Kako je nedavno ispričao Glasu Amerike, po slijetanju u srpsku prijestolnicu Beograd u subotu 8. juna, Perl je zaustavljen na pasoškoj kontroli. Poslije osam sati čekanja - uručeno mu je rješenje o zabrani ulaska u zemlju u kom se navodi da bi njegovo prisustvo na teritoriji Srbije predstavljalo bezbjednosni rizik.
Tada je naveo i da zabrana ulaska u Srbiju koja mu je izrečena, na neki način, predstavlja demonstraciju ruske meke i diplomatske moći i da je moguće da ruske vlasti, kako je naznačio, u pojedinim slučajevima mogu da navedu srpske da učine nešto što ruska strana smatra da je potrebno.
Ipak precizirao je i da vjeruje da je glavni razlog njegove zabrane ulaska privođenje pred ruskom ambasadom u Beogradu tokom snimanja dokumentarca „Evropska unija ili Rusija: Kome će se Srbija prikloniti?” za Current time - Aktuelnosti, zajednički televizijski kanal Glasa Amerike i Radija Slobodna Evropa.
Uhapšen je tokom razgovora sa sagovornikom koji je pred ruskim diplomatskim predstavništvom razvio ukrajinsku zastavu.
RSF je u svojoj reakciji ukazao da Perlovu sumnju u rusku umiješanost potkrijepljuje nekoliko medijskih istraživačkih tekstova o povezanosti potpredsjednika Vlade Srbije Aleksandra Vulina, bivšeg čelnika Bezbjednosno-informativne agencije (BIA), sa špijuniranjem ruskih državljana u Srbiji.
Njega su jula 2023. sankcionisale Sjedinjene Države navodeći da je umiješan u transnacionalni organizovani kriminal, ilegalne operacije u vezi sa narkoticima i zloupotrebu javne funkcije.
„Kako ruski novinar, koji je progonjen u Rusiji, ugrožava ustavni poredak i bezbjednost Srbije? Neprihvatljivo je da zemlja koja je kandidat za članstvo u Evropskoj uniji slijedi Kremlj u progonu nezavisnih medija. Pozivamo vlasti Srbije da zaustave deportaciju i protjerivanje ruskih novinara koji su pobjegli iz svoje zemlje i odupru se ruskom uticaju”, saopštila je Jeanne Cavelier, zadužena za države istočne Evrope i centralne Evrope.
Povodom sumnji i tvrdnji o navodnoj umiješanosti Rusije u odluku o zabrani Romanu Perlu u Rusiju, Glas Amerike obratio se Ministarstvu spoljnih poslova Rusije i Ambasadi Rusije u Srbiji - koji nikada nisu odgovrili.
Reporteri bez granica upozorili su i da su tokom posljednjih mjeseci, novinari i aktivisti za ljudska prava u Srbiji na meti uznemiravanja – uključujući ruske i bjeloruske državljane.
„Među njima je Andrej Gnjot, aktivista i filmski reditelj, čija je deportacija u Bjelorusiju naređena 31. maja, iako se tamo suočava sa višegodišnjim zatvorom. Nataša Tiškevič, bivša urednica ruskog studentskog lista DOKSA, koja je pobjegla iz Rusije i sada živi u Evropi, zadržana je na beogradskom aerodromu skoro dva dana u augustu 2023. prije nego što je vraćena na Maltu”, naveli su Reporteri bez granica.
Glas Amerike obratio se Vladi Srbije i Ministarstvu pravde tražeći komentar u vezi sa odlukom o izručenju Andreja Gnjota Bjelorusiji čije ga vlasti potražuju zbog navodne utaje poreza, ali nije dobio odgovor nadležnih.
Dio međunarodne javnosti i organizacije za zaštitu medijskih sloboda strahuju da bi Gnjot, zbog svog opozicionog angažmana nakon, izručenja mogao biti izložen nehumanom postupanju i mučenju u zatvoru.
Prema podacima Bjeloruskog udruženja novinara, u toj zemlji je trenutno pritvoreno 36 medijskih radnika. Prema istom izvoru, ta država ima i najveću stopu pritvorenih novinara po glavi stanovnika na svijetu.
Također, Reporteri bez granica organizacija ustvrdili su da je od početka invazije na Ukrajinu, februara 2022, Rusija osnažila pritisak na zemlje za koje smatra da se nalaze u njenoj sferi uticaja, kako bi uznemiravala ruske medije u egzilu.
Također, RSF je osudio odluku gruzijskih vlasti da ruskim nezavisnim novinarima zabrane ulazak u zemlju bez obrazloženja.
