هزاران تظاهرکننده در آستانه دوازدهمين روز اعتراضات مردم مصر عليه حکومت ۳۰ ساله حسنی مبارک، رييس جمهوری مصر، در ميدان تحرير قاهره، شب را به صبح آوردند.
بامداد روز شنبه صدای شليک گلوله در ميدان مملو از جمعيت به گوش می رسيد اما گزارشی از تلفات احتمالی نرسيده است.
رسانه های مصر می گويند حسنی مبارک، رييس جمهوری مصر، روز شنبه با چند تن از اعضای کابينه تازه خود که پس از انحلال کابينه پيشين در هفته گذشته منصوب شد، ديدار کرده است.
روز جمعه ده ها هزار نفر از معترضان ضد دولت در ميدان تحرير تجمع کرده و جمعه را «روز رفتن» برای حسنی مبارک، نام گذاری کردند.
شماری از تظاهر کنندگان آدمکی را که به شکل مبارک ساخته بودند آتش زدند در حاليکه عده ای ديگر از معترضان پرچم ها و بيرق های بزرگی را به حرکت درآورده و به رقص و پايکوبی پرداختند.
احمد شفيق، نخست وزير مصر، روز جمعه اعلام کرد که هيچ اقدامی عليه معترضان در ميدان تحرير صورت نخواهد گرفت. دولت همچنين اعمال مقررات منع عبور و مرور شبانه را که يک هفته است اعلام شده است، کاهش داد.
روز جمعه عمروموسی، دبيرکل اتحاديه عرب، که يک چهره سياسی پرسابقه در مصر است و در گذشته به عنوان وزير امور خارجه خدمت کرده است، به معترضان پيوست. راديوی «اروپای يک» فرانسه به نقل از عمروموسی می گويد وی ممکن است شرکت در انتخابات رياست جمهوری را بررسی کند، اما بر اين عقيده است که آقای مبارک دوره خود را تمام خواهد کرد.
همچنين روز جمعه حسين طنطاوی، وزير دفاع مصر، به همراه چند تن از مقام های ارشد ارتش به ميدان تحرير قاهره رفته و با تظاهرکنندگان مخالف دولت، ملاقات کردند. بر اساس گزارش ها، آقای طنطاوی مورد استقبال تظاهرکنندگان قرار گرفته و کوشش کرد معترضان را آرام کند.
روز جمعه تظاهرات در ميدان تحرير بدون خشونت برگزار شد. در اطراف ميدان همچنين ايستگاه های موقت بهداری داير شده و ارتش و نيروهای مردمی امنيت تظاهرکنندگان را تامين می کنند. مخالفان همچنان بر خواست خود مبنی بر کناره گيری مبارک از قدرت تاکيد می کنند. اما در عين حال روز جمعه برخی درگيری ها و تيراندازی هوايی هنگام تلاش هواداران حسنی مبارک برای وارد شدن به ميدان تحرير، بگوش می رسيد. نيروهای نظامی از ورود آنان به ميدان تحرير جلوگيری کردند اما آنها در نقاط ديگر قاهره تظاهراتی برپا کردند و نام آن را «روز وفاداری» گذاردند.
اوايل صبح جمعه سربازان با کلاه خود و پوشش ضد گلوله تانک های ارتش را در ميدان تحرير مستقر کردند و اين ميدان با سيم خاردار، محصور شد. سربازان مدارک شناسايی کسانی را که وارد ميدان می شدند ديده و آنان را مورد بازرسی بدنی قرار می دادند. ده ها هزار تظاهرکننده بار ديگر روز را در اعتراض به حکومت حسنی مبارک آغاز کردند و عده ای از تظاهر کنندگان نماز جمعه خود را در ميدان تحرير، برگزار کردند.
در اسکندريه، سوئز، اسمعيليه، و شهرهای ديگر نيز تظاهرات مشابهی صورت گرفت.
روز جمعه عمر سليمان، معاون رياست جمهوری مصر، در مصاحبه ای با کريستين امانپور، خبرنگار تلويزيون ا بی سی، اعلام کرد دولت عليه تظاهرکنندگان به زور متوسل نخواهد شد. حسنی مبارک نيز در مصاحبه با خانم امانپور ابراز داشت از برخورد خشونت بار طرفداران خود با مخالفان غمگين است. وی افزود به دنبال ۶۲ سال خدمت به مصر خسته است ولی نمی تواند استعفا دهد زيرا کشور در هرج و مرج فرو خواهد رفت.
