یک عضو هیات نمایندگان اتاقهای بازرگانی تراز تجاری ایران را زیر سوال برده و اعلام کرده است که حجم صادرات و واردات «غیر رسمی» به اندازهای بالاست که اگر آمار آنها ثبت شود شاهد تغییر چشمگیری در ارقام مربوط به تجارت خواهیم بود، بهطوریکه نیمی از صادرات گازهای صنعتی به صورت قاچاق صورت میگیرد.
مهراد عباد، در مصاحبه با خبرگزاری «ایلنا» تاکید کرده که هزینههای واردات کالا به صورت قاچاق کمتر از واردات کالا از مجاری رسمی شده است.
این فعال اقتصادی گفته است: «واردات و صادرات غیرقانونی در حالی انجام میشود که آمار عملکرد آنها هیچ جا ثبت نمیشود و این امر سبب میشود ترازی که برای تجارت کشور اعلام میشود واقعی نباشد.»
کارشناسان بر این باورند که قاچاق در ایران بهصورت سازمان یافته و سیستماتیک و «با همراهی نهادهای امنیتی و نظامی» انجام میشود.
قاچاق محدود به گروه کالایی خاصی نمیشود و هر کالایی که حاشیه سود بالایی داشته باشد مورد توجه «شبکه فساد نهادینه شده در اقتصاد ایران» قرار میگیرد.
در همین راستا نهادههای دامی و کالاهای اساسی بهعنوان امنیتیترین و استراتژیکترین کالاهای کشور نیز در دایره فعالیت این شبکه قرار گرفته است بهطوریکه ۱۹ آذر ماه دادستان عمومی و انقلاب «بندر امام» در استان خوزستان از صدور کیفرخواست برای ۱۹ متهم در پرونده «اخلال عمده در نظام اقتصادی» و «مبادرت به قاچاق نهادههای دامی» خبر داده بود.
محمدرضا جعفری اصل، از این پرونده بهعنوان «قاچاق سازمانیافته» نام برده بود که به گفته او مایحتاج عمومی و نهادههای دامی توسط دو شرکت و همچنین جعل اسناد قاچاق انجام میشد.
خبرگزاری «میزان»، وابسته به قوه قضاییه جمهوری اسلامی نیز ششم آذر ماه از بازداشت ۶ دهیار، ۳ کارمند اداره «صمت» و ۲ عضو نظام مهندسی به اتهام همکاری با قاچاقچیان سوخت خبر داده بود.
عارف اکبری دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان هرمزگان در این رابطه گفته بود که این افراد با صدور «تاییدیه خلاف واقع» برای ماشین آلات راهسازی اقدام به «معاونت در قاچاق» کردهاند.
خبرگزاری «مهر» نیز در گزارشی که ۱۸ اردیبهشت ماه منتشر کرد به نقل از کشاورزان نوشت: «گندم را کیلویی ۲۰ هزار تومان به سوداگر دادم که او هم گندم را با هر کیلو ۳۵ هزار تومان به عراق قاچاق میکند. به این ترتیب دلال به اندازه کشاورز سود میکند.»
تحلیلگران معتقدند بهواسطه حساسیت کالاهای قاچاق شده از سوخت تا گندم و شیرخشک و همچنین نیاز به لجستیک برای قاچاق، این اقدام بدون همکاری دستگاههای دولتی از جمله گمرک و نهادهای نظارتی جادهای همچون پلیسراه و پاسگاههای انتظامی ممکن نیست.
در همین رابطه برخی از مقامات پیشین نیز از قاچاق سازمان یافته توسط سپاه پاسداران خبر داده بودند.
محمود احمدینژاد تیر ماه سال ۹۰ در همایشی در پیوند با مبارزه با قاچاق کالا و ارز، از وجود مرزهای غیررسمی در ایران انتقاد کرد و صاحبان مرزها و اسکلههای غیررسمی را که در ادبیات اقتصادی و سیاسی ایران، به «اسکلههای نامریی» معروف شدهاند، «برادران قاچاقچی خودمان» خطاب قرار داد.
وبسایت «مشرق» در این رابطه نوشته بود که احمدینژاد در «تهمتی آشکار»، سپاه پاسداران را «متهم به قاچاق میکند» و با عبارت «برادران قاچاقچی»، این منظور خود را رسانهای میکند.