انریکه مورا، معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا، روز شنبه اول مهر، میگوید: دستیابی به یک توافق جامع، مبتنی بر محدودیتهای هستهای ملموس و کاملا قابل راستیآزمایی، راهحل برنامه هستهای ایران است.
آقای مورا تایید کرد که در حاشیه هفتاد و هشتمین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، با علی باقریکنی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه و مذاکرهکننده ارشد هستهای جمهوری اسلامی، و همچنین آبرام پیلی، معاون فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران، و طرفین اروپایی برجام دیدار کرده است.
به گفته او، نتیجه این دیدارها، موید سیاست اتحادیه اروپا است که طبق آن، دستیابی به یک توافق جامع مبتنی بر محدودیتهای هستهای ملموس و کاملا قابل راستیآزمایی، راهحل برنامه هستهای ایران است.
او افزود که این راستیآزمایی از طریق نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای برچیدن همهجانبه تحریمها و همکاری هستهای با ایران، به منظور برخورداری تهران از یک صنعت هستهای استوار و شفاف؛ از جمله در زمینه تحقیقات است.
انریکه مورا تاکید کرد: صرفنظر از اینکه این توافق را برجام یا هر چیز دیگری نامیده شود، هیچ جایگزینی برای آن وجود ندارد.
این در شرایطی است که باقریکنی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه و مذاکرهکننده ارشد هستهای جمهوری اسلامی، روز پنجشنبه سیام شهریور، ضمن اعلام خبر دیدار خود با آقای مورا گفته بود: «ما گفتگوهای صریحی در مورد بسیاری از حوزههای روابط ایران و اتحادیه اروپا، از جمله تحولات مربوط به مذاکرات رفع تحریم داشتیم.»
او افزوده بود: «رایزنیها در آینده، ادامه خواهد داشت.»
یک روز پیشتر نیز آبرام پیلی با انتشار عکسی از خود و انریکه مورا گفته بود: «دیداری سازنده» با او داشته است.
آقای پیلی افزوده بود: «همچنان به هماهنگی نزدیک با شرکایمان در اروپا و سراسر جهان به منظور رسیدگی به نگرانیهایمان درباره برنامه هستهای ایران و دیگر رفتارهای بیثباتکننده این کشور ادامه خواهیم داد.»
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، هم سهشنبه گذشته در دیداری با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، بر اهمیت «تنشزدایی» تاکید کرد و از تهران خواست در تصمیم روز ۲۵ شهریور خود در لغو اعتبارنامه برخی از بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی تجدید نظر کند.
پیشتر خبرگزاری فارس خبر داده بود که اعتبارنامه هشت تن از بازرسان آژانس لغو شده است و تابعیت آنها را فرانسوی و آلمانی اعلام کرد.
آقای بورل تاکید کرد که اتحادیه اروپا قویا از آژانس بینالمللی انرژی اتمی حمایت میکند و اعتقاد راسخ خود را بر لزوم یافتن راهحل دیپلماتیک برای موضوع هستهای در چارچوب برجام، اعلام کرد.
این در شرایطی است که سه طرف اروپایی برجام در نامهای به جوزپ بورل اعلام کردهاند تحریمهای برجامی خود را در ١٨ اکتبر (۲۶ مهر) لغو نخواهند کرد.
پیش از آن نیز تروئیکای اروپا و ایالات متحده با انتشار بیانیه مشترکی به جمهوری اسلامی هشدار داده بودند اگر «همه مسائل عمده باقیمانده» را حل نکند، ممکن است قطعنامهای دیگر در شورای حکام آژانس علیه آن صادر شود.
آنها در بیانیه مشترک خود با تاکید بر این که جمهوری اسلامی نمیتواند همچنان از عمل کردن به تعهدات قانونی پادمانی خود کوتاهی کند، از ایران خواستند «بدون تاخیر برای شفافسازی و حل همه مسائل عمده باقیمانده عمل کند.»
آمریکا، بریتانیا، فرانسه، و آلمان همچنین از بیانیه ۶۳ کشور در شورای حکام مبنی بر لزوم پاسخ دادن جمهوری اسلامی به پرسشهای آژانس حمایت کردهاند. این کشورها از درخواست رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، مبنی بر همکاری جدی جمهوری اسلامی برای حل و فصل مسائل باقیمانده هستهای با این نهاد حمایت کردند.
جمهوری اسلامی با طرح این ادعا که برنامه هستهایاش اهدافی صلحآمیز دارد، قطعنامههای پیشین را نادیده گرفته و بر شتاب فعالیتهای هستهای خود افزوده است. اما قدرتهای غربی میگویند هیچ توجیه غیرنظامی معتبری برای فعالیتهای هستهای تهران وجود ندارد.
دیپلماتهای غربی برجام بارها اعلام کردهاند به دلیل سرکوب معترضان مسالمتآمیز به کشتهشدن مهسا (ژینا) امینی و همچنین همکاریهای نظامی جمهوری اسلامی با روسیه، احیای برجام فعلا اولویت ندارد.