بحران جاری سياسی مصر و خلاء قدرتی که با کناره گيری حسنی مبارک، رييس جمهوری اين کشور، ايجاد خواهد شد موضوع عمده بحث روزنامه های معتبر آمريکا است. اين روزنامه ها با اشاره به فرصت طلبی حکومت ايران با هدف بهره برداری سياسی از بحران موجود يادآور می شوند که رژيم ايران نيز که يکی از سرکوبگرترين حکومت های امروز جهان است که خود می تواند صحنه قيام آزاديخواهانه مردم ايران باشد. آيت الله علی خامنه ای درحالی که اعتراض های سال گذشته در ايران را نقشه طراحان خارجی می ناميد اعتراض های مردم مصر را بيداری اسلامی خوانده است. آيـت الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی ايران، که پس از مدت ها در نماز جمعه تهران حاضر می شد، در خطبه های اين نماز، حرکت های اعتراضی ايرانيان پس از انتخابات رياست جمهوری دهم را، نمايشنامه دشمنان خارجی در قبال جمهوری اسلامی خواند و افزود که عده ای نيز در داخل کشور، به خاطر حُبِّ مقام، به گفته او اسير اين توطئه شدند. آيت الله خامنه‌ای تحولات اخير در مصر و ديگر کشورهای عربی را بيداری اسلامی قلمداد کرد و عنوان نمود که حوادث امروز شمال آفريقا، مصر، تونس و برخی کشورهای ديگر برای ملت ايران معنای خاصی دارد.
اما نيويورک تايمزمی نويسد مقام های مصری بردامنه سرکوب افزوده اند خبرنگاران را کتک می زنند و دوربين ها را مصادره می کنند تا اخبار را در کنترل بگيرند و درهمان حال آمريکا درحال گفت و گو برای کناره گيری مبارک است. اين روزنامه با گزارش آشفتگی در خيابان های مصر می نويسد دولت در حال دادن امتيازهايی برای جلب حمايت است. اما کاخ سفيد برای خروج هرچه سريع تر مبارک فشار می آورد و می گويد در هر پيشنهادی بايد نظر کسانی که در خيابان ها هستند به حساب آورده شود. نيويورک تايمز با اشاره به اخوان المسلمين می نويسد اين گروه درآستانه قدرت گرفتن در مصر است اما نيات آن مشخص نيست چون در حالی که به آن برچسب راديکال زده می شود مورد نفرت القاعده نيزهست.
واشنگتن تايمز روزنامه محافظه کار چاپ واشنگتن از زاويه انتقاد به سياست دولت اوباما در مقابله با بحران مصربه بحث پرداخته و می نويسد اوباما به اسلام راديکال قدرت می دهد و آشفتگی در خاورميانه موجب گستاخ شدن سرسخت ها در چين می شود. واشنگتن تايمز می نويسد سياست باج دهی، هميشه خشونتهای بيشتری را به دنبال آورده است و آشوب ها در مصر نشانه ورشکستگی سياست آقای اوباما در نزديک شدن به مسلمانان است. اعتبار و قدرت آمريکا رو به زوال می رود و خلاء موجود در منطقه را وحشيان مدرنی که در قاهره دارند به قدرت می رسند، پر خواهند کرد.
واشنگتن پست از بازداشت گسترده خارجيان در مصر خبر داده و می نويسد بسياری از خارجيان ساعت ها دربازداشت بوده اند. واشنگتن پست از آمادگی دولت مصر برای گفت و گو با مخالفان در اوج تظاهرات روز جمعه خبر داده و از فشار شديد دولت اوباما برای انتقال سريع قدرت در مصر خبر می دهد ضمن اينکه تاکيد می کند پرزيدنت اوباما نمی داند چه نوع حکومتی قرار است در مصر جايگزين رژيم مبارک شود. اين روزنامه در پاسخ به اين پرسش که آيا نفوذ آمريکا با توجه به قيام های منطقه درحال کاهش است می نويسد هيچ کس نمی داند در منطقه چه رژيم هايی جانشين نظام های کنونی خواهند شد. رژيم های دموکراتيک؟ راديکال؟ يا بشدت استبدادی؟ روزنامه می افزايد حکومت های ايران، ترکيه و حتا قطر تلاش دارند خلاء ايجاد شده را در منطقه پرکنند.
