در صعود چشمگیر و قابل توجه چین در عرصه اقتصاد جهانی، یک عامل کلیدی اقتصاد این کشور با سایر پیشرفت ها همگان نبوده است و آن نقش یوآن و یا RMB واحد رسمی پول این کشور به عنوان ابزار قدرتمندی است که به ندرت در خارج از مرزهای چین مورد استفاده قرار می گیرد. براساس قانون چین، RMB پول رایج و قانونی است، اما استفاده از آن در تایوان، ماکائو و هنگ کنگ پذیرفته نیست.
استفاده از واحد پول رسمی دومین اقتصاد قدرتمند دنیا در رتبه چهاردهم جهان قرار گرفته و فقط یک رتبه از کرون دانمارک بالاتر و یک رتبه از روبل روسیه پایین تر است و از یورو و دلار آمریکا که به ترتیب رتبه اول و دوم را دارند، فاصله بسیار زیادی دارد.
اما این روند به سرعت در حال تغییر است. دولت چین برای بین المللی کردن واحد پول رسمی کشور دست به اقداماتی زده است و این تحولات بسیار سریع به وقوع می پیوندند.
بنا به اعلام «سویفت» (انجمن جهانی انتقال مالی بین بانک ها)، پول رسمی چین موسوم به RMB در اوایل سال ۲۰۱۲ از بین واحد پول رسمی کشورهای جهان در رتبه بیستم قرار داشت اما در مدت ۹ ماه شش رتبه بالاتر رفت.
کریس دیویس، معاون مدیرعامل بانک «اچ اس بی سی» در چین می گوید «در مقطعی در دهه آینده، RMB بین ارزهای بین المللی به یک بازیگر عمده بدل خواهد شد. این روند تدریجی، قدم به قدم و فنی است و واحد پول رسمی چین، از حلقه محاصره تبادلات داخلی خارج می شود و به ارز قابل تبدیل در سطح بین المللی و جهانی بدل خواهد شد».
آقای دیویس یکی از چندین کارشناس بانک «اچ اس بی سی» در چین است که در مورد RMB و راهبردهای رویارویی با تحول آن برای مدیران بازرگانی در لس آنجلس و شیکاگو سخنرانی خواهد کرد. «اچ اس بی سی» بزرگترین بانک خارجی در چین است که ۱۳۳ شعبه و ۱۵ هزار کارمند در سراسر این کشور دارد.
در یکی از این رویدادها در شیکاگو، ۹۵ درصد از شرکت کنندگان اذعان کردند که تبادلات بازرگانی با چین دارند اما هیچ یک از آن ها برای مبادلات تجاری خود از واحد پول چین استفاده نمی کنند. با توجه به این واقعیت که RMB کمتر یک دهه پیش یک ارز بسته محسوب می شد و موانع عمده ای پیش روی خروج آن از کشور و ورود آن به بازارهای جهانی وجود داشت، عدم بهره گیری از واحد پول چین برای تبادلات بازرگانی با تجار آمریکایی تعجبی ندارد. اما برهه ای فرا رسیده که توجه تجارت بین الملل را به خود جلب کرده است و به جرات می توان آن را پیدایش یک ارز جهانی جدید نامید.
با این وجود، تزریق RMB به بازارهای جهانی روندی است که چین کنترل آن را با دقت و احتیاط در دست دارد و یک جاده راه روشن را با اجرای پروژه های آزمایشی پی گرفته است. چین به تدریج کنترل خود بر RMB را کاهش داده و همین امر راه را برای سرمایه گذاران و تجار خارجی هموار کرده است تا به این ارز عادت کنند و در عین حال از رشد اقتصادی سریع چین در برابر جریان های فرضی ارز و دیگر ریسک های مالی محافظت می کند. در شرایطی که نرخ تولید ناخالص داخلی چین طی دهه گذشته دو رقمی شده است، دولت چین در نظر دارد کندی سرعت این تولید به ۷ تا ۸ درصد برسد و پیش بینی کرده است که طی یکی دو دهه آینده، تولید ناخالص داخلی کشور روی این رقم ثابت بماند.
