بخش انگلیسی صدای آمریکا - یک دادگاه بین المللی استیناف در هلند به مسکو دستور داده است ۵۰ میلیارد دلار به سهامداران یوکس، شرکت نفتی سابق روسیه، غرامت پرداخت کند.
این تازه ترین ماجرا در رویدادهای طولانی است که فضای سیاسی و تجاری حاکم بر سال های آغازین قدرت گرفتن ولادمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، را رقم زد.
بنا بر حکم صادره «دادگاه بین المللی کیفری لاهه»، یوکس، شرکت معظم نفتی که زمانی به میخائیل خودورفسکی تعلق داشت، پس از زندانی شدن خودوروفسکی و تصرف آن شرکت از سوی دولت روسیه با ادعای عدم پرداخت مالیات در سال ۲۰۰۴ به شکل غیرمنصفانه ای ده ها میلیارد دلار ضرر کرد.
حکم امروز دادگاه بین المللی کیفری در عمل تائید حکم صادره دادگاهی در سال ۲۰۱۴ برای پرداخت غرامت است که در دادگاه تجدیدنظر به نفع روسیه تغییر کرده بود.
دیوان بین المللی حکم کرد که تصمیم دادگاه تجدیدنظر درست نیست و افزود دستور داوری دوباره به اجرا گذاشته می شود.
اعضای یوکس و متحدانش از این تصمیم استقبال کرده اند.
تیم آزبورن، رئیس اجرایی «جی ام ال» شرکتی که نمایندگی سهامداران یوکس را برعهده دارد، در بیانیه ای گفت: «این یک پیروزی برای حاکمیت قانون است. دادگاه های مستقل یک دموکراسی سلامت خود را نشان داده و به عدالت عمل کرده اند. یک دزدسالاری بی‌رحم حساب پس می دهد.»
وزارت دادگستری روسیه گفته است در برابر این تصمیم تقاضای فرجام خواهد کرد و می گوید دادگاه در تشخیص استفاده غیرقانونی سهامداران سابق یوکس از معاهده منشور انرژی که فدراسیون روسیه آن را تصویب نکرده کوتاهی کرده است.
این وزارتخانه همچنین یادآوری می کند که در بازبینی «دادگاه اروپایی حقوق بشر» در سال ۲۰۱۱ ادعاهای مبنی بر انگیزه های سیاسی علیه یوکس رد شده بود.
پوتین در اوائل ۲۰۰۰ می کوشید موقعیت خود را در برابر روسای قدرتمند شرکت ها موسوم به الیگارش ها که در امور دولتی در دوره بوریس یلتسین نقشی بزرگ داشتند تثبیت کند.
پیشنهاد پوتین این بود: از سیاست دور بمانید و ثروت تان را حفظ کنید.
هر چند بعضی این تهدید را جدی گرفتند، اما خودوروفسکی که در آن زمان ثروتمندترین مرد روسیه بود به حمایت مالی از جامعه مدنی و احزاب سیاسی لیبرال ادامه داد.
از نظر پوتین او گرگی در پوست میش بود.
سال ۲۰۰۳ جلسه پوتین با مدیران شرکت ها به مجادله آشکار رهبر کرملین و خودروفسکی بر سر فساد بدل شد.
شش ماه بعد، ماموران امنیتی روسیه به هواپیمای خودوروفسکی در فرودگاه سیبری یورش بردند. ثروتمندترین مرد روسیه مشهورترین زندانی کشورش شد.
دادگاه بدوی او را به فرار مالیاتی و ۹ سال زندان محکوم کرد. در تحقیقات کیفری بعدی پولشویی هم به اتهامات اضافه و زمان حبس او طولانی تر شد.
«عفو بین الملل» خودروفسکی را زندانی عقیدتی اعلام کرد.
پوتین در آستانه المپیک سوچی در سال ۲۰۱۴ خودوروفسکی را در قالب یک فرمان عفو گسترده آزاد کرد. او به اروپا گریخت و سازمان مردم نهاد «روسیه باز» را به راه انداخت.
پوتین سپس طرح ممنوعیت کسب مقام ریاست جمهوری برای روس هایی که در خارج زندگی کرده اند را پیشنهاد کرد.
ولادمیر پوتین همچنین متممی را به قانون اساسی روسیه ارائه کرده است که بر مبنای آن روسیه دیگر موظف به عمل به تصمیم های دیوان بین المللی کیفری نیست.
