در حالی که دادگاه انقلاب اسلامی، پخشان عزیزی، زندانی سیاسی محکوم به اعدام به اتهام «بغی» را به اعدام محکوم کرده است، یک منبع مطلع به صدای آمریکا گفت خانم عزیزی پیش از این طی نامه‌ای تمام موارد اتهامی در پرونده‌اش از جمله بغی را رد کرده است.
طبق قانون مجازات اسلامی در جمهوری اسلامی، «بغی» به جرمی گفته می‌شود که طی آن فرد یا گروهی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران اقدام مسلحانه انجام دهد. مجازات بغی بسته به استفاده یا عدم استفاده از سلاح، اعدام یا حبس تعزیری است.
این منبع مطلع که به خانواده پخشان عزیزی نزدیک است به صدای آمریکا گفت: «زمانی که پخشان عزیزی در سوریه بود، اگر اسلحه‌ای بوده که آن هم نبوده، برای این بوده که از خودش در مقابل گروه داعش محافظت کند که تمام دنیا با آنها در جنگ بود.»
این منبع مطلع گفت پخشان عزیزی «تحصیل کرده تبریز و تهران در رشته مددکاری اجتماعی و جامعه شناسی بود و بعد از آن به عنوان فعال حوزه زن و پژوهشگر فعالیت داشت.»
اولین سابقه بازداشت پخشان عزیزی «در سال ۸۸ در دانشگاه تهران بود. و او زمانی که در تجمع اعتراض دانشجویان در اعتراض به اعدام آقای احسان فتاحیان بود، دستگیر شد و چند ماه را در بازداشتگاه اطلاعات تهران و همچنین زندان اوین سپری کرد. پس از آن با قرار وثیقه آزاد شد و حکم تعلیق خورده بود.»
این منبع مطلع درباره خروج اجباری پخشان عزیزی از ایران گفت: «تقریبا دو یا سه سال پس از آن ناچار شد ایران را به دلیل فشارهایی که برای پژوهش‌هایش پیش آمده بود، ترک کند. مدتی را در کردستان عراق بود. پس از آن در زمان داعش به سوریه رفت.»
او تاکید کرد که عزیزی در سوریه فقط «مانند یک روزنامه‌نگار و کنشگر حوزه زنان کار و فعالیت داشت.»
منبع مطلع افزود که عزیزی «پس از آن مجددا به کردستان عراق برگشت و برای دیدار با خانواده پس از ده سال به ایران آمده بود که در تهران همراه با پدر و سه تن دیگر از اعضای خانواده در شهرک خرازی با حمله بیش از بیست مامور اطلاعات، دستگیر شدند.»
این منبع، درباره چگونگی دستگیری عزیزی و برخی اعضای خانواده‌اش گفت که از جمله بازداشت‌شدگان، خواهرزاده شانزده ساله پخشان عزیزی بود «و آنها را چشم بسته، دست‌ها از پشت بسته، و اسلحه روی سر، دستگیر می‌کنند، کف ماشین می‌خوابانند ، بعد از دو الی سه روز خواهرزاده او را آزاد می‌کنند و پس از دو هفته خانواده او با قرار وثیقه آزاد می‌شوند، در حالی که پدرش مریض بود.»
منبع مطلع افزود که این زندانی سیاسی پس از دستگیری «تحت شدیدترین شکنجه ها قرار گرفت، بیش از چهارماه از حق دسترسی به وکیل و حق تماس با خانواده محروم بود. پس از آن به اتهام بغی که همانا حمل سلاح و استفاده از سلاح بر ضد نظام اسلامی، حکومت اسلامی است، تفهیم اتهام می‌شود.»
این منبع درباره وضعیت پرونده پخشان عزیزی گفت که «متاسفانه پس از آن در شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران به ریاست آقای ایمان افشاری به او حکم اعدام می‌دهند و سه تن از خانواده عزیزی از جمله پدرش هم به حبس محکوم می‌شود.»
در واکنش به‌خبر اعدام پخشان عزیزی، نرگس محمدی، فعال حقوق بشر زندانی و برنده جایزه صلح نوبل، روز چهارشنبه سوم مرداد خبر داد که زنان سیاسی - عقیدتی زندان اوین «با حضور دسته‌جمعی در حیاط زندان، صدای نه به اعدام در اعتراض به صدور حکم اعدام پخشان عزیزی را بلند کرده‌اند.»
پیش از این کانون حقوق بشر ایران، روز سه شنبه ۲ مرداد ۱۴۰۳، اعلام کرد «پخشان عزیزی» زندانی سیاسی که پیشتر به «بغی» متهم شده بود، از سوی دادگاه انقلاب به اعدام محکوم شده است.
او از اوایل تیرماه به دستور مقامات زندان اوین از ملاقات و تماس با خانواده محروم شده بود.
پخشان عزیزی پیش از این، با نوشتن نامه‌ای تحت عنوان « کتمان حقیقت و آلترناتیو آن» که به دست هه‌نگاو رسیده و در روز ۳۱ تیر، دو روز پیش از اعلام خبر صدور حکم اعدام او، منتشر شده بود، روایت خود را از نحوه بازداشت و شکنجه توسط نهادهای امنیتی بازگو کرد.
او نوشت که بارها در بازجویی به دار کشیده می‌شد، ۱۰ متر به قعر زمین فرو می‌بردندش و باز بیرون می‌آوردند و سرخورده و شکست‌خورده اجتماعی قلمدادش می‌کردند.
این زندانی سیاسی همواره با اتهام «عضویت در گروه‌های مخالف نظام» روبرو بوده است. اتهامی که همواره رد کرده است.
وریشه مرادی و شریفه محمدی، دو زندانی سیاسی دیگر نیز با اتهام «بغی» در زندان به سر می‌برند.
براساس گزارش‌های سازمان حقوق بشری، مقام‌های جمهوری اسلامی در پی اعتراضات سراسری «زن زندگی آزادی» در سال ۱۴۰۱، «سرکوب زنان کنشگر و مدافعان حقوق بشر را تشدید کرده» و «برای خاموش‌کردن صدای مخالفان و دگراندیشان به شیوه‌های خشن‌تر و صدور احکام سنگین روی آورده‌اند.»
