باستانشناسان در ایران میگویند با آبگیری سد چمشیر، که قرار است تا چند روز تکمیل شود، یک محوطه باستانشناسی متعلق به دوره ایلخانی و سلجوقی زیر آب میرود.
سد چمشیر در استان کهگیلویه و بویر احمد است و تاکنون بسیاری از کارشناسان و فعالان محیط زیست درباره پیامدهای آبگیری آن هشدار دادهاند.
خبرگزاری مهر میگوید با تکمیل آبگیری، «محوطه شماره ۰۷۵ که یک بنای ناشناخته است» دفن میشود.
به گفته علی هژبری، باستانشناس، این سازه در دوره سلجوقی دچار آسیب ناشی از زلزله سالهای ۴۴۸ و ۴۷۸ هجری قمری شده است. زمانی که زلزله اول رخ داد مردمی که در این محدوده بودند آوار زلزله را برنداشتند بلکه روی آن دوباره بنا ساختند.
هژبری گفته که کاربری بنا هنوز مشخص نیست. با این حال تفاوتهایی نسبت به بناهای دیگر این محدوده دارد چون با ملات و روکش گچ ساخته شده است که در نوع خود استثناست: «در این محدوده گچ مادهای بوده که گران به دست می آمد ولی در این بنا از گچ استفاده شده پس باید بنای مهمی بوده باشد.»
پیشتر علی سجادی، باستانشناس، پیش فرض «مطبخ» را در مورد این سازه مطرح کرده است، و بعضی دیگر آن را شبیه به آتشکده دانستهاند.
خبرگزاری مهر میگوید در این سازه دو سکه مسی آبش خاتون و مواد دیگری از جمله زغال و خرده سفال نیز پیدا شده که برای تاریخ گذاری جمع آوری شدند تا با کمک پژوهشگاه میراث فرهنگی بتوان آنها را بعداً بررسی دقیقتری کرد. این منطقه با شماره پژوهشی محوطه ۷۴، یکی از محوطههای کاوش شده در حوضه آبریز سد چمشیر محسوب میشود.
به گفته باستانشناسان، پژوهشهای مربوط به این محوطه در کنار سایر محوطههای کاوش شده در این ناحیه، میتواند سهم قابل توجهی در ترسیم الگوهای سکونتگاههای عشایری منطقه داشته باشد، و در عین حال نمونهای از مدل آزمون باستانشناختی گذشته محسوب میشود و میتواند در تحلیل سکونتگاههای جوامع کوچنشین و کوچرو منطقه و سایر نواحی ایران در دورههای مختلف فرهنگی بسیار راهگشا باشد.
سد و نیروگاه ۱۷۶ مگاواتی چمشیر در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی دوگنبدان، مرکز شهرستان گچساران در استان کهگیلویه و بویر احمد، و در مجاورت تنگه چمشیر نزدیک به مرز استان بوشهر احداث شده است. چمشیر پنجمین سد بزرگ ایران خواهد بود. احداث این سد با ۲۳۵ میلیون یورو سرمایه گذاری چینیها اجرا میشود.