کنت واینستین، از اعضای هیات رئیسه رسانههای دولتی آمریکا و مدیر عامل اندیشکده هادسن در گفت و گو با ستاره درخشش، رئیس بخش فارسی صدای آمریکا به رویکرد دونالد ترامپ، رئیس جمهوری منتخب آمریکا در قبال ایران پرداخت و تاکید کرد که ایران باید خود را برای تعامل با رئیس جمهوری جدید آمریکا آماده کند.
او با بیان اینکه احتمال زیاد وجود دارد که با آغاز رسمی دوره ریاست جمهوری آقای ترامپ تغییراتی در مفاد توافق اتمی با ایران بوجود بیاید، گفت که به احتمال زیاد دولت جدید تلاش خواهد کرد که تعامل شرکتهای خارجی با ایران را سختتر کند.
آقای واینستین در پاسخ به این سوال که آیا ایران باید نگران سیاستهای آقای ترامپ در مورد ادامه اجرای برجام باشند؟ گفت: «رئیس جمهوری منتخب، ترامپ، آشکارا گفته است که توافق اتمی با ایران را قبول ندارد، زیرا به نظرش خیلی بد مذاکره شده است و ایران به امکانات زیادی دست یافته است. حال سوال اصلی اینجاست که او در این باره چه خواهد کرد؟، یعنی چه سیاستی و چه گامهایی برخواهد داشت، که به نوعی این پیام را به مقامات ایران بدهد که با رئیس جمهوری متفاوتی روبروست. یعنی آنگونه که دولت اوباما دست آنها را باز گذاشته بود، و با این کار موجب نارضایتی همپیمانان ما در منطقه خلیج فارس و اروپا شده بود، پایان یافته است. سیاستی که به مُلاهای ایران بفهماند که دوران هژمونی شان در منطقه به پایان رسیده و دولت جدید واکنش سختگیرانهای نسبت به رفتار آنها نشان خواهد داد. بنابراین دولت جدید همسوتر و نزدیکتر با همپیمانان ما در خلیج فارس همکاری خواهد کرد. یعنی بازگشت سیاست خارجه آمریکا به پیش از دستیابی به توافق اتمی. همکاری نزدیک ما با عربستان سعودی و ترکیه این پیام را به ایران میرساند که عملکردش مورد اغماض قرار نخواهد گرفت.»
مدیر عامل اندیشکده هادسن در پاسخ به این پرسش که توافق اتمی با ایران یک توافق چند جانبه است، آیا آمریکا تغییر موضعش درباره توافق را با شرکای خود، به ویژه روسیه و چین، در میان خواهد گذاشت، گفت: «درست است که این توافق چند جانبه است، اما آشکارا آمریکا گفتگوها را مدیریت میکرد؛ همانگونه که آمریکا تحریمها را مدیریت میکرد. در دولت پرزیدنت اوباما، جان کری وزیر خارجه آمریکا با همتای ایرانی خود، ظریف وارد مذاکره مستقیم شد. هم اکنون نیز برخی از نگرانیها که درباره اجرای توافق عنوان میشود، صرفا از سوی مقامات آمریکا نیست. بریتانیا و فرانسه نیز درباره رفتارهای ایران ابراز نگرانی کردهاند و به دنبال یافتن پاسخی برای این رفتارها هستند.»
با این حال آقای واینستین گفت که مساله روسیه کمی پیچیده است، زیرا رئیس جمهوری منتخب ترامپ گفته است که به دنبال یافتن راههای همکاری بیشتر با ولادیمیر پوتین در مورد حل جنگ داخلی سوریه است.
او اضافه کرد: «میدانیم که روسیه و ایران به دنبال اهداف مشترک در سوریه هستند. برخی می گویند روسیه با ایران در مورد سوریه تبانی کرده است، که این خود چالشی بزرگ برای ایالات متحده ایجاد کرده است. سختگیری علیه ایران بدون سختگیری علیه روسیه امر دشواری است که دولت جدید باید راه حلی برای آن داشته باشد.»
رئیس بخش فارسی صدای آمریکا به این نکته اشاره کرد که برخی از گروهها و کارشناسان مسائل امنیت ملی در آمریکا که شامل نایاک، شورای ملی ایرانیان آمریکا هم میشود تلاش دارند که آقای ترامپ را قانع کنند که نه تنها توافق را کاملا ملغی نکند، بلکه روابط با ایران را گسترش دهد. خانم درخشش از آقای واینستین پرسید ارزیابی او چیست بویژه که به نظر میرسد آقای ترامپ به بازسازی توافق اتمی اشاره داشته و نه ملغی کردن آن؟
مدیر عامل اندیشکده هادسن گفت که به نظر او نمی شود توافق را کاملا ملغی کرد. زیرا مهمترین تاثیر توافق، برداشتن تحریمها بوده است، که انجام شده و نمیتوان آنرا بازگرداند.
