در پی اتمام موجودی واکسن اسپوتنیک روسیه در ایران و بلاتکلیفی افرادی که نوبت دز دومشان رسیده است، وزارت بهداشت تصمیم گرفت به جای واکسن روسی، آسترازنکا را به این افراد تزریق کند.
این در حالی است که به نظر نمی‌رسد هیچ آزمایش بالینی در مورد استفاده ترکیبی از این دو واکسن در ایران انجام شده باشد.
صندوق سرمایه گذاری مستقیم روسیه چندی پیش اعلام کرده بود که ترکیب اولین دز واکسن اسپوتنیک ساخت روسیه با آسترازنکا عارضه جانبی جدی نشان نداده است.
در بیانیه منتشرشده توسط صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه آمده است، آزمایش ترکیب این دو واکسن ماه فوریه روی پنجاه نفر در آذربایجان انجام شده است.
نتایج کامل آزمایش‌های بالینی، از جمله ایمنی‌زایی ترکیب دو واکسن، هنوز منتشر نشده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، پنج کلینیک در روسیه انجام آزمایش‌های ترکیبی اسپوتنیک و آسترازنکا را آغاز کرده‌اند و قرار است این آزمایش‌ها اوایل ماه مارس سال ۲۰۲۲ پایان یابد.
آرژانتین نیز که از واکسن اسپوتنیک به صورت گسترده استفاده کرده و با کمبود دز دوم مواجه شده است به استفاده از واکسن‌های مدرنا و آسترازنکا به جای دز دوم اسپوتنیک روی آورده است.
مدیر اجرایی صندوق سرمایه گذاری مستقیم روسیه به خبرگزاری رویترز گفت: «گزینه ترکیب با واکسن‌های دیگر همواره مطرح بود و ما از آغاز گفته بودیم که دو واکسن متفاوت از دو واکسن مشابه بهتر عمل می‌کنند.»
هر دو واکسن اسپوتنیک و آسترازنکا بر اساس وکتور ناقل ویروسی طراحی شده‌اند به این گونه که در آنها از ویروس‌های اصلاح شده بی ضرر به عنوان نوعی وسیله نقلیه برای انتقال اطلاعات ژنتیکی استفاده می‌شود که به بدن در ایجاد ایمنی در برابر عفونتهای مشابه آینده کمک می کند.
واکسن اسپوتنیک، از ترکیب دو آدنو ویروس مختلف استفاده می‌کند که هر دو سال‌ها است در طراحی واکسن استفاده شده‌اند.
واکسن آسترازنکا نیز با روش‌های مهندسی ژنتیک از روی ویروسی ساخته شده که باعث ایجاد سرماخوردگی در شامپانزه می‌شود.
در فیلیپین نیز تصمیمی مشابه ایران گرفته شده است، اما توصیه شده که در صورتی که دز دوم اسپوتنیک بعد از ۴۲ روز در دسترس نباشد می‌توان از واکسن آسترازنکا برای دز دوم استفاده کرد.
- از قرارداد ۶۰ میلیون دزی تا تولید مشترک
ایران در بهمن ۹۹ برای دریافت دو میلیون دز واکسن با روسیه قرارداد بست که تاکنون ۸۱۶ هزار دز از واکسن‌های دریافتی، تزریق شده است و بسیاری از مراکز واکسیناسیون از اتمام موجودی واکسن برای دز دوم خبر داده‌اند.
از طرفی، در اواخر فروردین امسال هم دو کشور با یکدیگر توافق کردند که روسیه ، ۶۰ میلیون دز دیگر به ایران ارسال کند. کاظم جلالی، سفیر روسیه در ایران گفته است که این قرارداد اجرایی خواهد شد اما هنوز واکسنی ارسال نشده است.
ایران همچنین بر روی تولید مشترک واکسن اسپوتنیک حساب باز کرده بود؛ اما چندی پیش محمد کریمی‌نیا، معاون قرارگاه پدافند زیستی کشور، گفت بر اساس توافقی که بین دو کشور صورت گرفته است «واکسن اسپوتنیک در ایران تولید و به روسیه تحویل شود.»
تولید واکسن اسپوتنیک در ایران سفارش صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه بود. امتیاز تولید این واکسن در ایران به شرکت دارویی «اکتوور» واگذار شد که مدیرعامل آن، سال‌ها قبل با سعید نمکی، وزیر بهداشت پیشین، روابط کاری داشته است.
