لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
چهارشنبه ۱۶ آبان ۱۴۰۳ ایران ۱۲:۵۱

فیلم علمی - تخیلی «ورود»: رویای تفاهم با غیر


ایمی ادمز در فیلم «ورود» - در گفتگوی کتبی با موجوات فضائی، خود را معرفی می‌کند
ایمی ادمز در فیلم «ورود» - در گفتگوی کتبی با موجوات فضائی، خود را معرفی می‌کند

در فیلم تحسین‌شده «ورود» Arrival «ایمی‌ادمز» نقش یک زبان‌شناس را بازی می‌کند که باید راهی برای مکالمه با موجودات فضائی پیدا کند که در سفینه‌های عظیم در نقاط مختلف کره زمین فرود آمده‌اند. منتقدها فیلم تفکربرانگیز «ورود» را بهترین بازی خانم «ادمز» و بهترین فیلم سال ۲۰۱۶ توصیف کرده‌اند که برخلاف فیلم‌های «علمی-تخیلی» مشابه، حادثه و مخاطره را با زبانی درونی و خونسرد، بازگو می‌کند.

ایمی‌ادمز می‌گوید مثل فیلم های علمی-تخیلی که معمولا مخاطرات بزرگ را درون حادثه قرار می‌دهند، فیلم «ورود» هم حادثه و مخاطره بزرگ دربردارد، ولی آن را با زبانی صبور و خونسردانه بازگو می‌کند، که تماشاگر را مشغول نگه می‌دارد، بدون آنکه ذهن او را با ترفندهای بصری، بیاشوبد. او می‌گوید درگیری مدام عاطفی با فیلم، حتی بعد از دیدن آن هم ادامه می‌یابد، چون تماشاگر شگفت‌زده می‌ماند از این تجربه.

برای سردرآوردن از مقصود مهاجمان فضائی که ۱۲ سفینه خاکستری رنگ عظیم خود را بر فراز نقاط مختلف کره زمین معلق کرده اند، افسر ارتش با بازی «فارست ویتیکر» نوار صدائی که حرفهای مهاجمان فضائی تصور می‌شود، برای «دکتر لوئیز بنکس» یک استاد زبان‌شناسی با بازی «ایمی‌ادمز» پخش می‌کند. اما او که از درک زبان عجیب عاجز است، پیشنهاد می‌کند که با موجودات فضائی روبرو شود. او با «ایان» یک فیزیکدان با بازی «جرمی‌رنر» همراه می‌شود، برای ورود به داخل فضای مرموز سفینه فضائی.

فیلم «ورود» از «دنیس ویلنوو»
فیلم «ورود» از «دنیس ویلنوو»

کارگردان «دنیس ویلنوو» می‌گوید این فیلم در باره برقراری رابطه با یک تمدن دیگر است. ویلنوو می‌گوید چالش بزرگ در طراحی فیلم، خلق تصاویری بود که کسی قبلا ندیده باشد. او می‌خواست موجوداتی بیافریند که در عین عظمت هیبت انگیز، از هوش و درک عمیق هم بهره‌مند باشند. او تجربه حضور قدرتمند آنها را به مواجهه با «وال» در دریا، یا فیل در جنگل، تشبیه می‌کند.

«ورود» اولین فیلم کارگردان کانادایی «دنیس ویلنوو» در ژانر «علمی‌– تخیلی» است. او می‌گوید از نوجوانی در پی ساختن فیلم‌های علمی-تخیلی بود، ولی این کار با توجه به امکانات ناچیز سینمای کانادا، امکان پذیر نبود.

سناریوی فیلم «ورود» برداشتی از قصه کوتاه «علمی‌– تخیلی» نویس برجسته، «تد چیانگ» است که دو سال پیش، از سوی تهیه کنندگان آمریکایی به «دنیس ویلنوو» پیشنهاد شد.

بحث های مختلفی که در چارچوب این قصه بیان می‌شود، مدیون داستان کوتاه «تد چیانگ» است و شاخ و برگی که سناریست «اریک هاسه رر» به آن داده، اما آنچه اکثر منتقدها همزبان تحسین کرده‌اند، کار «ایمی‌ادمز» است.

محتوای سیاسی

خانم ادمز می‌گوید در باره عناصر سیاسی داستان، بارها بحث کرده‌اند، و به نظر او طی یک سالی که از ساختن فیلم گذشته، درونمایه آن، ارتباط بیشتری با فضای سیاسی واجتماعی امروز آمریکا در زمان انتخابات، پیدا کرده. او می‌گوید هر روز آشکارتر می‌شود که انسان‌ها، اختلاف می‌افرینند، و اختلاف، واهمه و خشونت بیشتر می‌افریند و به دست یافتن به یک جامعه جهانی، واقعا کمکی نمی‌کند. او می‌گوید فیلم «ورود» این را نشان می‌دهد.

ارتباط موضوع فیلم با زمانه، در سالی که انتخابات آمریکا، ذهن ها را به خود مشغول کرده، و از زمان نمایش فیلم در جشنواره ونیز تا کنون، بیشتر در نقدهای فیلم، جلوه می‌کند.

ایمی‌نیکلسون، منتقد برجسته، می‌نویسد «ورود» نشان می‌دهد که یاد گرفتن زبان موجودات هفت پای فضایی، به مراتب آسان‌تر است از گفتگوی جدی و سختی که مردم آمریکا باید با یکدیگر داشته باشند.

