بیش از ۱۳۰۰ تن از فعالان فرهنگی، روزنامه‌نگاران، سینماگران و شهروندان ایرانی و افغانستانی، با امضای نامه‌ای سرگشاده خطاب به حکومت جمهوری اسلامی ایران، خواستار توقف فوری رفتارهای تبعیض‌آمیز و خشونت‌بار با مهاجران افغانستانی شدند.
در روزهای گذشته، تصاویر متعددی از روند بسیار گسترده بازگرداندن مهاجران افغانستانی منتشر شده است.
در این بیانیه، امضاکنندگان نسبت به موج گسترده و فزاینده افغانستانی‌ستیزی در ایران هشدار داده‌اند؛ موجی که به گفته آنان، در هفته‌های اخیر با همراهی دستگاه‌های حکومتی به «بالاترین حد خود» رسیده است.
بر اساس این بیانیه، مهاجران افغانستانی در ایران، که پیش‌تر به دلایلی چون «افزایش نرخ بیکاری»، «تغییر بافت جمعیتی» یا «ارتکاب جرائم» هدف برخوردهای امنیتی و انتظامی قرار می‌گرفتند، اکنون پس از آغاز جنگ ۱۲روزه و حمله اسرائیل به ایران، با اتهام جدید و بی‌سند «نفوذ و جاسوسی» مواجه شده‌اند. این بیانیه هشدار می‌دهد که چنین اتهام‌هایی نه به گروهی خاص بلکه به کل جامعه مهاجران افغانستانی در ایران وارد شده و نوعی انتقام‌گیری سیاسی از «بی‌صداترین و تحت‌فشارترین اقلیت مهاجر» است.
سازمان بین‌المللی مهاجرت می‌گوید در ماه ژوئن، بیش از ۲۳۰ هزار شهروند افغانستانی از خاک ایران خارج شده‌اند؛ بخش قابل‌توجهی از این خروج‌ها به صورت اجباری و از طریق اخراج انجام شده است.
بر پایه گزارش این سازمان، از آغاز سال میلادی جاری تا ۲۸ ژوئن، بیش از ۶۹۱ هزار تبعه افغانستانی به کشورشان بازگشته‌اند که نزدیک به ۷۰ درصد آنان به اجبار از ایران اخراج شده‌اند.
امضاکنندگان تأکید می‌کنند که اصطلاح «اخراج مهاجران غیرقانونی»، در عمل پوششی برای رفتارهایی خشن و غیرانسانی با تمامی مهاجران – حتی آنان که دارای مدارک قانونی اقامت هستند – فراهم کرده است. این رفتارها شامل دستگیری‌های گسترده، نگهداری در اردوگاه‌های موقت، و اخراج اجباری است؛ اقداماتی که به گفته این بیانیه، ترس و ناامنی گسترده‌ای در میان جامعه افغانستانی‌های ساکن ایران، از جمله آنانی که دهه‌ها در کشور زندگی کرده‌اند و خود را ایرانی می‌دانند، ایجاد کرده است.
در ادامه این نامه آمده است: «ما امضاکنندگان این نامه از حکومت جمهوری اسلامی می‌خواهیم به برخورد غیر انسانی با افغانستانی‌ها در ایران فورا پایان دهد و از تمامی شهروندان می‌خواهیم نسبت به این ظلم آشکار ساکت ننشینند.»
این چهره‌های فرهنگی، رسانه‌ای و مدنی هشدار می‌دهند که تداوم این برخوردها تنها به نهادینه‌شدن خشونت و تبعیض در جامعه ایران خواهد انجامید و ارزش‌هایی چون انسان‌دوستی، عدالت‌خواهی و آزادی را زیر سؤال خواهد برد.