رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه روز سه شنبه وارد عربستان سعودی شد و با ملک سلمان پادشاه آن کشور دیدار و گفت‌وگو کرد؛ دیداری که حمایت آنکارا از رویکرد سیاسی و نظامی ریاض در قبال تحولات منطقه، به ویژه در یمن و سوریه، را به دنبال داشت.
ترکیه و عربستان از مخالفان قدرتمند بشار اسد رئیس جمهوری سوریه و حامی عمده مخالفان او هستند. هر دو کشور کناره‌گیری اسد از قدرت را پیش شرط هر راه حل سیاسی برای پایان دادن به جنگ سوریه می‌دانند؛ رویکردی که بر خلاف گذشته، ظاهرا در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی مورد تاکید نیست.
به نظر می رسد افزایش تهدیدهای جهانی گروه موسوم به "دولت اسلامی" (داعش)، موضع غرب درباره لزوم کناره گیری اسد از قدرت را به عنوان پیش شرط رسیدن به توافق صلح تغییر داده است، و اخیرا صحبت‌ها بیشتر از "نقش بلندمدت" اسد در دوره گذار سیاسی بوده، تا برکناری فوری او.
سفر اردوغان به ریاض در حالی صورت می‌گیرد که، پس از ساقط کردن یک هواپیمای نظامی روسیه در نزدیکی مرز سوریه و بالا گرفتن تنش میان آنکارا و مسکو، و اتهامات روسیه مبنی بر دخالت ترکیه در معاملات نفتی با داعش، ترکیه را در انزوایی نسبی در منطقه قرار داده است.
به عقیده متهان دمیر کارشناس امور امنیتی، هرچند آنکارا و ریاض در برخی موارد عمده با یکدیگر اختلاف نظر دارند، اما همین انزوای نسبی آنکارا در منطقه عامل کلیدی سفر رئیس جمهوری ترکیه به عربستان سعودی و دیدار با مقام‌های ارشد آن کشور بوده است.
دمیر با بیان این که "اخیرا روابط ترکیه با غرب، روسیه و ایالات متحده چندان درخشان نبوده و به همین دلیل آنکارا در پی یافتن همپیمان جدید در خاور میانه و در جهان عرب است،" تاکید می‌کند که سفر اردوغان به عربستان باید در این در چارچوب ارزیابی شود.
حمایت از ائتلاف ضد ایران
انتظار می‌رفت که رئیس جمهوری ترکیه در سفر به عربستان، از ریاض بخواهد به آنکارا در کاهش وابستگی انرژی خود به روسیه کمک کند. در مقابل، ترکیه هم می‌تواند از ابتکار عمل عربستان برای تشکیل ائتلاف اسلامی ضدتروریسم حمایت کند.
ائتلافی نظامی از کشورهای مسلمان سنی، که به عقیده سینان اولگن کارشناس مهمان مؤسسه کارنگی در بروکسل، هدف ابتدایی آن می‌تواند تنها قدرت بزرگ شیعه در منطقه و رقیب سنتی عربستان سعودی، یعنی ایران باشد.
اولگن با بیان این که "خطر بروز چند دستگی فرقه‌ای و قطبی شدن منطقه، که ریاض از یک طرف و تهران از طرف دیگر به آن دامن می‌زنند قطعا افزایش یافته است، می‌گوید این خطر متوجه ترکیه هم هست و ریاض می‌خواهد آنکارا را به سمت خودش بکشد.
با تشدید انتقادهای اردوغان از ایران و متهم کردن تهران به همپیمانی با مسکو علیه آنکارا، و حالا سفر به عربستان، ناظران بر این باورند که ترکیه انتخاب خود را کرده و تصمیم گرفته در صورت بالا گرفتن تنش‌های فرقه‌ای، جانب کدام کشور را بگیرد.
تشکیل شورای راهبردی مشترک
ساعاتی پس از ورود اردوغان به ریاض و گفت‌وگو با ملک سلمان، خبرگزاری‌ها به نقل از وزیر امور خارجه عربستان سعودی از تشکیل شورای راهبردی مشترک ترکیه و عربستان سعودی خبر دادند.
عادل الجبیر در نشست خبری مشترک با همتای ترک خود مولود چاووش اغلو گفت سران دو کشور در گفت‌وگوهای امروز مسایل منطقه‌ای را مورد بررسی قرار دادند، که در نهایت به توافق برای تشکیل شورای همکاری‌های راهبردی مشترک منجر شد.
به گزارش خبرگزاری رسمی سعودی، عادل الجبیر گفت که این شورای راهبردی مسئولیت پیگیری همکاری‌های دوجانبه ریاض و آنکارا در حوزه‌های امنیتی، نظامی، سیاسی، اقتصادی، تجاری، سرمایه گذاری، انرژی، آموزشی، فرهنگی و خدمات پزشکی را بر عهده خواهد داشت.
این خبرگزاری همچنین گفت که وزیر خارجه ترکیه هم در این نشست از حمایت کشورش از سیاست‌های عربستان در برابر مسائل عمده منطقه‌ای، چه در سطح سیاسی و چه در سطح نظامی، خبر داد و از تلاش‌های "بسیار مؤثر" ریاض برای یافتن راه حل پایان دادن به بحران سوریه قدردانی کرد.
