خبرگزاری رویترز، روز پنجشنبه ۱۲ مارس، در گزارشی نوشت که قدرت‌های بزرگ جهانی در شورای امنیت سازمان ملل متحد مذاکراتی را برای لغو تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران آغاز کرده‌اند، که در صورت رسیدن به یک توافق جامع با تهران در مذاکرات هسته‌ای، می‌تواند به کاهش تحریم‌های بین المللی علیه تهران بیانجامد.
این حرکت می‌تواند یک گام دیگر برای خنثی سازی جریانی که جمهوریخواهان علیه اقدامات رییس جمهوری آمریکا آغاز کردند قلمداد شود.
مذاکرات هسته‌ای در حال حاضر بین کشورهای بریتانیا، چین، فرانسه، روسیه و ایالات متحده یعنی پنج عضو دائم شورای امنیت به علاوه آلمان در برابر ایران در حال برگزاری است. به نوشته رویترز این مذاکرات در هفته آینده -با توجه به محدودیت زمانی مانده- در مراحل دشوارتری ادامه خواهد یافت.
برخی از هشت قطعنامه سازمان ملل متحد که چهار مورد آن در خصوص تحریم‌ها علیه ایران صادر شده است، تاکید بر جلوگیری از غنی سازی اورانیوم و فعالیت‌های حساس هسته‌ای نظیر خرید و فروش فن‌آوری این حوزه و هر فعالیتی که با تولید سلاح هسته‌ای مرتبط است، توسط ایران دارد.
علاوه بر آن در این هشت تحریم یک تحریم نیز در خصوص صدور تسلیحات به این کشور وضع شده است.
به گزارش رویترز، جمهوری اسلامی ایران حذف تحریم‌های سازمان ملل را یک موضوع مهم می‌داند چرا که این تحریم‌ها یک مسیر قانونی را برای اتخاذ تحریم توسط کشورهای اتحادیه اروپا و ایالات متحده هموار می‌کند و این کشورها به استناد تحریم‌های سازمان ملل اقدامات سخت‌گیرانه‌تری را انجام داده اند.
پیشتر در نامه‌ای که روز یکشنبه هشتم مارس به امضای ۴۷ سناتور جمهوریخواه رسیده بود، این قانون گذاران به رهبر ایران در نامه خود تاکید کرده بودند که مذاکرات رییس جمهوری آمریکا در خصوص فعالیت‌های هسته‌ای ایران فقط تا پایان ریاست آقای اوباما می‌تواند اعتبار داشته باشد و به روایت آنان، ممکن است با یک چرخش قلم رییس جمهوری بعد ملغی شود.
این نامه موجب تنش بین دولت و گروهی از جمهوریخواهان کنگره شد چرا که برخی بر این باور هستند که این نامه موجب تضعیف سیاست خارجی ایالات متحده شده است.
اما با توجه به جایگاه قطعنامه‌های شورای امنیت، هر توافقی در این شورا می‌تواند از نظر قانونی الزام‌آور باشد، نکته‌ای که اعتبار این اظهارات قانون‌گذاران جمهوریخواه نویسنده نامه را مخدوش می‌کند.
ایران و کشورهای عضو گروه ۱+۵ در حال حاضر مشغول مذاکرات پیاپی هستند و بر اساس برنامه توافق شده، باید تا پایان ماه مارس به یک توافق سیاسی و تا پایان ماه ژوئن به توافق جامع و کامل برسند.
اظهارات آقای اوباما تاکید دارد که ایران دست کم باید برای ۱۰ سال فعالیت های هسته‌ای خود را متوقف کند و در قبال آن غرب نیز تحریم‌ها را علیه ایران بردارد.
تاکنون مذاکره کنندگان آمریکایی و اروپایی تمرکز خود را بر روی تحریم بخش‌های انرژی و معاملات مالی گذارده بودند، مواردی که تهران مجدانه می‌خواهد این تحریم‌ها حذف شود.
هفته آینده در لوزان سوییس یکی از سوالاتی که در راستای مذاکرات بررسی خواهد شد همین موضوع تحریم‌های انرژی و مالی است.
