عباس کیارستمی، فیلمساز برجسته ایرانی و برنده نخل طلایی جشنواره جهانی فیلم کن گفته است در اعتراض به لغو مجوز فیلم نیمه کاره اصغر فرهادی وی نیز فیلم تازه اش را در ایران نخواهد ساخت.
عباس کیارستمی که با روزنامه شرق گفتگو کرده و سایتهای گوناگون از جمله: سایت «کلمه» آن را بازتاب داده با اشاره به لغو مجوز فیلم «جدایی نادر از سیمین» گفت: اینها دارند پیام خودشان را می دهند و می گویند سینما نمی خواهند.
آقای کیارستمی در این گفتگو افزود: قرار بود فیلم بعدی ام را در ایران بسازم، فیلمنامه ای با نام «پدر و پسر» را آماده کرده و با حامد بهداد برای بازی در نقش اول آن نیز صحبت کرده بودم؛ اما در یکی دو ماهی که در ایران بودم، به نظرم آمد شرایط لازم و کافی برای کار در ایران هنوز به وجود نیامده است.
کیارستمی در این گفتگو تاکید کرد تصمیم فردی و مجموعه اتفاقاتی که در این روزها در سینمای ایران افتاده باعث شده به این نتیجه برسد که فیلم بعدی خود را هم خارج از ایران کار کند.
او با اشاره به عدم وجود امنیت شغلی در حرفه فیلمسازی به شرایط پیش آمده برای اصغر فرهادی و لغو پروانه ساخت فیلم وی اشاره و افزود: هر پروژه ای وقتی شروع می شود تا پایانش شش ماه زمان می برد و در این شش ماه هزاران اتفاق می افتد و هیچ امنیت خاطری برای این مدت وجود ندارد. حتی وقتی که مجوز هم می گیریم باز هم این امنیت وجود ندارد. وقتی پروژه ای را این طور ناگهانی متوقف می کنند، این ترس دیگر در همه ایجاد می شود.
عباس کیارستمی با یادآوری ممنوعیت سی ساله فیلم «قضیه شکل اول، شکل دوم» و ارتباط آن با رویدادهای اخیر سینما خاطر نشان کرد: فیلم «قضیه شکل اول، شکل دوم» بهترین جایزه فیلم کودکان آن سال را بدست آورد؛ اما هفته بعد از آن توقیف شد تا همین امروز.
قانون ها در اینجا به روز است و با آمدن آدم های گوناگون قانون ها تغییر می کند. از عمر من چیزی نمانده و واقعا حوصله سر و کله زدن با مسئولان را ندارم. بنابر این اگر از این امکانی که دارم استفاده نکنم، یک کم بلاهت است دیگر. مثلا همین داستان مربوط به اصغر فرهادی فیلمی که مجوز گرفته بود، بعد ناگهان تصمیم می گیرند آن را متوقف کنند. اصلا باورم نمی شود. چه طور می توان نسبت به ارزش های معنوی یک کار فرهنگی بی توجه بود.
عباس کیارستمی درباره حرف های اصغر فرهادی در جشن خانه سینما که از سوی مسئولان دلیل لغو مجوز فیلم او اعلام شد، گفت: این حرف ها آرزوی یک فیلمساز بود برای دیگر همکارانش که در ایران نیستند تا درکشور مادری خود فیلم بسازند. ممکن است این حرف آرزوی یک نفر نباشد، اما طبیعتا نباید با فردی که آرزویش شبیه او نیست به شکل تادیبی برخورد کنیم. مثل این می ماند که برای شفای بیماران دعا کنیم و در میان بیماران فرد گناهکاری باشد، آن وقت بیایم و فرد دعا کننده را مجازات کنیم.
وی افزود: مگر پروژه مربوط به یک نفر است. گروهی در یک فیلم کار می کنند، حتی فرض کنید که یک آدمی خلاف کرده، کسی حق ندارد یک پروژه را بخواباند. آدم با امید و عشق و شور کار فیلمسازی می کند. کار فیلمسازی یک کار تجاری صرف که نیست.
عباس کیارستمی درباره اکران کپی برابر اصل نیز می گوید: آقای شمقدری با وجود اینکه یک جایی جسته و گریخته در مصاحبه هایشان حسن نیت نشان دادند، ولی این بار لباس ژولیت بینوش را بهانه کردند. اما سئوال این است که مگر در فیلم دیگر من لباس بازیگرها مشکلی داشت؛ این فیلم ها چرا توقیف شدند و تا به امروز اجازه اکران پیدا نکرده اند؟ اینها بهانه است. مطمئنا لباس بازیگران جدیدم را هم بر اساس فیلمنامه و لوکیشن انتخاب خواهم کرد. من نمی توانم لباس بازیگرم را بی توجه به محیط و فارغ از واقعیت زندگی انتخاب کنم.
کیارستمی در ادامه با اشاره به موقعیت ویژه کپی برابر اصل برای ارسال به اسکار امسال، گفت: این فیلم شناسنامه ایران را دارد و این شانس را داشت که از ایران شرکت کند. این یک موقعیت استثنایی برای ایران بود.
کیارسمتی با بیان اینکه اگر فیلمش سه روز می توانست در ایران روی پرده برود، به عنوان یک فیلم ایرانی امکان شرکت در اسکار را پیدا می کرد، خاطر نشان کرد: فرانسوی ها خودشان هم مایل بودند کپی برابر اصل به عنوان فیلم ایرانی به اسکار برود و گفته بودند، اگر بشود فیلم در ایران نمایش داده شود، آنها می توانند بقیه کارها را خودشان انجام دهند؛ اما من نمی دانستم از چه کسی باید این تقاضا را بکنم.
وی ادامه داد: الان در ایران تصمیم های فردی حتی در جایی که تصورش را نمی شود کرد، جایگزین تصمیمات گروهی و صنفی شده و هیات انتخابی نیست. جایی که شما می‌دانید جواب خواسته تان«نه» است، هوشمندی در این است که خواسته را مطرح نکنی.
عباس کیارستمی در ادامه، افزود: اینها دارند پیام خودشان را می دهند و می گویند سینما نمی خواهند؛ من این پیام را گرفتم و می گویم شما سینما نمی خواهید، باشد ولی من سینمای خودم را دارم و امکانات خودم را هم دارم و شما نخواهید.
کیارستمی با اشاره به اینکه کپی برابر اصل از شانس موفقیت بالایی برخوردار بود افزود: تهیه کننده دلش می خواست فقط سه روز در ایران اکران شود. اما آنچه مسلم است صحبت امروز ما در بی قانونی است. هیچ قاعده وجود ندارد. حداقل ای کاش به جای قانون، اخلاق وجود داشت. اخلاق هم وجود ندارد.
کیارستمی در پایان درباره ساخت فیلم جدیدش در ژاپن نیز گفت: اسم فیلم «ناکیسا» است که اسم شخصیت اصلی فیلم است. همه عوامل فیلم ژاپنی خواهند بود و من به عنوان کارگردان مهمان در این پروره کار می کنم؛ تهیه کنندگان این پروژه نیز دو کمپانی ژاپنی و فرانسوی خواهند بود. متاسفم که این فیلم به زبان ژاپنی است؛ اما امیدوارم دوستان ایرانی آن را با زیر نویس فارسی ببینند.