سازمان حقوق بشری «کردپا» روز چهارشنبه ۲۰ تیر در گزارشی اعلام کرد که طی ۶ ماهه اول سال ۲۰۲۴ میلادی، ۳۳ کولبر کشته و ۲۵۴ تن دیگر زخمی شدهاند.
به نوشته وبسایت این سازمان، ۱۴ تن از کولبران کشته و زخمی زیر ١٨ سال سن داشتهاند که شامل یک کشته و ۱۳ زخمی بوده است.
کردپا اشاره کرد که بیش از ٧۴ درصد از این کولبران با شیلک مستقیم نیروهای نظامی جمهوری اسلامی کشته و زخمی شدهاند.
این گزارش حاکی از آن است که «زخمی شدن بر اثر ضرب و جرح نیروهای نظامی با بیش از ۶ درصد، کشته و زخمیشدن در نتیجه سقوط از ارتفاع با بیش از ۵ درصد، و کشته و زخمیشدن در نتیجه شلیک، ضرب و جرح و تراشیدن مو توسط نیروهای نظامی عراق با بیش از ۴ درصد» از دلایل کشته و زخمی شدن کولبران هستند.
کردپا اضافه کرد که بیشترین میزان کشته و زخمی شدن کولبران در مرزهای نوسود و بانه اتفاق میافتد زیرا این مناطق «تنها مرزهای باقی مانده» برای کولبران هستند و دیگر مرزها از جمله «ارتفاعات تته، سقز و سردشت به شدت نظامی و امنیتی هستند.»
این سازمان حقوق بشری در گزارش خود همچنین اشاره کرد که با توجه به اینکه در سه ماه دوم سال جاری میلادی تعداد ۱۹ کولبر کشته شدهاند، این بالاترین میزان کشتن کولبران در مقایسه با بازههای زمانی این مدت در ۱۲ سال گذشته میلادی بوده است.
کردپا در مورد آمار منتشر شده در وبسایت خود اشاره کرد که «این آمار با استناد به موارد ثبت و راستیآزماییشده» منتشر میشود و «چه بسا آمار واقعی به دلیل سرکوب حکومتی و نبود آزادی بیان، رسانه و نهادهای حقوق بشری مستقل و ناظر بر نقض حقوق بشر در داخل کردستان، میتواند از این بیشتر باشد.»
این سازمان حقوق بشری در پایان گزارش خود نوشت که «طی ۱۲ سال اخیر میلادی (۲۰۱۲-۲۰۲۳)، ٥۸۹ کولبر کشته و ۱۶۱۷ زخمی شدهاند، ۴۰ تن از آنان زیر ١٨ سال سن داشته و بیش از ٧۳ درصد از آنها با شلیک مستقیم نیروهای نظامی جمهوری اسلامی کشته و زخمی شدهاند.
پیشتر دیدهبان حقوق بشر روز دوشنبه ۱۸ تیر با انتشار گزارشی اعلام کرد که ماموران حکومتی جمهوری اسلامی از «قوه قهریه بیش از حد و کشنده» علیه کولبرهای «عمدتا کُرد» ایرانی استفاده میکنند.
بر اساس این گزارش، کولبران «دسترسی محدودی به عدالت یا راهحلی قانونی برای این نقضها [ی حقوق بشری] دارند، و مأموران ایرانی با کولبران بازداشتشده بدرفتاری کردهاند.»
گزارش دیدهبان حقوق بشر با اشاره به سابقه طولانیمدت جمهوری اسلامی در سرکوب مناطق کردنشین ایران یادآور شده است: «نرخ بالای بیکاری و فقر از جمله عوامل اشتغال مردم به باربری مرزی، یا کولبری، به شکل قانونی یا غیرقانونی، شده است که از لحاظ جسمی طاقتفرسا و شغلی خطرناک است.»