روند اصلاح بیشتر ارزهای خارجی که تا به حال انجام شده اند در زمینه های حل و فصل اختلافات بازرگانی و برای تثبیت جایگاه RMB در مقام یک ارز تجاری بین المللی بوده است. طرح آزمایشی حل یک اختلاف تجاری با ارز RMB در ژوییه سال ۲۰۰۹ و در پنج منطقه داخل چین و به هنگ کنگ، ماکائو و کشورهای عضو «آسه آن» محدود شد. یک سال بعد منطقه آزمایشی به چین و همه کشورهای سراسر جهان نیز توسعه پیدا کرد. در ماه ژوئن سال گذشته، همه محدودیت های نهایی نیز لغو شدند و هر شرکت چینی و یا خارجی برای خرید و یا فروش کالاها و انواع خدمات در ورای مرزهای این کشور مجاز شدند تا از RMB استفاده کنند.
قدم بعدی چین، تثبیت RMB به عنوان ارزی برای سرمایه گذاری جهانی و روندی است که هم اکنون آغاز شده است اما با احتیاط پیش خواهد رفت.
مقررات استفاده از ارز RMB در سال ۲۰۱۰ در هنگ کنگ لغو شد و هنگ کنگ به یک قطب سرمایه گذاری و مبادلات بانکی در خارج از مرزهای چین بدل شد. براساس برخی از ارزیابی ها، تقریباً ۳۰ درصد کل سپرده های هنگ کنگ در طی چند سال آینده به واحد پول یوآن خواهند بود. در واقع برخی ار مراکز مالی، از جمله لندن و سنگاپور نیز برای این که به یکی از قطب های تبادلات بازرگانی به RMB بدل شوند، رقابت می کنند.
در سال ۲۰۱۰ بیمه اولین سهام « dim sum» چین ( اوراق بهاداری که خارج از چین توزیع می شوند اما به جای تبادل آن ها با یوآن، واحد پول داخلی چین، به واحد پول RMB تبادل خواهند شد) در هنگ کنگ، اوراق بهادار شرکت ها با ارزهای RMB تبادل شد و مک دونالدز، شرکت کاترپیلار و بانک «اچ اس بی سی» تعدادی از شرکت های متعدد و فزاینده ای هستند که اوراق بهادار« dim sum» را منتشر می کنند. صدور اوراق بهادار « dim sum»، علاوه بر استفاده از آن ها در برنامه ها و جشن های خیریه، در واقع ضامنی موثر برای حضور و فعالیت بلندمدت شرکت ها در چین خواهند بود.
چین در سال ۲۰۱۱ مقررات جدیدی تصویب کرد تا سرمایه گذاری مستقیم خارجی به ارز RMB و نیز سرمایه گذاری مستقیم شرکت ها و نهادهای چینی در خارج کشور را تسهیل کند. بنا به اعلام بانک «اچ اس بی سی»، رقم کل سرمایه گذاری شرکت های چینی در خارج از کشور در سال ۲۰۱۱ به ۷۴ میلیارد و ۶۵ میلیون دلار رسید و بخش بزرگی از این مبلغ در منطقه آسیا پاسیفیک سرمایه گذاری شده است، اما مقصد نهایی مبالغ فزاینده ای از این تبادلات بازرگانی آمریکای شمالی بود.
دو تغییر چشمگیر در سیاست های پولی چین در سال جاری به بازارهای مالی سراسر جهان تلگراف شد و در آن به تصمیم راسخ چین به اصلاحات در بازار آزاد اشاره شده بود. نرخ متغیر تبدیل ارز RMB به دلار ایالات متحده در ماه آوریل به نیم تا یک درصد رسید. چین در ماه ژوئن نیز کنترل خود بر نرخ بهره را کاهش داد و فرصتی فراهم کرد تا نرخ بهره به سطح متوازن تری برسد و در عین حال اجازه داد بانک های چینی برای تعیین نرخ بهره در برابر معیارهای رسمی بهره آزادی بیشتری داشته باشند.
علاقه و توجه بازارهای سراسر جهان به ارز RMB رو به افزایش است. بانک های تجاری محصولات و خدمات مالی را طراحی می کنند که بر اساس ارز RMB تنظیم شده اند.
در واقع امروز هر شرکت فعال در آمریکای شمالی می تواند یک حساب RMB افتتاح کند. شعبه های بانک «اچ اس بی سی» در خارج از چین نیز محصولات و خدماتی با ارز RMB ارائه می کنند تا علاقه مندان بتوانند اوراق بهادار منتشر کنند، خدمات تبدیل ارز خارجی داشته باشند و حساب های سرمایه گذاری و سپرده افتتاح کنند.