او گفت: «تحریم ها برداشته شده، هر چند اروپاییها همچنان محتاطانه با ایران داد و ستد میکنند. به رغم اینکه آمریکا مبالغ خیلی زیادی به ایران داده است، مانند پولهای ایرانِ قبل از انقلاب که در آمریکا بلوکه شده بود و قرار بود به خانواده قربانیان حملات تروریستی که ایران مسئول آن بوده داده شود. بنابراین این پولها به آمریکا بازنخواهد گشت و به عبارت دیگر تحریمها به سختی اعمال مجدد میشوند. اما دولت آمریکا می تواند تبصرههایی را اعمال کند که تعامل با ایران برای شرکتهای اروپایی که با بنگاههای بازرگانی ایرانی وارد معامله شدهاند، سخت کند، به ویژه آنانی که مانند سپاه پاسداران در کارهای تروریستی دخالت دارند.»
آقای واینستین همچنین گفت: «رئیس جمهوری منتخب میتواند کارهایی را انجام دهد که پرزیدنت اوباما انجام نداد و آن صحبت مستقیم و بدون واسطه با مردم ایران است.او با این اقدام این پیغام را به ایرانیها می دهد که ما در کنار آنها در مبارزه شان برای دستیابی به آزادی، دموکراسی، حقوق برابر زنان و اقلیتهای قومی و تکثر مذهبی ایستاده است. این مساله مهمی است. مساله ایست که پزیدنت بوش از آن حمایت می کرد و برای جنبش سبز با اهمیت بود. اما پرزیدنت اوباما برای دستیابی به توافق اتمی آن را کنار گذارد. ایالات متحده می تواند برای ایجاد تغییر در ایران کار کند، و در برابر زیاده خواهیهای ایران در منطقه بایستد و به مقامات ایران بفهماند که ادامه اینگونه رفتارها هزینه سنگینی به همراه دارد. پرزیدنت ترامپ هیچگاه اجازه نخواهد داد که آبروی ملوانان ما ریخته شود. بنابراین فکر می کنم که امور برای ایران سخت تر خواهد شد. اما سوال اینست که سطح سخت گیری تا چه حدی خواهد بود؟ در هر حال ارتباط دولت جدید با ایران از طریق دیپلماسی عمومی یعنی با مردم ایران و نه از راه مقامات این کشور خواهد بود.»
رئیس بخش فارسی صدای آمریکا نظر کنت واینستین را درباره سرنوشت قراردادهای ایران با شرکتهای اروپایی مانند مثلا سرنوشت قرارداد ۴.۸ میلیارد دلاری توتال فرانسه با ایران پرسید.
آقای واینستین گفت که این قرارداد به قوت خود باقی خواهد ماند زیرا آمریکا و همپیمانان آن در اروپا با مسائل و چالش های زیادی روبرو هستند که نیازمند راه حل فوری است. بنابراین این قرار داد راه خود را ادامه میدهد، بخصوص اینکه هنوز ترکیب دولت جدید مشخص نیست.
با این حال رئیس اندیشکده هادسن اضافه کرد: «البته برخی تلاش خواهند کرد که به فرانسویهای بقبولانند که قرارداد را برهم بزنند. و حتی دیگر کشورها نیز چنین قراردادهایی را برهم بزنند. بار دیگر میگویم که دولت آمریکا به قدری سرگرم قانع کردن همپیمانانش در اروپاست که آنچه درباره آقای ترامپ در رسانهها خواندهاند صحت ندارد. بنابراین قرار داد توتال در سبد اموری قرار می گیرد که به رغم مضر بودنش در اولویت قرار ندارد.»
اما آقای واینستین در مورد سرنوشت قرارداد خرید هواپیما از بوئینگ توسط ایران نظر متفاوتی داشت.
او گفت که احساس میکند این قرارداد اجرایی نخواهد شد، زیرا این قرارداد به اندازه کافی در کنگره و در دولت در حال تشکیل مخالف دارد. اما از آن سو باید هوشیار بود که قرار داد ایران با شرکت ایرباس اجرا نشود.
او گفت که به نظرش هر فردی که وزیر خارجه شود با این قرارداد به شدت مخالفت خواهد کرد.
