلیونها دلار خرج و هزینه آن شد، در حال از بین رفتن از سوی اسرائیل است. در نتیجه جای تعجب نخواهد بود اگر رژیم دیگر نیابتیهای خود را فعال کند تا امیدی برای نجات دادن حماس داشته باشد.»
او همچنین در مورد واکنش ایالات متحده به این حمله، با اشاره به گزارش روزنامه واشکنتن پست در مورد ادامه حمایت نظامی آمریکا از اسرائیل، تاکید کرد که «امکان ندارد آمریکا اجازه دهد حمایتش از اسرائیل که اصلیترین متحدش در خاورمیانه است، مختل شود. انتظار من این است که دولت جو بایدن بهرغم برخی سخنان و انتقادها در ارتباط با اسرائیل، آن را وارد حوزه دفاعی نمیکند و در آن تغییری نمیدهد.»
موفقیتی بزرگ برای اسرائیل
همچنین جیسون برادسکی، مدیر ارشد سیاستگذاری «اتحاد علیه ایران هستهای» در گفتگو با صدای آمریکا با تاکید بر مهم بودن این حمله و کشته شدن محمدرضا زاهدی، آن را «موفقیتی بزرگ برای اسرائیل» ارزیابی کرد و گفت: «انتظار دارم که جمهوری اسلامی به این حمله پاسخ دهد.»
او اضافه کرد: «جمهوری اسلامی زیر فشار خواهد بود که واکنش نشان دهد؛ چرا که نه تنها این حمله زاهدی را از بین برد، که محل حمله هم یک محیط دیپلماتیک جمهوری اسلامی بود و این نکته اصلی قابل توجه میان این حمله و دیگر حملاتی است که اسرائیل پیشتر علیه نظام جمهوری اسلامی انجام داده است.»
آقای برادسکی اشاره کرد: «فشار بر مقامات نظام (جمهوری اسلامی) وارد خواهد شد که نوعی واکنش تلافیجویانه داشته باشند که نسبت به واکنشهای قبلی آنها، خصمانهتر باشد.»
وی در مورد موضع ایالات متحده و اصطکاکهایی که در ماههای اخیر بین این کشور و اسرائیل وجود داشت، ابراز عقیده کرد: «فکر نکنم ایالات متحده بخواهد اجازه دهد این اصطکاکها، جلوی آزادی دفاع اسرائیل از خود در سوریه را بگیرد.»
جیسون برادسکی تاکید کرد: «ایالات متحده موضع خود را مبهم نگاه خواهد داشت و اجازه میدهد وقایع پیش رو، معرف آن باشند. وزارت دفاع آمریکا نباید عجله کند و در مورد مسئولیت این حمله حرفی از رفع مسئولیت بزند و اگر آمریکا آن را مبهم نگاه دارد، به نفع سیاست بازدارندگی ایالات متحده است. به ویژه که به یاد داشته باشید محمدرضا زاهدی در فهرست ویژه تروریسم دولت آمریکا قرار داشت. آمریکا باید اجازه دهد وقایع با توجه به روی دادنشان معرف خود باشند.»
مدیر ارشد سیاستگذاری «اتحاد علیه ایران هستهای» در مورد احتمال واکنش گستردهتر از سوی نیابتیهای جمهوری اسلامی در منطقه به صدای آمریکا گفت: «با توجه به سابقه ارتباط طولانی زاهدی با حزبالله، شاید این گروه تحت فشار قرار گیرد تا واکنشی نشان دهد، چون زاهدی برای مدت طولانی در بیروت مستقر بود و شبکه و ارتباطهای خودش را در آنجا داشت.»
او گفت: «درخواستهایی برای انجام نوعی واکنش از سوی حزبالله در جریان خواهد بود ولی تردید دارم که جمهوری اسلامی بخواهد در حال حاضر، تمام توان نظامی حزبالله را به خاطر این موضوع خرج کند. به نظر من، جمهوری اسلامی، حزبالله را برای زمانی که خودش مورد حمله قرار بگیرد، نگه داشته است.»