فرانسوا اولاند، رئیس جمهوری فرانسه از دوشنبه در ریاض بود. آنشب یک ساعت بطور اختصاصی در کاخ خصوصی پادشاه عربستان با او به صحبت نشست. از چند جنبه، ایران مطرح شد: برنامه اتمی و نقش آن کشور در یمن و سوریه... و در پایان یک بیانیه مشترک صادر کردند:
- توافق نهائی در مورد برنامه اتمی ایران باید سختگیرانه، بلند مدت، قابل راستی آزمائی، غیرقابل بحث و الزام آور باشد؛
- توافق نهائی نباید موجب تزلزل در امنیت و ثبات منطقه یا خطری برای امنیت و ثبات کشورهای همسایه ایران شود.
یک دیپلمات ارشد فرانسه که در این سفر همراه آقای اولاند بود گفته کشورهای عرب حوزه خلیج فارس خیلی نگرانند که برداشتن تحریمها از ایران دست آنکشور را در دادن پول بیشتر به گروههائی مثل حزب الله لبنان، حوثی ها در یمن یا دولت اسد باز خواهد کرد. دیپلمات دیگری گفته که عربستان از فرانسه دعوت کرد تا در نشست این کشورها در ریاض شرکت کند تا به آمریکا بگوید "یا همراه ما باش یا یار دیگر می گیریم".
وزیر خزانه داری آمریکا گفته است "پولی که در پی تعلیق تحریمها در اختیار ایران قرار خواهد گرفت، به این مصارف نخواهد رسید"...با تأکید بر "نخواهد". جک لو استدلال کرده با توجه به قول حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، به مردم که وضعیت اقتصادی کشور را درست کند دست او آنقدرها هم باز نخواهد بود. بگفته آقای لو، ایران نیازمند۵۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری برای احیای اقتصاد کشورست. اما مبلغی که پس از توافق و تعلیق تحریمها به حساب خزانه خواهد رفت خیلی کمتر از آن نیازست که هم این نیازها را تأمین کند و هم به فعالیتهای برون مرزی اختصاص داده شود. با این وجود، وزیر خزانه داری آمریکا گفته انتظار هم نمی رود پس از توافق ایران دست از حمایت از حزب الله و بشار اسد و غیره بردارد. بنابراین با دقت این گونه اعمال ایران را تحت نظر خواهد داشت و با توجه به اینکه تحریمهای مربوط به فعالیتهای تروریستی و نقض حقوق بشر به قوت خود باقی خواهند ماند، توان افزایش فشار در این دو زمینه میسرست.
وزیر خزانه داری آمریکا ۹ اردیبهشت در مؤسسه واشنگتن برای سیاستهای خاورنزدیک در مورد لغو تحریمها علیه ایران در صورت حصول به توافق فراگیر و نهائی صحبت کرد. آقای لو، مثل دیگر مقامهای آمریکا، گفت "تحریمهای سازمان ملل، اتحادیه اروپا و آمریکا فقط"، باز تأکید بر "فقط"، "زمانی که عمل ایران به توافق راستی آزمائی شد و اطمینان حاصل شد که حداقل یک سال طول خواهد کشید تا ایران بتواند مواد لازم برای کلاهک هسته ای تولید کند، لغو خواهند شد". کارهائی هم که ایران باید انجام بده فعلاً عبارتند از:
- از رده خارج کردن ۳/۲ سانتریفیوژهای نصب شده در نطنز و فردو؛
- توقف غنی سازی در فردو؛
- تغییر طراحی رآکتور آب سنگین اراک تا نتواند پلوتونیوم قابل استفاده در تولید کلاهک هسته ای تولید کند؛
- کاهش اورانیوم غنی شده با درجه خلوص پائین از ۱۰،۰۰۰ کیلوگرم به ۳۰۰ کیلوگرم؛
- و پذیرفتن بازرسیهای سرزده از کل سیکل تولید اورانیوم، یا به عبارتی از استخراج از معدن تا غنی سازی.
در مورد تحریمهای آمریکا، وزیر خزانه داری این کشور صراحتاً در آن گردهمآئی گفت فقط تحریمهائی که با دستور اجرائی پرزیدنت اوباما وضع شده تعلیق خواهند شد و به این ترتیب اختیار اعمال مجدد حفظ خواهد شد. آنطور که آقای لو گفته، دولت آمریکا به این زودی از کنگره نخواهد خواست که تحریمهائی را که آن قوه مقننه وضع کرده لغو کند بلکه چنین امری نیازمند تبعیت بلند مدت ایران از توافق است.
اما، در مورد برداشته شدن تحریمهای بین المللی آقای لو گفته بود گفتگو در مورد مکانیزمی برای اعمال مجدد تحریمهای سازمان ملل هنوز در جریانست؛ و نکته مهم در این مورد اینست که این مکانیزم بگونه ای تعیین خواهد شد که در شورای امنیت سازمان ملل قابل وتو نباشد.
برگردیم به موضوع فرانسه و عربستان، یک مقام آمریکائی گفته که شاید در مورد توافق با ایران فرانسه علناً خیلی سختگیرانه صحبت می کند، اما پشت درهای بسته اینطور نیست.