پرسش دیگر از مدیر اندیشکده هادسن درباره سردی روابط آمریکا و اسرائیل بود و اینکه برخی میگویند که روابط حسنه بین دو کشور باید بار دیگر برقرار شود.
او گفت: «دولت اوباما با یک سری ایده های مشخص در مورد اقدامات خود و نتایج آن در خاورمیانه کار خودش را آغاز کرد. یکی از آنها فشار بر اسرائیل با هدف توقف شهرک سازی بود، زیرا دولت بر این باور بود که این امر مبنی کلیدی صلح در خاورمیانه است. و ثانیا ایجاد ارتباط با ایران. در مورد اسرائیل شاهدیم که فرضیه صلح بین اسرائیل و فلسطینیان کلید صلح در خاورمیانه است، در این برهه زمانی خیلی مضحک است. بین ۴۰۰ هزار تا ۵۰۰ هزار نفر در جنگ داخلی سوریه کشته شدهاند و میلیونها تن نیز آواره و به دیگر کشورها پناهنده شده اند. وضعی در عراق به خاطر تصمیم دولت اوباما به خروج فاجعه بار است. وضعی در سوریه هم همچنین. زیرا که دولت حاضر نشد اولتیماتوم خط قرمزش در این کشور را اجرایی کند.»
او گفت: «با نگاهی به منطقه متوجه می شویم که حکومت اردن متزلزل است، در لبنان حزب الله از طریق ریاست جمهوری میشل عون این کشور را دست دارد. فشار روی اسرائیل برای آغاز مجدد مذاکرات صلح را در این برهه زمانی بسیار بعید می دانم. زیرا نمی دانیم که طرف مذاکره اسرائیل کیست. حماس با هیچ سازشی کنار نمی آید، و از آنسو محمود عباس آماده مذاکره نیست. وضعیت در مصر که تحت رهبری رئیس جمهوری سیسی است و حتی با رئیس جمهوری منتخب دیدار و گفتگو کرده، خوب، به نظر می رسد که این دو رئیس جمهور تصمیم به تغییر رویه نسبت به اسرائیل ندارند. به نظرم آقای نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل رابطه خوبی با رئیس جمهوری منتخب خواهد داشت، زیرا هر دو دیدگاه مشترکی در مورد خیلی از مسائل مهم جهانی دارند. آنها همچنین درک متقابلی از یکدیگر دارند.»
رئیس بخش فارسی صدای آمریکا از آقای واینستین پرسید که رئیس جمهوری منتخب، ترامپ برای اجرای سیاست خارجه خود نیاز به همراهی سران و پیشکسوتان حزب جمهوریخواه دارد، با توجه به اینکه معاونش مایک پنس روابط خوبی با آنها دارد آیا میتواند این گروه را برای همکاری با آقای ترامپ و حمایت از تصمیمات او متقاعد کند؟
مدیر عامل اندیشکده هادسن در پاسخ گفت: «آقای پنس، معاون رئیس جمهوری منتخب، شخصیت منحصر به فردی دارد. او فردی خوش مشرب و متواضع است. دانش جامعی از سیاست خارجی دارد، همانگونه که در مناظره دیدیم. گفته میشود به علت اینکه افراد زیادی را در قوه مقننه میشناسد، به عنوان رایزن بین کاخ سفید و کنگره ایفا نقش خواهد کرد. او همچنین به خاطر سمتش در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان و همچنین سفرهای بینالمللی خود آشنایی خوبی با رهبران کشورهای دیگر دارد. مقامات خاورمیانه و آسیا را میشناسد. به احتمال قوی نقش کلیدی در این دولت ایفا خواهد کرد. همچنین در تشکیل دولت جدید و دوره انتقال فردی تاثیرگذار است. زیرا از افراد با تجربه بهره خواهد برد. خیلی از جمهوریخواهان که به جنبش ترامپ هرگز پیوسته بودند یا گفته بودند با پرزیدنت ترامپ همکاری نخواهند کرد به دولت جدید راه نخواهند یافت. تیم رئیس جمهور جدید، ترکیبی از افراد جوان و با تجربه خواهد بود. یعنی برخی از مشاوران دوران انتخابات و برخی از پیشکسوتان حزب جمهوریخواه که دیدگاهها متفاوتی درباره مسائل کلیدی کشور وجهان دارند، در دولت جدید نقش ایفا خواهند کرد. او واقعا حامی رئیس جمهوری در همه موضوعات خواهد بود. او فردی است که توانایی ویژه ای در تشکیل یک تیم خوب و کارآمد دارد.»