صعود ارز RMB در عرصه جهانی نمادی از قدم اول در مسیری است که یک شبه به پایان نخواهد رسید. اما براساس معیارهای زمانی چین، روند امور بسیار سریع بیش می روند و شرکت های بین المللی باید خود را برای ظهور RMB آماده کنند.
منبع: تارنمای «تجارت بدون مرز»
استفاده از واحد پول رسمی دومین اقتصاد قدرتمند دنیا در رتبه چهاردهم جهان قرار گرفته و فقط یک رتبه از کرون دانمارک بالاتر و یک رتبه از روبل روسیه پایین تر است و از یورو و دلار آمریکا که به ترتیب رتبه اول و دوم را دارند، فاصله بسیار زیادی دارد.
اما این روند به سرعت در حال تغییر است. دولت چین برای بین المللی کردن واحد پول رسمی کشور دست به اقداماتی زده است و این تحولات بسیار سریع به وقوع می پیوندند.
بنا به اعلام «سویفت» (انجمن جهانی انتقال مالی بین بانک ها)، پول رسمی چین موسوم به RMB در اوایل سال ۲۰۱۲ از بین واحد پول رسمی کشورهای جهان در رتبه بیستم قرار داشت اما در مدت ۹ ماه شش رتبه بالاتر رفت.
کریس دیویس، معاون مدیرعامل بانک «اچ اس بی سی» در چین می گوید «در مقطعی در دهه آینده، RMB بین ارزهای بین المللی به یک بازیگر عمده بدل خواهد شد. این روند تدریجی، قدم به قدم و فنی است و واحد پول رسمی چین، از حلقه محاصره تبادلات داخلی خارج می شود و به ارز قابل تبدیل در سطح بین المللی و جهانی بدل خواهد شد».
آقای دیویس یکی از چندین کارشناس بانک «اچ اس بی سی» در چین است که در مورد RMB و راهبردهای رویارویی با تحول آن برای مدیران بازرگانی در لس آنجلس و شیکاگو سخنرانی خواهد کرد. «اچ اس بی سی» بزرگترین بانک خارجی در چین است که ۱۳۳ شعبه و ۱۵ هزار کارمند در سراسر این کشور دارد.
در یکی از این رویدادها در شیکاگو، ۹۵ درصد از شرکت کنندگان اذعان کردند که تبادلات بازرگانی با چین دارند اما هیچ یک از آن ها برای مبادلات تجاری خود از واحد پول چین استفاده نمی کنند. با توجه به این واقعیت که RMB کمتر یک دهه پیش یک ارز بسته محسوب می شد و موانع عمده ای پیش روی خروج آن از کشور و ورود آن به بازارهای جهانی وجود داشت، عدم بهره گیری از واحد پول چین برای تبادلات بازرگانی با تجار آمریکایی تعجبی ندارد. اما برهه ای فرا رسیده که توجه تجارت بین الملل را به خود جلب کرده است و به جرات می توان آن را پیدایش یک ارز جهانی جدید نامید.
با این وجود، تزریق RMB به بازارهای جهانی روندی است که چین کنترل آن را با دقت و احتیاط در دست دارد و یک جاده راه روشن را با اجرای پروژه های آزمایشی پی گرفته است. چین به تدریج کنترل خود بر RMB را کاهش داده و همین امر راه را برای سرمایه گذاران و تجار خارجی هموار کرده است تا به این ارز عادت کنند و در عین حال از رشد اقتصادی سریع چین در برابر جریان های فرضی ارز و دیگر ریسک های مالی محافظت می کند. در شرایطی که نرخ تولید ناخالص داخلی چین طی دهه گذشته دو رقمی شده است، دولت چین در نظر دارد کندی سرعت این تولید به ۷ تا ۸ درصد برسد و پیش بینی کرده است که طی یکی دو دهه آینده، تولید ناخالص داخلی کشور روی این رقم ثابت بماند.
روند اصلاح بیشتر ارزهای خارجی که تا به حال انجام شده اند در زمینه های حل و فصل اختلافات بازرگانی و برای تثبیت جایگاه RMB در مقام یک ارز تجاری بین المللی بوده است. طرح آزمایشی حل یک اختلاف تجاری با ارز RMB در ژوییه سال ۲۰۰۹ و در پنج منطقه داخل چین و به هنگ کنگ، ماکائو و کشورهای عضو «آسه آن» محدود شد. یک سال بعد منطقه آزمایشی به چین و همه کشورهای سراسر جهان نیز توسعه پیدا کرد. در ماه ژوئن سال گذشته، همه محدودیت های نهایی نیز لغو شدند و هر شرکت چینی و یا خارجی برای خرید و یا فروش کالاها و انواع خدمات در ورای مرزهای این کشور مجاز شدند تا از RMB استفاده کنند.
