بنا به گزارش سالانه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد درباره کارنامه حقوق بشری جمهوری اسلامی ایران، تعداد اعدامها در این کشور عمیقا نگران کننده بوده و تهران به وعده حمایت از اقلیتهای مذهبی و قومی، و رعایت حقوق زنان، روزنامه نگاران و فعالان اجتماعی عمل نکرده است.
در این گزارش، که در آستانه پایان مهلت گفتگوهای هستهای بین ایران و جامعه جهانی برای رسیدن به یک توافق سیاسی بر سر برنامه هستهای تهران منتشر شده، آمده است که طی یازده ماه سال ۲۰۱۴ میلادی، حدود ۵۰۰ نفر در ایران اعدام شدهاند.
بسیاری از این افراد از یک فرآیند دادرسی عادلانه برخوردارد نبودند و حدود ۸۰ درصد از افرادی که سال گذشته در ایران اعدام شدند، از محکومان جرایم مربوط به مواد مخدر بودند.
این گزارش همچنین میافزاید حدود دو سوم زنان قربانی خشونت خانگی هستند، و دختران کماکان مجبور به تن دادن به ازدواج اجباری میشوند؛ مثلا در سال ۲۰۱۱ میلادی، بیش از ۴۸ هزار دختر بین سنین ۱۰ تا ۱۴ سال مجبور به قبول یک ازدواج تحمیلی شدند. در سال ۲۰۱۲ بیش از ۱۵۰۰ مورد ازدواج دختران زیر ۱۰ سال گزارش شده بود.
حسن نایب هاشم مدافع حقوق بشری در گفتگو با بخش فارسی صدای آمریکا درباره این که تغییر دولتها در بهبود وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی چه نقشی ایفا میکنند، گفت «ما شاهد هستیم که در زمان دولت روحانی در مقایسه با دولت قبلی، وضعیت حقوق سیاسی و مدنی مردم بدتر شده، و از آن طرف وضعیت حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مردم به دلیل پیشرفت مختصری که در گفتگوهای هستهای بوده، چندان بدتر نشده است.»
به عقیده آقای نایب هاشم در هر حال دولتهای تاثیرات معینی در این زمینه دارند، «اما از آنجایی که عمده قدرت در رابطه با مسائل بخصوص حقوقی به قوه قضائیه محول شده، متاسفانه با تغییر دولت، تغییر محسوسی عملا بوجود نمیآورد.»
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در نشست سالانه کمیته حقوق بشر سازمان ملل که روز گذشته در شهر ژنو برگزار شد، با انتقاد از روند ارزیابی کارنامه حقوق بشری کشورها، این امر را اقدامی با معیارهای دوگانه دانست و گفت که غرب از مساله حقوق بشر «استفاده ابزاری» میکند.
حسن نایب هاشم در واکنش به این اظهارات مقامهای ایران گفت «خود جمهوری اسلامی بدترین برخوردهای سیاسی، و بدترین برخوردهای دوگانه را دارد و فقط موضوعات معینی در رابطه با مسئله حقوق بشر، و همچنین وضعیت حقوق بشر در کشورهای دیگر را در نظر دارد.»
با این حال، در گزارش شورای حقوق بشر سازمان ملل همچنین آمده که تهران با این نهاد بینالمللی درباره اجرای معاهدات حقوق بشری بیشترهمکاری میکند و حتی از زید الرعد الحسین کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل برای بازدید از ایران دعوت به عمل آورده است.