اما برخی از مقامات غربی حاضر در مذاکرات اشاره دارند که در این جلسات علاوه بر بررسی موارد تحریم‌های انرژی و مالی، آماده سازی پیش نویسی برای طرح در شورای امنیت سازمان ملل در خصوص کاهش تحریم‌های هسته‌ای ایران که از سال ۲۰۰۶ به تصویب این شورا رسیده است نیز در دستور خواهد بود.
یک مقام مذاکره کننده غربی که نخواسته نامش فاش شود به رویترز گفته است «اگر توافقی در خصوص مسایل هسته ای در دسترس باشد، می‌خواهیم اگر ممکن باشد وارد چارچوب موضوعات تحریمی سازمان ملل شویم» (با توجه به موارد مطروحه، طراحان این اقدام می‌خواهند موضوع مذاکرات از چارچوب داخلی کشورها خارج شده و در شورای امنیت سازمان ملل مطرح شود تا اقداماتی نظیر نامه ۴۷ سناتور جمهوریخواه در روند تغییر و یا برنامه ریزی بین‌الملی در مورد توافق با ایران خللی وارد نکند.)
همچنین یک مقام ارشد آمریکایی تایید کرده است که این مذاکرات در جریان است. این مقام تاکید کرد شورای امنیت موظف است که نقش خود را در این روند بازی کند. نقش اصلی در روند مذاکرات را تاکنون پنج کشور اصلی عضو شورای امنیت سازمان ملل در برابر ایران بازی کرده‌اند اما این امر در راستای گرفتن تایید از تمامی اعضای شورای امنیت و به نوعی دخیل کردن همه آنها است.
از سوی دیگر ایران همواره اتهام تولید سلاح هسته‌ای را رد کرده است. این مقام ارشد همچنین تاکید کرده که هرگونه قطعنامه از سوی سازمان ملل کمک خوبی خواهد بود برای حفظ هر توافقی با ایران که احتمال دارد توسط جمهوریخواهان مورد کارشکنی قرار بگیرد.
از آنجایی که وضع قوانین تحریمی از سوی کشورهای غربی به استناد تحریم‌های سازمان ملل بوده است، صدور قطعنامه‌های جدید بدون وجود این مجوز به نظر می رسد کار دشواری خواهد بود. بنابر گفته یک دیپلمات دیگر غربی «سئوال جالبی است که وقتی شورای امنیت توافقی را انجام دهد در آن صورت چطور ممکن است جمهوریخواهان بتوانند در این توافق کارشکنی کنند؟»
یکی دیگر از این دیپلمات‌ها به رویترز گفته است «ممکن است جمهوریخواهان تلاش‌هایی برای تضعیف توافقاتی که مورد تایید شورای امنیت است بکنند اما این اتفاق آرا در شورا نشان می‌دهد که چیزی جهان را از تلاش برای یافتن راه برای یک بن بست هسته‌ای ۱۲ ساله بازنداشته است.»
رویترز در ادامه می نویسد، اکثریت جمهوریخواه در کنگره بر این تلاش بوده‌اند که با ارسال نامه‌ای به رهبر جمهوری اسلامی ایران، مسیر مذاکرات را تغییر دهند؛ امری که بنیامین نتانیاهو نیز با سخنرانی خود در روز سوم مارس در کنگره در همین راستا انجام داد. اظهاراتی که تاکید داشت مذاکرات فعلی، به نفع ایران است.
در حال حاضر بنابر اظهار دیپلمات‌ها، در مذاکرات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نقش دیده‌بان را به صورت کلی در مرور فعالیت‌های هسته‌ای ایران بازی می‌کند.
نویسنده مقاله رویترز در پایان این پرسش را مطرح می‌کند که آیا در طول ماه مارس و زمان توافق سیاسی حرکتی در خصوص تغییر وضعیت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل حاصل خواهد شد و یا تا پایان مذاکرات هسته‌ای و توافق جامع در ماه ژوئن این تغییرات به درازا خواهد کشید؟