شبکه خبری غیرتجاری ان.پی.آر آمریکا در گزارشی میگوید هر چند هنوز در خیابانهای تهران شعار «مرگ برآمریکا» سر داده میشود، اما به نظر میرسد بسیاری آماده هستند مناسبات ایران با غرب بهبود یابد.
این گزارش بر دیدهها و شنیدههای تیم خبری که آن شبکه در سالگرد انقلاب اسلامی به ایران اعزام کرده بود، و نیز بر اساس مصاحبههایی با بیش از ۲۰ نفر در سطح شهرهای تهران، اصفهان و کاشان، استوار است.
به گفته این شبکه خبری، مصاحبه شوندگان معرف طیفی از نگرشهای سیاسی و اجتماعی گوناگون بودند، و لیبرالها، محافظه کاران، مردان، زنان، جوانان، سالمندان، طبقه متوسط، نخبگان و افراد نزدیک به قدرت و دور از آن را شامل میشدند.
یکی از آنها اقتصاددانی بود که تاکید داشت ایران باید از فرصتهای برآمده از توافق هستهای و لغو تحریمها استفاده کند. دیگری سرمایه گذار پروژههای ساختمانی و املاک و مستغلات بود، که میگفت کارهای زیربنایی را انجام داده و منتظر است طرفین گفتگوها به توافق برسند تا بتواند ادامه کار دهد.
ان.پی.آر همچنین به نقل یک طراح گرافیک نوشت «انفجار خوش بینی» در پی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۱۳ میلادی (۱۳۹۲ خورشیدی) فرو نشسته و او آماده برای تغییر است.
صنعتگری که با چکش طرحهایی را روی گلدانهای فلزی میکشید، گفت از سال ۲۰۱۳ تغییرات عمدهای صورت نگرفته است، اما همچنان از حسن روحانی رئیس جمهوری حمایت میکند.
با این حال، به گفته ان.پی.آر، افراد مرتبط با آیت الله علی خامنهای به توافق اتمی بدبین هستند.
اقتدار رهبر جمهوری اسلامی ایران فراتر از رئیس جمهوری است. پیش از ورود تیم خبری ان.پی.آر، وی در نطقی اعلام کرد برای توافق آماده است؛ اما در عین حال شرایطی را هم عنوان کرد. برخی در پاسخ به پرسشی در همین زمینه گفتند فقط به رهنمودهای رهبر متکی هستند.
با این حال، حمید رضا ترقی رهبر حزب موئلفه اسلامی که با آیت الله خامنهای ارتباط دارد، تاکید کرد «صد در صد اراده سیاسی لازم» در ایران برای رسیدن به توافق وجود دارد.
یکی از بدبینان به توافق احتمالی، که تیم اعزامی ان.پی.آر با او ملاقات کرد، محمد رضا شوقی مسئول روابط عمومی بسیج است. این دیدار در محل سفارت سابق آمریکا، که امروز پایگاهی برای بسیج است، و نیز به موزه تبدیل شده، صورت گرفت.
او ساختمان و عکسها و اسناد جمعآوری شده در آن مجتمع را به اعضای تیم نشان داد و در پاسخ به این پرسش که درباره ابراز آمادگی آیت الله خامنهای برای توافق چه فکر میکند، گفت به صداقت باراک اوباما (رئیس جمهوری ایالات متحده) تردید دارد. وی به این پرسش که آیا فکر میکند آمریکا و ایران میتوانند روابط دوستانه داشته باشند، جواب منفی داد.
در سوی دیگر سفارت سابق آمریکا، ساختمان اتاق بازرگانی ایران قرار دارد. گروه اعزامی ان.پی.آر به آنجا میرود و با مهدی بهکیش روبرو میشود که بخش بازرگانی بین الملل را اداره میکند و از جانب طرفداران گسترش سرمایه گذاری در کشور حرف میزند.
به گفته او «اینجا سرزمین فرصت است. برای ۲۰ سال یا بیشتر، ماشینهای ما عوض نشدهاند. دستهای ما بکار نرفتهاند. از فرصتها استفاده نشده است ... و به دلیل کاهش ارزش ریال، فکر میکنم کارگر و مواد خام در کشور بسیار ارزان باشد.»
البته تا توافق هستهای بین ایران و غرب – که موجب کاهش و لغو تحریمهای اقتصادی اعمال شده علیه ایران خواهد شد – صورت نگیرد، شرکتهای خارجی نخواهند توانست در آن کشور سرمایه گذاری کنند. اما آقای بهکیش بر این عقیده است که چنین توافقی به دست خواهد آمد.
او در ادامه، با تاکید بر این که جهان با سنت غنی ایران به عنوان یک «ملت اهل تجارت» بیگانه نیست، گفت بر این گمان است که ایرانیان نسبت به توافق نهایی خوشبین هستند، و افزود ایران میتواند یک مرکز تولیدی عمده، یک راه ترانزیت به سوی آسیای میانه، و تولید کننده بزرگتر مواد پتروشمی باشد.
این اقتصاددان ۷۰ ساله همچنین گفت «وقتی توافق انجام شد، چهار یا پنج ماهی در واشنگتن خواهم بود. باید اتاق تجارت آمریکا–ایران را راه اندازی کنم.»