تورم بالای ۴۰ درصد در سال‌های اخیر و صعود تورم خوراکی‌ها به بالای ۷۰ درصد با کاهش دسترسی به مواد غذایی و رواج سوء تغذیه، زندگی و سلامت بخش قابل توجهی از مردم را تحت تاثیر قرار داده است. بر اساس آمارهای رسمی ۱۵ درصد از کودکان کشور از سوءتغذیه رنج می‌برند و ۱۱ درصد کودکان با مشکل کم‌وزنی مواجه شده‌اند.
آمارها نشان می‌دهد کودکان نخستین قربانی‌های تورم و محدودیت دسترسی به غذا هستند که بر اساس اعلام دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت ۶۰ هزار کودک زیر ۵ سال در کشور دچار سوءتغذیه هستند. البته این آمار تنها منعکس کننده تعداد افرادی است که شناسایی و ثبت شده است.
از طرفی آمارهای وزارت بهداشت از سوء تغذیه ۸۰۰ هزار کودک در کشور در سنین رشد حکایت دارد که معادل ۱۵ درصد از کودکان کشور است. بر اساس همین آمار حدود ۱۱ درصد از کودکان ایرانی با کم وزنی و نزدیک ده درصد با مشکل لاغری روبه‌رو هستند که این آمار در مناطق روستایی کشور به حدود دو برابر افزایش پیدا می‌کند.
اما این اتفاق که دارای ابعاد گسترده اقتصادی و اجتماعی و حتی سیاسی است روز به روز در حال گسترش است و آمارهای منتشر شده پیرامون دسترسی مردم به سبد غذایی مطلوب و کاهش سرانه مصرف حاکی از تشدید بحران است.
در همین رابطه خبرگزاری «ایرنا» در گزارشی نسبت به کاهش سرانه مصرف شیر و حذف آن از سبد معیشت بخش قابل توجهی از مردم هشدار داده است. اتفاقی که با حذف یارانه شیر، افزایش قیمت نهاده‌های دامی و تغییر جیره دام‌ها و کشتار بخشی از آنها به دلیل عدم توجیه اقتصادی شدت گرفت و در نهایت امروز به نوشته این خبرگزاری شاهد «کاهش تولید و مصرف شیر و تعطیلی کارخانجات» هستیم.
بررسی «صدای آمریکا» نشان می‌دهد که سرانه مصرف اقلام خوراکی در یکسال گذشته با کاهش چشمگیری همراه بوده است. بر همین اساس گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد سرانه مصرف گوشت در سال ۱۴۰۱ به زیر ۴ کیلوگرم رسیده است در حالی که رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی ۱۱ خرداد ماه از کاهش ۳۰ درصدی فروش گوشت قرمز خبر داده است.
در سرانه مصرف اقلام خوراکی نیز بررسی‌های «صدای آمریکا» نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۱ مصرف میوه و سبزیجات ۶۰ درصد کاهش داشته است. بر اساس بررسی‌های صورت گرفته مصرف گوشت مرغ تا پیش از رسیدن قیمت به ۱۰۰ هزار تومان کاهش ۵۰ درصدی را تجربه کرده است و روغن و کره نیز مشترکا ۴۰ درصد کاهش مصرف در بین مردم را به ثبت رسانده‌اند.
کاهش مصرف مواد غذایی در موارد دیگر هم رخ داده بطوریکه ماکارونی ۳۰ درصد و تخم مرغ ۲۵ درصد کاهش را ثبت کرده‌اند. برنج و شیر و لبنیات نیز در یکسال منتهی به اسفند ۱۴۰۱ با کاهش ۲۰ درصدی مصرف مواجه شده‌اند.
حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی در ابتدای سال ۱۴۰۱ و ناکارآمدی دستگاه‌های دولت جمهوری اسلامی در پیش‌بینی و برنامه‌ریزی برای تبعات اجرای این تصمیم، سبب شده تا در قیمت‌ها از جمله قیمت کالاهای اساسی در ایران سیر صعودی گرفته و دسترسی بخش‌های زیادی از جامعه به مایحتاج خانوارها با توجه به کاهش قدرت خرید محدودتر شده است.