وال استريت جورنال می نويسد دشمنان آمريکا از بحران مصر دلگرم شده اند. اين روزنامه با اشاره به جبهه مقاومت متشکل از اسلامگرايان به رهبری سوريه و ايران می نويسد اعضای اين جبهه که دشمنی با آمريکا و اسراييل عامل وحدت آنهاست شاهد زوال يا ضعف دشمنان عمده منطقه ای خود خاصه حسنی مبارک و ملک عبدالله، پادشاه اردن، هستند. اين روزنامه می افزايد بحران سياسی جاری خاورميانه ممکن است گريبان رژيم های ايران و سوريه را که جزو سرکوبگرترين حکومت های جهان هستند نيز بگيرد.
در رويدادی ديگر آمريکا معتقد است تعريف دموکراسی صرفاً برگزاری انتخابات نيست که فقط يکی از ارکان آن است. رکن ديگر، آزادی مطبوعات است. به همين دليل دولت آمريکا شديداً سرکوب خبرنگارانی را که برای پوشش دادن وقايع مصر در آنکشور هستند، محکوم کرد. روز پنجشنبه ۱۴ بهمن روشن شد که دولت مصر می خواهد از طريق بازداشت خبرنگاران توسط ارتش، پوشش رسانه ای اعتراضات مردمی را محدود کند. پيش از اين نيز، روز چهارشنبه «لباس شخصی های» هوادار حسنی مبارک، در ميدان تحرير به خبرنگاران، حمله کردند. گزارش های روز پنجشنبه که ارتش مصر به منظور «حفاظت» از خبرنگاران اقدام به بازداشت آنها کرده است را برخی ناظران رد می کنند و می گويند غالب خبرنگاران، عليرغم خطرات موجود، می خواهند در نزديکی ماجرا باشند. به عبارت ديگر ارتش جلوی حمله «غيرنظاميان» به خبرنگاران را نگرفته است، و به گفته اين ناظران، ادعای «حفاظت» از آنها، درست نيست.
وزير امور خارجه آمريکا روز جمعه اظهار داشت جلوگيری از انتشار اخبار، نقض آيين بين المللی ست. آيينی که آزادی مطبوعات را تضمين می کند و نقض آن تحت هر شرايطی غيرقابل پذيرش است. بان کی مون، دبير کل سازمان ملل متحد، نيز برای چندمين مرتبه از آغاز نا آرامی ها در مصر توسل به خشونت و ارعاب و وحشت را غيرقابل قبول خواند. وی يادآور شد که فعاليت رسانه ای و خبرنگاری و فعاليت در دفاع از حقوق بشر از حقوق اوليه انسان است. بان کی مون اظهار داشت اين آزادی ها اصول بنيادين دموکراسی هستند و بايد تضمين شوند.
سفير آمريکا در مصر از احمد ابوالغيط، وزير امور خارجه مصر، خواسته است مسؤلين حمله به خبرنگاران و بازداشت برخی از آنان شناسايی شوند و وزارت امور خارجه آمريکا مراتب نگرانی خود را به سفير مصر در واشنگتن ابراز داشته است. رابرت گيبز و فيليپ کراولی، سخنگويان دولت آمريکا، خواستار آزادی هر چه زودتر خبرنگاران بازداشتی شده اند. فيليپ کراولی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمريکا، گفت شواهد از سرکوب خبرنگاران حاکی از اقدامی برنامه ريزی شده است و در مورد حمله روز چهارشنبه به تظاهرکنندگان گفت سرنخ های به دست آمده به افرادی در دولت يا حزب حاکم می رسد اما مشخص نيست در چه سطح. جو بايدن، معاون رييس جمهوری آمريکا، مقام ديگر ايالات متحده است که روز پنجشنبه با عمر سليمان، همتای مصری خود، مکالمه تلفنی داشت. آقای بايدن به معاون رياست جمهوری مصر يادآور شد که دولت مصر مسئول تضمين حفظ آرامش تظاهرات و تسهيل کار خبرنگاران و فعالان حقوق بشر است. اين مقام آمريکايی نيز عمر سليمان را ترغيب کرد مذاکرات با اپوزيسيون و روند انتقال قدرت هرچه زودتر آغاز شود. سخنگوی وزارت امور خارجه آمريکا روز پنجشنبه تشريح کرد که اصرار بر تعجيل به خاطر آن است که هر چه بيشتر زمان بدون عمل بگذرد خطر درگيری و خشونت بيشتر می شود.
