گری سیک، یکی از سیاست پیشگان و تحلیل گران آمریکایی است که در امور مربوط به خاورمیانه و به ویژه ایران تبحر دارد. او در شورای امنیت ملی آمریکا، در دوره مسوولیت سه تن از روسای جمهوری ایالات متحده کار کرده است. وی سه کتاب نوشته است و به دلیل ارایه تئوری «سورپرایز اکتبر» در قبال گروگان گیری دیپلمات های آمریکایی در تهران به شهرت رسیده. گری سیک اخیرا در وبلاگ خود در مطلبی با عنوان مطالعه بحران در تهران به وقایع اخیر ایران پس از انتخابات پرداخته است.
وی در آغاز مطلب خود می نویسد به عنوان کسی که سی سال پیش از درون کاخ سفید به انقلاب ایران و گروگانگیری پس از آن می نگریست و تجربه هایی از آن آموخته، مایل است به نکاتی در مورد مشاهدات فعلی ام از شرایط ایران بپردازد.
وی می افزاید انتظار نداشته باشید که این شرایط ظرف مدت کوتاهی با روشن شدن اینکه برنده یا بازنده آن کیست خاتمه یابد. روند انقلاب اسلامی ایران حدود ژانویه سال ۱۹۷۸آغاز شد و ژانویه سال بعد به مقصد رسید. در این مدت وقفه هایی طولانی مدت وجود داشت که برخی را به این نتیجه می رساند که طغیان مردم فروکش کرده است. به یاد داشته باشید که چنین حرکتی، دو سرعت نیست بلکه دو ماراتن است. در اینجا تحمل و پایداری همانقدر اهمیت دارد که سرعت.
گری سیک در ادامه نوشته خود تاکید می کند ممکن است برنده یا بازنده خاصی وجود نداشته باشد. ایرانی ها باهوش و اهل سیاست هستند. آنها شطرنج را به فوتبال ترجیح می دهند و گاه لازمه «برد» ممکن است مذاکره ای باشد که در خلال آن همه بتوانند آینده خود را نجات دهند. رهبر فعلی، احتمالا به شکل غیر عاقلانه ای، خود را سرگرم زورآزمایی کرده است اما اگر آنها همه نتیجه بگیرند که شرایط موجود برنده ای ندارد ممکن است راه مصالحه را در پیش بگیرند. مصالحه ای که فعلا معلوم نیست به چه شکل خواهد بود.
گری سیک با یادآوری جانبداری رهبر جمهوری اسلامی از تندروها می نویسد آیت الله خامنه ای به وضوح از رهبران به شدت محافظه کار شورای نگهبان که نگران از دست دادن قدرت مسلط خود هستند، پشتیبانی می کند. در این میان محمود احمدی نژاد به طرز تعجب برانگیزی از صحنه غایب است و این گمان تقویت می شود که او بیشتر یک مهره پیاده در روابط موجود است تا یک راهبر.
این تحلیل گر آمریکایی به نقش رفسنجانی در بحران فعلی انتخاباتی در ایران هم می پردازد و می گوید در آن سو، باید به اکبر هاشمی رفسنجانی اشاره کرد که همچون همیشه به عنوان استراتژیست اصلی پشت صحنه ایستاده است و صحنه عمومی را به میرحسین موسوی و دیگر نامزدهای ناامید و طرفدارانشان واگذار کرده است.
به نظر گری سیک اکنون جز لاشه ای از جمهوری اسلامی بر جای نمانده. او می گوید طنز قضیه این است که دو همکار سابق، رفسنجانی و خامنه ای، مشغول رقابت بر سر قدرت در این سیستم هستند. در نقطه فعلی، این دو بازیگر اصلی باید تصمیم دشوار و بی مانندی اتخاذ کنند. چنین وضعی در سی سال تاریخ جمهوری اسلامی سابقه نداشته است و امروز آیت الله خمینی در صحنه نیست که دست به میانجی گری میان رقبا بزند.
گری سیک با یادآوری اینکه آمریکا باید در انتخاب کلمات خود پیرامون بحران فعلی در ایران محتاط باشد می گوید کسانی که در آمریکا بهانه ای برای حمله به دولت اوباما نداشته اند اکنون زمان را ربای جبران مافات مناسب می دانند. اما او تاکید می کند بحران فعلی در ایران، یک بحران مربوط به ایران است و باید توسط مردم و رهبران ایران حل و فصل شود.
یکشنبه ۴ آذر ۱۴۰۳ ایران ۲۱:۵۵