قدم بعدی چین، تثبیت RMB به عنوان ارزی برای سرمایه گذاری جهانی و روندی است که هم اکنون آغاز شده است اما با احتیاط پیش خواهد رفت.
مقررات استفاده از ارز RMB در سال ۲۰۱۰ در هنگ کنگ لغو شد و هنگ کنگ به یک قطب سرمایه گذاری و مبادلات بانکی در خارج از مرزهای چین بدل شد. براساس برخی از ارزیابی ها، تقریباً ۳۰ درصد کل سپرده های هنگ کنگ در طی چند سال آینده به واحد پول یوآن خواهند بود. در واقع برخی ار مراکز مالی، از جمله لندن و سنگاپور نیز برای این که به یکی از قطب های تبادلات بازرگانی به RMB بدل شوند، رقابت می کنند.
در سال ۲۰۱۰ بیمه اولین سهام « dim sum» چین ( اوراق بهاداری که خارج از چین توزیع می شوند اما به جای تبادل آن ها با یوآن، واحد پول داخلی چین، به واحد پول RMB تبادل خواهند شد) در هنگ کنگ، اوراق بهادار شرکت ها با ارزهای RMB تبادل شد و مک دونالدز، شرکت کاترپیلار و بانک «اچ اس بی سی» تعدادی از شرکت های متعدد و فزاینده ای هستند که اوراق بهادار« dim sum» را منتشر می کنند. صدور اوراق بهادار « dim sum»، علاوه بر استفاده از آن ها در برنامه ها و جشن های خیریه، در واقع ضامنی موثر برای حضور و فعالیت بلندمدت شرکت ها در چین خواهند بود.
چین در سال ۲۰۱۱ مقررات جدیدی تصویب کرد تا سرمایه گذاری مستقیم خارجی به ارز RMB و نیز سرمایه گذاری مستقیم شرکت ها و نهادهای چینی در خارج کشور را تسهیل کند. بنا به اعلام بانک «اچ اس بی سی»، رقم کل سرمایه گذاری شرکت های چینی در خارج از کشور در سال ۲۰۱۱ به ۷۴ میلیارد و ۶۵ میلیون دلار رسید و بخش بزرگی از این مبلغ در منطقه آسیا پاسیفیک سرمایه گذاری شده است، اما مقصد نهایی مبالغ فزاینده ای از این تبادلات بازرگانی آمریکای شمالی بود.
دو تغییر چشمگیر در سیاست های پولی چین در سال جاری به بازارهای مالی سراسر جهان تلگراف شد و در آن به تصمیم راسخ چین به اصلاحات در بازار آزاد اشاره شده بود. نرخ متغیر تبدیل ارز RMB به دلار ایالات متحده در ماه آوریل به نیم تا یک درصد رسید. چین در ماه ژوئن نیز کنترل خود بر نرخ بهره را کاهش داد و فرصتی فراهم کرد تا نرخ بهره به سطح متوازن تری برسد و در عین حال اجازه داد بانک های چینی برای تعیین نرخ بهره در برابر معیارهای رسمی بهره آزادی بیشتری داشته باشند.
علاقه و توجه بازارهای سراسر جهان به ارز RMB رو به افزایش است. بانک های تجاری محصولات و خدمات مالی را طراحی می کنند که بر اساس ارز RMB تنظیم شده اند.
در واقع امروز هر شرکت فعال در آمریکای شمالی می تواند یک حساب RMB افتتاح کند. شعبه های بانک «اچ اس بی سی» در خارج از چین نیز محصولات و خدماتی با ارز RMB ارائه می کنند تا علاقه مندان بتوانند اوراق بهادار منتشر کنند، خدمات تبدیل ارز خارجی داشته باشند و حساب های سرمایه گذاری و سپرده افتتاح کنند.
صعود ارز RMB در عرصه جهانی نمادی از قدم اول در مسیری است که یک شبه به پایان نخواهد رسید. اما براساس معیارهای زمانی چین، روند امور بسیار سریع بیش می روند و شرکت های بین المللی باید خود را برای ظهور RMB آماده کنند.
منبع: تارنمای «تجارت بدون مرز»
