خبرگزاری کانادایی سی بی سی در گزارشی اعلام کرد که اداره خدمات مرزی کانادا ورود دهها تن از مقامات ارشد حکومت ایران را ممنوع کرده و در حال تحقیق از حدود ۱۰۰ تن از دارندگان اقامت کانادا برای ارتباط احتمالی با جمهوری اسلامی است.
بر اساس این گزارش، اداره خدمات مرزی کانادا همچنین پرونده ۹ فرد دارای وضعیت اقامتی در کانادا را به هیئت مهاجرت و پناهندگی ارجاع داده است تا میزان پذیرش آنها در کانادا مشخص شود.
جلوگیری از ورود و تحقیق از افراد در مبانی ورودی مرزی کانادا، ناشی از اقدامی است که دولت این کشور سال گذشته در بحبوحه اعتراضات سراسری در ایران اتخاذ کرد.
مشاهده یک رئیس پلیس سابق تهران در سالن ورزشی در منطقه تورنتو در سال ۱۴۰۰ باعث شد بسیاری از ایرانیان کانادایی ادعا کنند که کانادا به عنوان پناهگاهی برای اعضای عالیرتبه رژیم ایران عمل میکند.
تحت فشار جبهه محافظه کاران حزب رقیب و اعضای جامعه ایرانی-کانادایی برای تعیین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان یک نهاد تروریستی، دولت لیبرال کانادا با اتخاذ سیاست جایگزین، تصمیم گرفت از طریق قوانین مهاجرت وارد عمل شود.
در آبان ۱۴۰۱، مارکو مندیچینو، وزیر وقت امنیت عمومی، با استناد به قانون مهاجرت و حفاظت از پناهندگان، جمهوری اسلامی ایران را به عنوان «رژیمی که به تروریسم و نقض سیستماتیک و فاحش حقوق بشر دست زده است» معرفی کرد.
این نامگذاری که به «آی ار پی ای رژیم ایران» موسوم است باعث شد که دهها هزار نفر از مقامات حکومتی جمهوری اسلامی، از جمله بسیاری از اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، برای کانادا غیرقابل پذیرش باشند.
در بیانیه ای که به خبرگزاری سی بی سی ارائه شد، اداره خدمات مرزی کانادا گفته که تا ۲۹ آبان ۱۴۰۲ این نهاد تقریباً ۱۷۸۰۰ درخواست ویزا را برای عدم پذیرش احتمالی تحت عنوان «آی آر پی ای رژیم ایران» بررسی کرده است. در نتیجه، ۷۸ نفر از دسترسی به کانادا محروم شدند.
این نهاد همچنین اعلام کرده است که بر اساس ارجاعات مهاجرت، پناهندگی و شهروندی کانادا و راهنماییهای مردم، تحقیقاتی را در مورد ۱۴۱ فرد دارای وضعیت در کانادا آغاز کرده است.
اداره خدمات مرزی کانادا ۳۸ مورد از این ۱۴۱ پرونده را بسته است؛ به این دلیل که یا افراد خارج از کشور بودند، یا اداره مرزی تشخیص داده که مجاز به حضور در کانادا هستند.
در عین حال، ده نفر را تحت عنوان «آی آر پی ای رژیم ایران» غیرقابل پذیرش تشخیص داده است. ۹ نفر از این افراد در حال حاضر در کانادا به سر میبرند و در حال دادرسی در برابر هیئت مهاجرت پناهندگان هستند. در پایان جلسات دادرسی مشخص خواهد شد که آیا وضعیت آنها در کانادا باید لغو شود یا خیر.
اداره خدمات مرزی کانادا با استناد به قانون حفظ حریم خصوصی، نام هیچ یک از افراد تحت تحقیق یا افرادی که از دسترسی به کانادا محروم شده اند را اعلام نمیکند.
کاوه شهروز، فعال حقوق بشر، وکیل و عضو ارشد موسسه مکدونالد-لوریر ضمن ابراز خوشحالی از اقدام عملی دولت کانادا گفت: «من فکر میکنم هر عضوی از سپاه که با میل خدمت کرده است - نه سربازان وظیفه - باید از کشور کانادا اخراج شود.»
دولت کانادا سالها با فشار مواجه بوده تا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست سازمانهای تروریستی قرار دهد. این تماسها پس از سرنگونی پرواز پی اس ۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین توسط سپاه پاسداران در سال ۱۳۹۸ تشدید شد. همه ۱۷۶ سرنشین هواپیما، از جمله ۵۵ شهروند کانادایی و ۳۰ دارنده اقامت دائم کانادا، کشته شدند.
در پی حمله ۱۵ مهر گروه شبه نظامی فلسطینی حماس به اسرائیل که حدود ۱۲۰۰ کشته برجای گذاشت، پیر پویلیور رهبر محافظهکاران کانادا بار دیگر درخواستهای خود را از جاستین ترودو، نخستوزیر، تکرار کرد که سپاه پاسداران را در فهرست گروههای تروریستی قرار دهد.
حماس، یک نهاد تروریستی در فهرست کانادا و یکی از اعضای موسوم به «محور مقاومت» است؛ نامی که ائتلاف گروههای شبهنظامی در خاورمیانه با حمایت حکومت ایران بر خود نهاده است.
ترودو در برابر درخواستها برای فهرست کردن سپاه پاسداران مقاومت کرده و به تصمیم دولتش برای معرفی نیروی قدس، شاخه برون مرزی سپاه پاسداران، به عنوان یک نهاد تروریستی در سال ۱۳۹۶ اشاره کرده است.
پیش از این دولت کانادا استدلال کرده که قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمان های تروریستی رویکردی بیپرده است که میتواند افراد سطح پایینی را که مجبور به خدمت در نیروی شبهنظامی هستند، هدف قرار دهد.
با این وجود شورای روابط خارجی، یک اندیشکده مستقل مستقر در ایالات متحده، نیروی قدس را به عنوان نقطه تماس اصلی ایران با اعضای موسوم به محور مقاومت شناسایی میکند و به آنها «آموزش، تسلیحات و بودجه برای پیشبرد اهداف منطقه ای ایران» ارائه میدهد.
با این حال، لیا وست، دانشیار دانشگاه کارلتون که حقوق امنیت ملی را تدریس میکند، می گوید اضافه کردن کردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به فهرست سازمانهای تروریستی یک «ژست تا حد زیادی نمادین» است که ممکن است برخلاف قوانین کانادا باشد.
او به خبرگزاری سی بی سی گفت: «قانون جنایی اساساً برای تعریف فعالیت تروریستی که واحدهای نظامی یا طرفهای درگیری مسلحانه را مستثنی میکند، مشخص شده است.»
وست تشریح کرد که فهرست نهادهای تروریستی وابسته به تعریف فعالیت تروریستی است و فهرست کردن کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان نیروی نظامی حداقل به صورت قانونی دشوار است.
لیا وست اضافه کرد که ما نباید تعهدمان را به قوانین داخلی خود قربانی کنیم تا آنچه را که در حقیقت یک بیانیه سیاسی است بیان کنیم، چرا که این تأثیر واقعی بسیار کمی از نظر اثربخشی خواهد داشت.
دولت کانادا در ماههای اخیر تلاشهای بینالمللی در پاسخ به اقدامات حکومت ایران را با اعمال تحریمها علیه ۳۱ نهاد و ۱۲۹ فرد ایرانی به دلیل نقض فاحش و سیستماتیک حقوق بشر و تهدید جدی صلح و امنیت بینالمللی رهبری کرده است.