یکی از فیلم هایی که در جوایز اسکار امسال نامزد جایزه در رده بندی بهترین فیلم خارجی سال شده است فیلمی است از کشور اسرائیل به نام «عجمی». این فیلم با شرکت بازیگران غیرحرفه ای عرب تبار و یهودی تباراسرائیلی ساخته شده است.
فیلم «عجمی» که نام خود را از محله ای قدیمی در منطقه فقیر نشین «یافو» در حومه شهر «تل آویو» گرفته است، یک جامعه درهم آمیخته از ساکنان یهودی و عرب را نشان می دهد که بیش از هر چیز به خاطر خشونت، جنایت و خرید و فروش مواد مخدر شناخته می شوند وهرچند در این فیلم هرگزازمنازعات و ناسازگاری های میان اسرائیل و فلسطین سخنی برده نمی شود اما درآن عوامل جداسازنده ای که میان دو قوم یهود و اعراب وجود دارد به خوبی مشخص است و حتی تم اصلی فیلم را تشکیل می دهد.
از دوردست، «یافو» محله زیبایی است که در ساحل دریا قرار گرفته است. به ظاهر این محله مکانی است که ساکنان عرب و یهودی تبار آن در کنار هم زندگی مسالمت آمیزی را می گذرانند. اما درحقیقت اعضای دوقومی که این جامعه واحد را تشکیل می دهند نه تنها درکنار یکدیگرزندگی صلح آمیزی را نمی گذرانند بلکه اکثرا از هم دوری کرده و گاه حتی با یکدیگربرخوردهای شدید خشونت آمیزی نیز دارند.
زندگی واقعی در محله عجمی«یوفا» درحقیقت بیشتر شبیه به زندگی است که در فیلم «عجمی» به نمایش گذاشته شده است. خشونت و جنایت بخش مهمی از زندگی روزانه مردم این محله را تشکیل می دهد و مسئله نزاغ دائمی میان فلسطین و اسرائیل بخش جدا نشدنی از این زندگی خشونت بار در محله قدیمی «عجمی» است.
«یارون شانی» یک یهودی اسرائیلی است که با همکاری یک اسرائیلی عرب تبارفیلم«عجمی» را کارگردانی کرده است. او می گوید آن ها با ساختن این فیلم کوشیده اند تا «طبیعت بشری» و عملکرد انسان ها را به نمایش بگذارند. آن ها به ویژه کوشیده اند تا این مسئله را بررسی کنند که چرا مردم دیگران را آزار می دهند:«ما خواسته ایم نشان بدهیم که انسانی که با انسانی دیگر به نزاع می پردازد چگونه موجودی است؟ این داستان طرف خوب و بد ندارد و در این قصه بدجنسی در مقابل حق گذاشته نشده است. این فقط داستان انسان هایی است که واقعیت ها را به شکلی کاملا متفاوت می بینند.»
دوکارگردان و بازیگران فیلم «عجمی» مدت هشت سال دست اندرکار ساختن این فیلم بوده اند. فیلمی که از چند داستان مختلف ومجزا از هم درباره درگیری ها و مسائل و مشکلات ساکنان «یوفا» ساخته شده است.
یکی از داستان های فیلم درباره پسرجوان فلسطینی به نام «مالک» است که به صورتی غیرقانونی از ساحل غربی وارد خاک «یوفا» شده تا با گرفتن شغلی بتواند هزینه عمل جراحی مادر درحال مرگ خود را پرداخت کند.
ابراهیم فرگی نقش «مالک» را درفیلم «عجمی» بازی می کند. او می گوید:« اگرما به هریک از شخصیت های فیلم به صورتی جداگانه نگاه کنیم و داستان زندگی آن ها را بدانیم می توانیم با تفکر آن ها بهتر آشنا شویم و بیشتر آن ها را بفهمیم و درک کنیم. به این صورت ما می توانیم جامعه را هم بهتر درک کنیم. این درد فقط درد جامعه «یوفا» نیست بلکه دردی است جهانی که در تمام جوامع بشری وجود دارد.»
«آمال ابورمضان» یکی از ساکنان «یوفا» نقش مادر«مالک» را در فیلم ایفا می کند. «آمال» هم چون اغلب بازیگران فیلم «عجمی» به صورت داوطلبانه و بدون دریافت هرگونه دستمزدی بازی کرده است تا به این صورت در پیشبرد پروژه ای که به آن اعتقاد دارد شریک باشد:«این فیلم حقیقتا چهره واقعی از این جامعه و مشکلات آن را به دست می دهد. من افتخار می کنم که توانسته ام بخشی از این پروژه باشم.»
«فرگی» می گوید که نقشی که او درفیلم بازی کرده است درواقع زندگی حقیقی خود اوست که از ۱۲ سالگی به عنوان شاگرد باغبان و کارگر ساختمان در «عجمی» کار کرده است تا هزینه زندگی خانواده خود را بپردازد. او بیش از هرچیز امیدواراست که فیلم بتواند آن چنان که باید مسائل مطرح شده را مورد توجه قرار دهد:« من دلم می خواهد که این فیلم پیامی باشد برای هر دو جامعه یهودی و عرب و این که جامعه یهود به اعراب به چشم قاتل،قاچاقچی مواد مخدر یا آدم خطرناک نگاه نکند. از طرفی دیگر اعراب هم نباید به یهودیان به چشم آدمکشانی که درصدد آزار دیگران هستند نگاه کنند.»
درصورت برنده شدن «عجمی» در مراسم اهدای جوایز اسکار امسال، این نخستین باری خواهد بود که یک فیلم اسرائیلی به دریافت جایزه اسکار نائل می شود. کارگردانان فیلم عجمی می گویند «برنده شدن اسکار مسلما واقعه خوشایند و مهمی است اما چیزی که درمورد فیلم برای ما اهمیت دارد نشان دادن واقعیت ها و رساندن پیام این فیلم به دیگران است.»