معاون وزیر خارجه ایران در نشست اوایل هفته جاری خود با اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس که روز پنجشنبه از تلویزیون دولتی ایران پخش شد، گفت طبق توافق صورت گرفته بارزسان آمریکایی و کانادایی آژانس بین المللی انرژی اتمی نمیتوانند به ایران اعزام شوند.
به گزارش واحد مرکزی خبر، عباس عراقچی در این نشست که روز یکشنبه انجام شد و بیش از ۴ ساعت به درازا کشید، به پرسشهای نمایندگان درباره توافق جامع هستهای ۲۳ تیر ماه بین ایران و شش قدرت جهانی عضو گروه ۱+۵، از جمله نحوه بازرسی از تاسیسات هستهای ایران پاسخ داد.
عضو ارشد مذاکرهکننده هستهای ایران درباره «توافق محرمانه» بین تهران و آژانس گفت، در چند سال اخیر آژانس سوالاتی را مطرح میکرد که در نهایت دو طرف برای حل و فصل آنها به راه حلی رسیدند که در مذاکرات ماه گذشته بین علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و یوکیا آمانو رئیس آژانس به صورت تفاهمی جدید با عنوان «نقشه راه همکاری» منعقد شد.
به گفته آقای عراقچی «این تفاهم و اسناد مربوط به آن بین ایران و آژانس محرمانه است و بر اساس قوانین بین المللی، آژانس وظیفه حفاظت از این اسناد را دارد؛ از این رو در اینجا اعلام میکنم در برجام و ضمایم آن هیچ سند محرمانهای وجود ندارد.»
معاون حقوقی و بین الملل وزیر خارجه ایران همچنین در پاسخ به پرسشی درباره برنامه آژانس برای انتخاب بازرسان به منظور بازدید از مراکز هستهای کشور گفت، «آژانس در فرآیندی قانونی ۱۵۰ نفر را به ایران معرفی کرده و ما بعد از بررسی سوابق آنها، در صورت لزوم، این بازرسان را تایید کرده و آژانس هم از میان آنها تعدادی را به ایران اعزام میکند.»
به گزارش خبرگزاری تلویزیون دولتی ایران، عباس عراقچی در ادامه اظهارات خود در نشست روز یکشنبه کمیسیون مجلس، تاکید کرد که «البته در توافق ذکر شده که بازرسان باید از کشورهایی باشند که با ایران روابط دیپلماتیک داشته و به طور مثال بازرسان آمریکایی و کانادایی نمیتوانند به ایران اعزام شوند.»
ایران پیشتر بازرسان آژانس را به جاسوسی از تاسیسات هستهای خود متهم کرده است و گفته این نهاد نظارتی هستهای سازمان ملل متحد اطلاعات محرمانه ایران را به بیرون درز داده است. اتهامی که آژانس بینالمللی انرژی اتمی آن را رد کرده است.
با این حال، ساعاتی پیش از اعلام توافق جامع اتمی در وین، ایران و آژانس اعلام کردند به منظور حل و فصل ابهامات باقی مانده درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهای ایران (پی.ام.دی) به تفاهم رسیدهاند و نقشهای راهی برای این منظور تنظیم کردهاند.
بر اساس آخرین گزارش آژانس که اوایل خرداد ماه منتشر شد، ایران به تعهدات خود در چارچوب توافق اولیه آذر ماه ۹۲ موسوم به توافق ژنو، در چهار مورد از پنج گام مورد توافق عمل کرده، اما همچنان یک مورد دیگر که ظاهرا مربوط به تاسیسات نظامی پارچین است باقی مانده است.
ایالات متحده و همپیمانان آن میگویند ایران در پوشش یک برنامه صلحآمیز درصدد دست یافتن به توانایی ساخت سلاح هستهای است. اتهامی که تهران آن را رد میکند. دو طرف پس از بیش از یک دهه گفتگوهای دیپلماتیک، روز ۲۳ تیر ماه سال جاری (۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵) به توافقی جامع و نهایی برای حل و فصل این موضوع دست یافتند.