دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده، با صدور یک فرمان جدید، ممنوعیت و محدودیتهای ورود اتباع خارجی به آمریکا را از چند کشور از جمله ایران، احیا کرد. بر اساس این فرمان شهروندان ۱۲ کشور از جمله ایران و افغانستان از سفر به ایالات متحده منع خواهند شد و شهروندان هفت کشور دیگر با محدودیتهای شدیدی روبرو میشوند. این اقدام در پی حمله مرگبار اخیر در شهر بولدر، ایالت کلرادو صورت گرفت.
دونالد ترامپ چهارشنبهشب طی پیامی ویدئویی از کاخ سفید، درباره دلایل اتخاذ این سیاست جدید گفت: «حمله تروریستی اخیر در بولدر نشان داد که ورود اتباع خارجی بدون بررسیهای دقیق امنیتی، و همچنین کسانی که با ویزای موقت به کشور میآیند و بیش از مهلت مجاز میمانند، تهدیدی جدی برای امنیت آمریکا هستند. ما چنین افرادی را نمیخواهیم.»
حمله اخیر توسط یک مرد مصری در جریان تجمعی هفتگی رخ داد که برای جلب توجه عموم به وضعیت گروگانها در غزه برگزار شده بود. مهاجم، محمد صبری سلیمان ۴۵ ساله، با پرتاب کوکتل مولوتف و فریاد «آزادی برای فلسطین» به این جمعیت حمله کرد.
بر اساس فرمان جدید، محدودیتها در دو دسته اعمال میشوند:
کشورهایی که مشمول ممنوعیت کامل سفر هستند:
- ایران
- افغانستان
- چاد
- جمهوری دموکراتیک کنگو
- گینه استوایی
- اریتره
- هائیتی
- برمه (میانمار)
- لیبی
- سومالی
- سودان
- یمن
کشورهایی با محدودیتهای جزئی یا گزینشی:
- بوروندی
- کوبا
- لائوس
- سیرالئون
- توگو
- ترکمنستان
- ونزوئلا
در مورد کشورهای دسته دوم، برخی از انواع ویزا به حالت تعلیق درمیآید و بررسیهای امنیتی شدیدی بر متقاضیان جدید اعمال خواهد شد.
کاخ سفید در توضیح ممنوعیت سفر برای شهروندان ایرانی در بیانیهای گفته است: «ایران از سوی ایالات متحده بهعنوان کشوری که بهطور رسمی از تروریسم حمایت میکند، شناسایی شده است. این کشور نهتنها بارها از همکاری با دولت آمریکا برای شناسایی تهدیدات امنیتی خودداری کرده، بلکه بهعنوان یکی از منابع اصلی فعالیتهای تروریستی در سطح جهانی شناخته میشود و در موارد متعدد نیز از پذیرش شهروندان خود که مشمول اخراج از آمریکا بودهاند، امتناع کرده است.»
دونالد ترامپ اعلام کرد که به وزیر خارجه آمریکا دستور داده تا با بررسی مناطق پرخطر، کشورهایی را که باید مشمول این محدودیتها شوند، شناسایی کند. در این بررسی عواملی نظیر حضور گسترده گروههای تروریستی، عدم همکاری در امنیت ویزا، ناتوانی در شناسایی هویت مسافران، ثبت ضعیف سوابق کیفری، و نرخ بالای ماندن غیرقانونی پس از انقضای ویزا در نظر گرفته شدهاند.
موارد استثنا از محدودیتها:
این فرمان برای برخی گروهها استثنا قائل شده است، از جمله:
- دارندگان گرین کارت (اقامت دائم آمریکا)
- دارندگان ویزاهای معتبر مشخص
- اعضای درجه یک خانواده شهروندان آمریکایی
- افرادی که به ارتش آمریکا کمک کردهاند
- ورزشکاران و مربیان شرکتکننده در مسابقات بینالمللی
- پناهجویان و متقاضیان پناهندگی
- دارندگان ویزای مهاجرت ویژه (مانند افغانهایی که با آمریکا همکاری کردهاند)
- اقلیتهای مذهبی تحت آزار
- افرادی که استثنای امنیت ملی دریافت کردهاند (با تأیید دادستان کل یا وزیر خارجه)
وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده که کشورهای مشمول این ممنوعیت، به دلیل نبود سیستمهای مؤثر بررسی امنیتی، نرخ بالای ماندن غیرقانونی و عدم همکاری در امور امنیتی انتخاب شدهاند. همچنین تأکید شده که موارد بشردوستانه و خانوادگی بهسرعت بررسی خواهند شد.
این محدودیتها از دوشنبه، ۹ ژوئن ۲۰۲۵ ساعت ۱۲:۰۱ بامداد به وقت شرق آمریکا اجرا خواهند شد.
بر این اساس، مسافران از کشورهای دارای ممنوعیت کامل از سوار شدن به هواپیما یا ورود به خاک آمریکا منع میشوند و اتباع کشورهای دارای محدودیت جزئی نیز با بررسیهای بیشتری روبهرو خواهند شد. ویزاهای صادرشده پیش از این تاریخ باطل نخواهند شد، اما درخواستهای جدید مشمول مقررات جدید خواهند بود.
این فرمان جدید در ادامه سیاستگذاریهای مشابه دولت ترامپ در گذشته صادر شده است. نخستین ممنوعیت سفر در سال ۲۰۱۷ صادر شد و پس از چالشهای قضایی، نسخهای تعدیلشده از آن در سال ۲۰۱۸ از سوی دیوان عالی تأیید شد.
این سیاست در سال ۲۰۲۱ لغو شد.
فرمان جدید پس از بررسی مجدد وزارت خارجه و نهادهای اطلاعاتی ایالات متحده صادر شده است.