در حالی به روزهای پایانی سال ۱۴۰۱ میرسیم که تورم بالا، گرانی قیمتها و کاهش چشمگیر قدرت خرید مردم، اوضاع بازار و رونق خریدهای آخر سال را به حدی رسانده که رسانههای ایران از «بیرغبتی» شهروندان برای خرید گزارش میدهند.
خبرگزاری کار ایران، ایلنا، روز دوشنبه گزارشی میدانی از بازارهای استان مازندران تهیه و منتشر کرد که حاوی نکات جالب توجهی بود.
بنابر این گزارش برخی از شهروندان و کارگران مازندرانی ضمن تایید اینکه میزان عیدی سال جاریشان افزایش یافته اما تاکید دارند که «با نرخ تورم بالا و قیمتهایی که روزانه تغییر میکنند، کفاف عیدی و خرید عید را نمیکند.»
یک شهروند مازندرانی به ایلنا میگوید «کمتر از ۵ سال گذشته با مبلغ عیدی بازنشستگی میتوانستیم کل مایحتاج عید را بخریم» اما حالا «نمیتوانیم دو کیلو گوشت و برنج بخریم چه برسد به کالاهای سفره عید.»
یک فروشنده هم به ایلنا میگوید که «اقلام مورد نیاز مردم در بازار عرضه شده اما کاهش قدرت خرید مردم در مقایسه با سال گذشته موجب شده تا خریدها کمتر شود.» همین شهروند در ادامه میگوید: «بازارها مملو از جمعیت، اما سوت و کور است و دیگر خبری از شور و هیجان خرید آخر سال» نیست.
شهروند دیگری به گزارشگر این خبرگزاری میگوید: «عیدی امسال کفاف خرید یک دست لباس بچه را نمیدهد چه برسد که بخواهیم چیز دیگری بخریم.»
براساس اعلام دولت، عیدی امسال کارمندان و بازنشستگان دولت یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان و عیدی کارگران نیز حداقل ۸ میلیون و ۳۰۰ هزار و حداکثر ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است. ارقامی که به باور بسیاری از شهروندان با توجه به قیمتهای بازار، هزینههای عید خانوادهها را پوشش نمیدهد.
پایگاه خبری «امتداد» وابسته به جریان اصلاحطلب در جمهوری اسلامی هم در گزارشی از بازار شب عید ضمن بررسی نرخ تورم در اقلام خوراکی نوروزی نوشت که مردم امسال «با جیب خالی» به استقبال نوروز میروند.
به نوشته این سایت، میانگین نرخ تورم در ۱۲ ماه منتهی به بهمن ۱۴۰۱ در مقایسه با ۱۲ ماه قبل از آن ۴۳/۶ درصد، و شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران در بهمن ۱۴۰۱ نسبت به بهمن ۱۴۰۰ به میزان ۵۴/۶ درصد افزایش یافته است. این در حالی است که بیشترین تاثیر این افزایش قیمت روی اقلام خوراکی و مواد غذایی بود.
امتداد در ادامه با اشاره به علاقه ایرانیان به «سبزی پلو با ماهی» و رسم پخت این غذا برای شب عید نوشت که قیمت ماهی قزلآلا در میدانهای میوه و ترهبار شهر به هر کیلو بیش از ۱۲۰ هزار تومان رسیده و ماهی سفید از کیلویی ۱۸۵ تا ۲۰۰ هزار تومان قیمتگذاری میشود. بنا بر گزارشهای مرکز آمار ایران، میانگین قیمت هر کیلو برنج نیز بیش از ۱۲۰ هزار تومان بوده است. به نوشته امتداد «با یک حساب سرانگشتی میتوان دید «که چند درصد خانوارها توان تامین آن را دارند.»
این پایگاه خبری در گزارش خود قیمت هر کیلو آجیل را به طور متوسط ۹۰۰ هزار تومان، پسته را یک میلیون تومان، و قیمت فندق، بادام، و بادام هندی را بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان عنوان کرد.
دولتهای جمهوری اسلامی همواره با وعدههای گوشنواز اقتصادی مانند کاهش تورم، افزایش دستمزدها، و پایین آمدن قیمت کالاها کارشان را آغاز کردهاند. دولت ابراهیم رئیسی نیز از ابتدای استقرارش بارها وعده داده است که تورم را کاهش خواهد داد و برای آن برنامههای ویژهای دارد، اما شواهد بازار و آمار رسمی خلاف این وعده را ثابت میکند.
در همین حال و در شرایطی که میزان تورم در اقتصاد ایران به حدود ۵۱ درصد رسیده است شمسالدین حسینی، رئیس کمیسیون تلفیق بودجه در مجلس شورای اسلامی، پیشبینی کرده است که «حتی اگر همه چیز خوب پیش برود»، ایران در سال آینده باز هم «تورم بالایی» خواهد داشت.