نتیجه یک پژوهش تازه نشان میدهد که هوش مصنوعی قادر است بوی ترکیبات مختلف را از طریق تجزیه و تحلیل ساختار مولکولی آنها تشخیص دهد.
بوها تنها نوع از انواع اطلاعات حسی هستند که مستقیماً از اندام حسی مربوطه - در این مورد بینی - به حافظه و مراکز عاطفی مغز میروند. به دلیل همین مسیر مستقیم است که رایحهها میتوانند یادآور خاطرات خاص باشند و احساسات فرد را برانگیزند.
الکساندر ویلتشکو، عصبشناس در شرکت استارت آپ «اوسمو» در کمبریج ماساچوست، به همراه تیمش با بررسی رابطه بین ساختار یک ماده شیمیایی و بوی آن نوعی سیستم هوش مصنوعی طراحی کردهاند که میتواند عطر تقریباً ۵ هزار ماده معطر را با به کارگیری ۵۵ واژه توصیف کند. این سیستم هوش مصنوعی همچنین ساختار شیمیایی هر بو را برای تعیین رابطه بین ساختار و عطر تجزیه و تحلیل کرده است.
نتایج این پژوهش در مجله علمی «ساینس» منتشر شده است.
پیشبینی بوی عطرها صرفاً بر اساس ساختار شیمیایی دشوار است. چون در حالی که مولکولهایی با ساختار شیمیایی مشابه ممکن است بوی کاملاً متفاوتی داشته باشند. در حالی که بوی دو مولکول با ساختار شیمیایی بسیار متفاوت میتواند یکسان باشد.
این سیستم حدود ۲۵۰ ارتباط را میان ساختار یک ماده شیمیایی با بوی خاص شناسایی کرد. محققان این ارتباطها را در یک «نقشه بوی اصلی» ترسیم کردند تا هوش مصنوعی بتواند هنگام پیشبینی عطر یک مولکول جدید از آن استفاده کند.
برای آزمایش این نقشه در برابر بینی انسان، محققان به پانزده داوطلب آموزش دادند تا بوهای خاص را با همان مجموعه کلمات توصیفی مورد استفاده توسط هوش مصنوعی مرتبط کنند.
در مرحله بعد، صدها ماده معطر را که در طبیعت یافت نمیشود ولی به اندازه کافی آشنا است و مردم قادر به توصیفشان هستند جمعآوری کردند. آنها از افراد داوطلب خواستند ۳۲۳ مورد از آنها را توصیف کنند و از هوش مصنوعی نیز خواستند که عطر هر مولکول جدید را بر اساس ساختار شیمیایی آن پیشبینی کند.
نتیجه این شد که حدسهای هوش مصنوعی بسیار نزدیک و حتی بهتر از پاسخهای انسان بود.
الکساندر ویلتشکو میگوید گام بعدی این است که «بفهمیم چگونه بوها با یکدیگر ترکیب میشوند» و در تعامل با یکدیگر چیزی را ایجاد کنند که مغز انسان آن را بهعنوان بویی کاملاً متفاوت با بوی هر یک از عطرهای مجزا برداشت میکند.
محققان میگویند که این کار بسیار دشوار خواهد بود، چرا که ترکیب تنها ۱۰۰ مولکول در ترکیبهای مختلف ده تایی، ۱۷ هزار میلیارد ترکیب جدید ایجاد میکند و شمار آنها به قدری زیاد است که تجزیه و تحلیلشان برای کامپیوتر سخت میشود، در حالی که انسان درست به این صورت بوها را درک میکند.
در تنظیم این گزارش از منابعی مانند «ساینس» و «نیچر» استفاده شده است.