گروه های مخالف دولت می گويند بسياری از هواداران مبارک که به زد و خورد با تظاهرکنندگان پرداخته اند از نيروهای پليس مصر هستند. خشونت عليه تظاهرکنندگان و خبرنگاران با واکنش شديد مقام های آمريکايی و اروپايی روبرو شده است. اتحاديه اروپا روابط نزديکی با مصر دارد و طی روزهای اخير به علت اين نزديکی مورد انتقاد قرار گرفته است.
روز جمعه کاترين آشتون، مسؤل سياست خارجی اتحاديه اروپا، گفت مقام های اتحاديه اروپا از نزديک با عمر سليمان، معاون رييس جمهوری مصر، در ارتباط هستند و در خصوص بحران جاری در مصر با وی به گفت و گو پرداخته اند. خانم آشتون گفت: «ما خواستار تداوم حمايت ها از تظاهرکنندگان مصری شده ايم، تا آسيبی به مردم نرسد و خشونت ها شدت نگيرد. ما از ارتش مصر می خواهيم که نقش خود را به درستی ايفا کند و در جهت انتقال قدرت حرکت کند.» روز پنجشنبه خانم آشتون اعلام کرد که در گفت و گويی يک ساعت و نيمه با عمر سليمان از ضرورت حفظ امنيت و حرکت در جهت انتقال قدرت سخن گفته است.
روز پنجشنبه ميشل اليو ماری، وزير امور خارجی و اروپايی فرانسه، با انتقاد از خشونت ها عليه تظاهرکنندگان گفت هفته گذشته چهار خبرنگار فرانسوی در مصر بازداشت شدند و تنها پس از مداخله سفارت فرانسه امکان آزادی آنها، فراهم شد.
روز جمعه ديويد کامرون، نخست وزير بريتانيا، نيز تاکيد کرد خشونت حقوق بگيران دولتی عليه مردم معترض به هيچ وجه قابل قبول نيست. آقای کامرون گفت: «اگر ما امروز شاهد خشونت های دولتی عليه تظاهرکنندگان باشيم و يا مزدوران دولتی را ببينيم که به مردم حمله می کنند، در آن صورت رژيم مصر حمايت ها و نيز اعتبار باقی مانده ای را که نزد ناظران بين المللی دارد از دست خواهد داد.»
اما در عرصه اقتصادی مقام های مصری می گويند اين کشور زيان اقتصادی زيادی را در پی اعتراض های روزهای اخير، متحمل شده است. در ماه ژانويه سهام مصر با ۲۱ درصد کاهش قيمت روبرو بود و تنها طی يک هفته گذشته، ارزش سهام مصر ۱۶ درصد سقوط کرد. وزير دارايی مصر اعلام کرد که دولت صندوقی ۸۵۴ ميليون دلاری ايجاد کرده است تا به کسانی که دارايی هايشان در جريان تظاهرات خسارت ديده، غرامت پرداخت کند.
از سوی ديگر سازمان ملل متحد روز پنجشنبه کار تخليه کادر پرسنلی خود را از مصر آغاز کرد، و به صف خروج دسته جمعی اتباع خارجی مقيم مصر پيوست. سازمان ملل ميگويد اين اقدام برای حفظ جان کارکنان صورت گرفته و تاکنون نزديک به ۳۰۰ تن از کارکنان و خانواده های آنها را از مصر خارج کرده است.
اکنون چندين روز است که دولت ها سرگرم خارج کردن شهروندان خود از مصر هستند، و با توجه به اينکه اعتراضات به خشونت و درگيری ميان هواداران و مخالفان دولت حسنی مبارک گراييده است، دولت ها نيز به تخليه اتباع خود شتاب بيشتری داده اند. ايالت متحده آمريکا تا کنون نزديک به ۲۳۰۰ تن از اتباع خود را از مصر خارج کرده و شمار ديگری نيز در انتظار پرواز به خارج از مصر هستند. ايتاليا ۴۵۰۰ نفر را از مصر بيرون برده است و مقام های آن کشور می گويند تعداد زيادی از اتباع ايتاليا هنوز در مصر باقی مانده اند. دولت اتريش نيز می گويد کار تخليه بيش از يک هزار توريست را از روز پنجشنبه آغاز کرده است و بريتانيا اعلام کرد که روز پنجشنبه يک هواپيمای چارتر ۱۸۰ مسافر را از مصر به آن کشور بازگردانده است.
