آذر نفیسی، مبارز، نویسنده و استاد دانشگاهی که کتابش – لولیتا خوانی در تهران١– در سال ٢٠٠٣ میلادی در شمار پر فروش ترین کتاب ها در آمد، حدود ١٤ سال پیش سرانجام ایران را ترک کرد و مانند بسیاری از ایرانی ها به آمریکا مهاجرت کرد.
آذر نفیسی چندين سال پس از انقلاب ایران در آن سرزمین ماند و مبارزه کرد، مبارزه بصورت های گوناگون، گاه آشکار و گاه پنهانی
آذر نفیسی که خود در دانشگاه تهران استاد ادبیات زبان انگلیسی بود، به خاطر نوشتن کتاب " لولیتا خوانی در تهران " به دریافت جوایز ادبی گوناگونی نائل آمد و کتابش به ٣٢ زبان ترجمه شد و برای ١١٧ هفته – یعنی کمی بیش از ٢ سال – در شمار پرفروش ترین کتاب ها در فهرست نیویورک تایمز بود.
آذر نفیسی در ایرانی که هنوز مذهبیون بر آن حکومت نمی کردند در سال ۱۳٢۵ خورشیدی زاده شد، تحصیل کرد و به استادی دانشگاه رسید. آذر نفیسی در سال های پس از انقلاب از عدم آزادی برای زن ایرانی سخن گفت، از این سخن گفت که در برخی از نقاط جهان، زنان با برخورداری از حقوق مساوی با مردان زاده می شوند و در حقیقت این آزادی به آنان هدیه میشود یا در واقع برای بدست آوردن آن زحمتی نمی کشند، در حالی که زنان در ایران، پس از روی کار آمدن جمهوری اسلامی حقوق خود را از دست داده اند.
حدود ٢ سال قبل از ترک ایران بود که آذر نفیسی گفت دیگر قادر نیست بدون جلب توجه مقامات دانشگاهی به تدریس زبان انگلیسی در دانشگاه ادامه دهد و به جای آن، از ٧ نفر از شاگردان دختر خود دعوت کرد بطور منظم در بامداد روزهای پنجشنبه به خانه وی بروند و در جلسه ای شرکت کنند که در واقع ادامه تدریس ادبیات دانشگاهی بود.
آنان در این جلسه در باره ادبیات از جمله در باره جامعه بحث برانگیز پس از انقلاب ایران گفتگو کردند و در کنار آن به خواندن شاهکارهای برخی از نویسندگان مشهور مانند لولیتا اثر ولادیمیر نابوکو٢ نویسنده پر آوازه آمریکائی - روسی و مادام بوواری٣ اثر گوستاو فلوبر٤ نویسنده مشهور فرانسوی پرداختند.
آذر نفیسی با نگارش کتاب دیگری بنام" چیزهائی که من در باره اش خاموش بودم"، به ایران و کودکی اش باز می گردد. این نوشته بازتاب شخصی عمیق رنج یک دختر جوان درباره رازهای خانوادگی و بهائی است که خانواده برای آزادی در کشوری که دچار انقلاب شده است؛ می پردازد.
آذر نفیسی پس از آن که به آمریکا آمد به عنوان استاد میهمان در انستیتوی سیاست خارجی دانشگاه جان هاپکینز در واشنگتن شروع بکار کرد.
در سال ٢٠٠٣ میلادی، آذر نفیسی استاد سابق و مدرس خانه نشین در تهران در پاسخ به یک مصاحبه کننده که از وی پرسید آیا هرگز در زمانی که شما در ایران زندگی می کردید برایتان اتفاق افتاد که به ایده تغییر رژیم با نیروهای خارجی، خوشآمد بگوئید، گفت برخی از ایرانی ها تا آن اندازه نا امید شده بودند که حتی مایل بودند نیروهای خارجی به داخل خاک ایران بیآیند. اما من چنین احساسی نداشتم و فکر نمی کنم در هیچ نقطه ای ما به دخالت نیروی خارجی در ایران نیاز داشته باشیم.
با این همه برخی از ایرانیانی که در چارچوب کارهای آکادمیک هستند از نزدیکی آذر نفیسی با نئو کنسرواتیو ها انتقاد کرده اند.
پروفسور سید محمد مرندی استاد ادبیات در دانشگاه تهران در روزنامه دانشگاهی مطالعات تطبیقی آمریکا با عنوان "آذر نفیسی خوانی در تهران" می نویسد وی جامعه ایران و اسلام را بدرستی معرفی نکرده است.
خانم نفیسی در پاسخ به این که برخی وی را به نئو کنسرواتیوها نسبت داده اند، می گوید وی مخالف حمله به عراق بوده و باز هم هرگز موافق حمله ( احتمالی) به ایران نبوده است.
و اما آذر نفیسی بر این باور است که برقراری دموکراسی در ایران – هنگامی که زمان آن فرا رسد – باید از سوی ایرانی ها باشد و نه از سوی ارتش آمریکا یا هر نوع دخالت سیاسی دیگری.
١Reading Lolita in Tehran
٢Vladimir Nabokov
٣Madame Bovary
٤Gustave Flaubert
برای تهیه این زندگی نامه از منابع گوناگون از جمله منابعی که در ذیل آورده می شود، استفاده شده است:
۱Wikipedia
۲Official Website of the author of Reading Lolita in Tehran
۳The Steven Barclay Agency
۴Johns Hopkins SAIS/Faculty Directory/Azar Nafisi