شخصیت زبان‌شناس، مادری فرزند‌باخته است که هنوز به خاطره دختر بیمار خود و لحظه‌های تیمار او، فکر می‌کند و هنوز از این فقدان، رنج می‌برد. به همین خاطر، وقتی موضوع روبرو شدن با موجودات فضائی مطرح می‌شود، از آن استقبال می‌کند.

هنگام افتتاح اکران سراسری فیلم، خانم «ادمز» روی فرش قرمز در لس‌آنجلس، می‌گوید این فیلم برای هرکس تجربه‌‎ای یگانه و متفاوت است. او می‌گوید برای خود او به عنوان یک مادر، این فیلم یادآور لزوم توجه به لحظه‌های میانی گفتگو با دخترش بود، ویادآور ضرورت ارزش قائل شدن برای زندگی، زندگی دخترش، رابطه مادر و دختر.

ایمی ادمز در فیلم ورود
ایمی ادمز در فیلم ورود

به نظر بعضی منتقدها، فیلم «ورود» بزرگداشت اثر کلاسیک اسپیلبرگ ET است. «اندرو لاپین» منتقد رادیوی سراسری «ان پی آر» می‌نویسد فیلم «ورود» ماورا را به ما عرضه می‌کند و می‌پرسد آیا ما آمادگی لازم را برای یاددادن و یادگرفتن به دست آورده‌ایم؟

سارا استیوارت در نیویورک پست می‌نویسد «ورود» نشان می‌دهد که در عرصه امکانات، و تعریف هوش، ما هنوز از سطح عبور نکرده ایم.

جایزه

از جشنواره ونیز، وقتی ایمی‌ادمز برای جایزه بهترین بازیگر نامزد بود، صحبت از اسکاری شدن فیلم «ورود» در رسانه ها مطرح شد، به خصوص اسکار برای خانم «ادمز» که تاکنون پنج بار نامزد دریافت آن بوده.

با این حال، کارشناسان سینما یادآور شده‌اند که فیلم های «علمی‌– تخیلی» کمتر بخت اسکار گرفتن دارند، هر چند امسال ممکن است این وضع عوض بشود.

سال گذشته، همین موقع، فیلم «مریخی» را داشتیم که جایزه «گولدن گلوب» برای بهترین فیلم را گرفت ولی اسکار بهترین فیلم را نگرفت، هر چند نامزد آن بود. «مریخی» هم یک فیلم حادثه ای «علمی‌– تخیلی» بود که قهرمان آن، یک دانشمند گیاه‌شناس بود، با شرکت «مت دیمن» .

انتونی لین، منتقد هفتگی «نیویورکر» اشاره کرده که شاهد روند جدیدی در هالیوود هستیم که به تدریج ابرقهرمانها، جاسوس‌ها و ماموران یکان های ویژه، دارند جای خود را می‌دهند به آدمهائی با مشاغل واقعی.

اما برخلاف فیلم «مریخی» فیلم «ورود» یک فیلم نفسگیر است که به خصوص در چهل دقیقه اول، تماشاگر را میخکوب می‌کند، بدون اینکه جز چند اشاره، چیز دیگری در باره موضوع فیلم، مطرح شود.

هنر «دنیس ویلنوو» در این است که اطلاعات لازم را راحت در اختیار تماشاگر نمی‌گذارد. اما علیرغم ابهام‌هایی که در طول فیلم همچنان بی‌جواب می‌ماند، ازجمله اینکه چطور این زبان شناس زمینی موفق می‌شود از خط عجیب و غریب جانوران فضایی سر در بیاورد، پیام این قصه و این فیلم، روشن است.

از این دیدگاه، اگر جهان ما بتواند به یک زبان سخن بگوید، به صورت یک واحد، دیده می‌شود. اما جذابیت اصلی فیلم، ابهام آن است. به قول کریستوفر اور، منتقد ماهنامه اتلانتیک، این فیلم هم مثل «سیکاریو» و «زندانی‌ها» دو فیلم برجسته دیگر «دنیس ویلنوو»، در عین حال، رمزآمیز و برانگیزاننده است.

فیلم «ورود» به تعبیری، در باره اهمیت زبان و گفتگو است. به نظر «اور» در این فیلم، زبان، راهی است برای پرداختن به درونمایه‌های دیگر، از جمله زمان، خاطره، و گزینه های انسان. فیلم «ورود» لحنی آرام و تفکربرانگیز دارد که به قول این منتقد می‌توان را یک فیلم «حماسی درونی» توصیف کرد.

لحن فیلم، فرصت می‌دهد به تماشاگر که به جنبه‌های مختلف قصه فکر کند. مثلا، در داخل اجتماع آمریکا، حضور سفینه‌های بیگانه، هرج ومرج و بی‌قانونی آفریده.

نمایندگان سازمانهای اطلاعاتی وامنیتی، که با زبان‌شناس همراه می‌شوند، نگران هستند که در تماس با موجودات فضایی، اطلاعاتی به آنها داده شود که به آنها در هر هدفی که دارند، کمک کند.

از سوی دیگر، این نگرانی هم وجود دارد که روس‌ها یا چینی‌ها، زودتر با موجودات فضایی رابطه بگیرند و از قدرت آنها، در رقابت‌های ژئوپولیتیک استفاده کنند.

به نظر منتقدان، «ورود» بهترین فیلم سال است،حاوی بهترین بازی «ایمی‌ادمز» که بار عاطفی فیلم را بر دوش دارد.

XS
SM
MD
LG